Income tax law : आयकर कायद्यातील तरतुदी

• अर्थसल्ला : महेश मलुष्टे, चार्टर्ड अकाऊंटंट

नागरिकांकडून वसूल केलेला कर हा भारतीय अर्थव्यवस्थेचा पाया आहे. भारतीय आयकर कायदा, १९६१ अंतर्गत अनिवासी भारतीय (एनआरआय) कर आकारणी ही देशाबाहेर उत्पन्न मिळवणाऱ्यांना व्यक्तींना लागू होते. अनिवासी भारतीयांना लागू असलेले आयकर नियम हे निवासी भारतीयांना लागू असलेल्या नियमांपेक्षा वेगळे आहेत. आजच्या लेखात अनिवासी भारतीयासाठी लागू असलेल्या आयकर कायद्यातील तरतुदींबाबत थोडक्यात माहिती देण्याचा हा प्रयत्न.

निवासी स्थिती कशी ठरवता येईल?

तुम्ही खालीलपैकी कोणत्याही अटी पूर्ण केल्यास तुम्हाला एका आर्थिक वर्षासाठी भारतीय रहिवासी मानले जाईल. जेव्हा तुम्ही आर्थिक वर्षात कमीत कमी १८२ पेक्षा जास्त भारतात असाल. तुम्ही मागील वर्षात ६० दिवस भारतात आहात आणि गेल्या चार वर्षांत ३६५ दिवस भारतात आहात.

टीप : जर तुम्ही परदेशात काम करणारे भारतीय नागरिक असाल किंवा भारतीय जहाजावरील क्रू मेंबर असाल, तर तुमच्यासाठी फक्त पहिली अट उपलब्ध आहे. याचा अर्थ तुम्ही भारतात किमान १८२ दिवस घालवता तेव्हा तुम्ही निवासी आहात. हेच भारताला भेट देणाऱ्या भारतीय वंशाच्या व्यक्तीला लागू होते.

दुसरी अट या व्यक्तींना लागू होत नाही. तुम्ही वरीलपैकी कोणत्याही अटी पूर्ण करत नसल्यास, तुम्ही अनिवासी भारतीय आहात.

भारतीय स्त्रोतांकडून रुपये १५ लाखांपेक्षा जास्त कमावणारे भारतातील नागरिक इतर कोणत्याही देशात कर भरण्यासाठी जबाबदार नसल्यास ते भारताचे रहिवासी मानले जातील. परदेशात अनिवासी भारतीयाने मिळवलेले उत्पन्न करपात्र आहे का? एनआरआय यांना भारतीय आयकर कायद्यानुसार लागू असणारा आयकर हा वर नमूद केलेल्या त्याच्या रहिवासी स्थितीवर अवलंबून असतो. जर तुमची स्थिती निवासी असेल, तर तुमचे जागतिक उत्पन्न करपात्र आहे आणि तुम्ही अनिवासी भारतीय असल्यास, भारतात कमावलेले किंवा जमा केलेले उत्पन्न भारतात करपात्र आहे.

भारतात मिळालेला पगार किंवा भारतात प्रदान केलेल्या सेवेसाठी मिळणारा पगार, भारतात असलेल्या घराच्या मालमत्तेतून मिळणारे उत्पन्न, भारतात असलेल्या मालमत्तेच्या हस्तांतरणावर भांडवली नफा, मुदत ठेवींमधून मिळणारे उत्पन्न किंवा बचत बँक खात्यावरील व्याज ही सर्व कमावलेल्या किंवा जमा झालेल्या उत्पन्नाची उदाहरणे आहेत. भारतात. हे उत्पन्न अनिवासी भारतीयांसाठी करपात्र आहे. भारताबाहेर कमावलेले उत्पन्न भारतात करपात्र नसते.

एनआरई खाते आणि एफसीएनआर खात्यावर मिळणारे व्याज करमुक्त आहे. एनआरओ खात्यावरील व्याज अनिवासी भारतीयांच्या हातात करपात्र आहे. जरी तुम्ही एनआरआय असलात तरीही जर तुमच्या सेवा भारतात दिल्या गेल्यास, पगारातून मिळणारे उत्पन्न हे भारतातच उद्भवते, असे मानले जाईल. समजा तुमचा नियोक्ता भारत सरकार आहे आणि तुम्ही भारताचे नागरिक आहात, अशा परिस्थितीत, जर तुमची सेवा भारताबाहेर दिली गेली असेल, तरी तुमचे पगाराचे उत्पन्न भारतात करपात्र असेल. एनआरआयला भारतात आयकर विवरणपत्र (रिटर्न) भरणे आवश्यक आहे का? एनआरआय असो वा नसो, ज्याचे उत्पन्न २,५०,००० रुपयांपेक्षा जास्त आहे, अशा कोणत्याही व्यक्तीला भारतात आयकर विवरण पत्र भरणे आवश्यक आहे.

एनआरआयसाठी भारतात आयकर रिटर्न भरण्याची शेवटची तारीख कधी आहे? ३१ जुलै ही एनआरआयसाठी भारतात आयकर विवरणपत्र भरण्याची शेवटची तारीख असते. अनिवासी भारतीयांना आगाऊ कर भरावा लागतो का? जर एनआरआयचे कर दायित्व एका आर्थिक वर्षात १०,००० रुपयांपेक्षा जास्त असेल, तर त्यांनी आगाऊ कर भरावा. आगाऊ कर न भरल्यास कलम २३४बी आणि कलम २३४ सी अंतर्गत व्याज लागू.