मुंबई: ग्राहकांच्या सुरक्षेसाठी व पारदर्शकतेची निश्चिती करण्यासाठी आधार कार्ड नोंदणीत नवे मोठे बदल होणार आहेत. नव्या बदलानुसार आगामी दिवसात व्यापारी, हॉटेलमालक, कार्यक्रमाचे आयोजक यांनी घेतलेल्या आधार कार्डची छायाकिंत प्रत घेण्यापासून व आपल्या डिव्हाईस अथवा सिस्टिम मध्ये स्टोर करण्यापासून प्रतिबंध करण्यात येणार आहे. तसेच नवीन पडताळणीमुळे केंद्रीय आधार डेटाबेसशी कनेक्टेड असलेल्या मध्यवर्ती डेटाबेसवरचा ताणही कमी होऊ शकतो असे युडीआयडीएआय (UIDAI) संस्थेने स्पष्ट केले आहे. थेट छायांकित प्रत स्मार्टफोनवर स्टोअर करणे हे आधार कार्ड कायद्याच्या चौकटीत बसत नाही. त्यामुळे या नियमात परिवर्तन करण्यासाठी आधार कार्ड नियमात बदल होऊ शकतात.
याशिवाय ऑफलाईन पडताळणी करण्याची इच्छा असलेल्या संस्थांना (API Appliancation Programming Interface) मध्ये प्रवेश मिळू शकेल. या माध्यमातून ते थेट आधार पडताळणीसाठी आपली सिस्टिम अपडेट करु शकणार आहेत. याविषयी बोलताना भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरण (UIDAI) चे सीईओ भुवनेश कुमार यांनी सांगितले आहे की, 'प्राधिकरणाने हॉटेल्स, कार्यक्रम आयोजक इत्यादी संस्थांना आधार-आधारित पडताळणी करणाऱ्या संस्थांची नोंदणी अनिवार्य करणारा एक नवीन नियम मंजूर केला आहे, जेणेकरून त्यांना नवीन तंत्रज्ञानाची सुविधा मिळेल ज्यामुळे ते QR कोड स्कॅन करून किंवा नवीन आधार अँपशी कनेक्ट करून एखाद्या व्यक्तीची पडताळणी करू शकतील, असे वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले.
नवीन नियम प्राधिकरणाने मंजूर केला आहे आणि लवकरच तो अधिसूचित केला जाईल हॉटेल्स, कार्यक्रम आयोजकांसारख्या ऑफलाइन पडताळणी करणाऱ्या संस्थांची नोंदणी अनिवार्य करेल. कागदावर आधारित आधार पडताळणीला निरुत्साहित करणे हे उद्दिष्ट आहे' असे ते पुढे म्हणाले आहेत.
उपलब्ध माहितीनुसार, युडीआयडीआय (UIDAI) एका नवीन अँपची बीटा-चाचणी करत आहे जे प्रत्येक पडताळणीसाठी केंद्रीय आधार डेटाबेस सर्व्हरशी कनेक्ट न होता अँप-टू-अॅप पडताळणी सक्षम ठरणार आहे. नवीन अँप विमानतळ, वयानुसार उत्पादने विकण्याची आवश्यकता असलेल्या दुकाने इत्यादी ठिकाणी देखील वापरता येईल.
'पडताळणीची सोय कागदपत्रांचा वापर न करता ऑफलाइन पडताळणी वाढवेल, तसेच वापरकर्त्यांची गोपनीयता राखेल किंवा त्यांचा आधार डेटा गैरवापरासाठी लीक होण्याचा धोका असेल' असेही कुमार म्हणाले आहेत.
नवीन अँप डिजिटल वैयक्तिक डेटा संरक्षण कायद्यानुसार आधार प्रमाणीकरण सेवा सुधारेल अशी अपेक्षा आहे.१८ महिन्याच्या आत ही प्रकिया पूर्णपणे कार्यान्वित होईल अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे. अँप युजरन नवीन अँपवर त्यांचे पत्ता पुरावा कागदपत्रे अद्यतनित (Update) करण्यास आणि त्याच अँपवर इतर कुटुंबातील सदस्यांना जोडण्यास सक्षम करेल ज्यांच्याकडे कोणताही मोबाइल फोन नाही. त्यामुळे हा नवा नियम आधार कार्ड सुरक्षिततेसाठी महत्वाचा ठरणार आहे.