भारतीय राज्य घटनेचे शिल्पकार भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचा आज ६९वा महापरिनिर्वाण दिन आहे. या पार्श्वभूमीवर त्यांना अभिवादन करण्यासाठी अनेक वैचारीक आणि बौद्धिक कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात येते. या कार्यक्रमांदरम्यान बाबासाहेबांच्या विचारांचे स्मरण केले जाते. तुम्हाला सुद्धा बाबासाहेबांच्या कार्याचा आढावा घ्यायचा असेल तर काही महत्त्वाचे मुद्दे लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे. त्यामुळे पुढील मुद्द्यांच्या अनुसार भाषण केल्यास तुमच्या भाषणाचे महत्त्व वाढेल.
भाषणाचे १० प्रमुख मुद्दे
1. अभिवादन आणि दिवसाचे महत्त्व: महापरिनिर्वाण दिनाचे स्मरण आणि डॉ. आंबेडकरांना विनम्र अभिवादन
2. बालपण आणि संघर्ष: बाबासाहेबांच्या लहानपणी आलेला जातीय भेदभावाचा अनुभव
3. शिक्षणाचे महत्त्व: शिक्षण हेच प्रगतीचे साधन मानून त्यांनी घेतलेले उच्च शिक्षण
4. राज्यघटनेचे शिल्पकार: भारताची राज्यघटना लिहिण्यात त्यांचे सर्वात मोठे योगदान
5. समानतेचा संदेश: समाजात समानता, न्याय आणि बंधुता आणण्यासाठी केलेले कार्य
6. दलित आणि महिलांसाठी कार्य: समाजातील दुर्बळ घटकांना आणि महिलांना अधिकार मिळवून देण्यासाठी दिलेला लढा
7. शिकण्याची प्रेरणा: त्यांच्या जीवनातून कठोर परिश्रम, जिद्द आणि ज्ञानाची आवड आत्मसात करण्याची प्रेरणा
8. धर्म आणि तत्त्वज्ञान: त्यांनी स्वीकारलेला बौद्ध धर्म आणि त्यांचे 'शिका, संघटित व्हा आणि संघर्ष करा' हे विचार
9. आधुनिक भारताचे निर्माते: आधुनिक आणि प्रगतीशील भारत घडवण्यात त्यांचे मोलाचे योगदान
10. कृतज्ञता आणि संकल्प: त्यांच्या कार्याबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करून त्यांचे विचार पुढे नेण्याचा संकल्प करणे
भाषणाचा विस्तार
नमस्कार,
आज ६ डिसेंबर, भारतीय इतिहासातील एक अत्यंत महत्त्वाचा आणि भावनिक दिवस. आज आपण भारतीय घटनेचे शिल्पकार, थोर समाजसुधारक, ज्ञानसूर्य डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या महापरिनिर्वाण दिनानिमित्त आपण एकत्र जमलो आहोत. या महान नेत्याला मी विनम्र अभिवादन करतो/करते.
मित्रांनो, बाबासाहेबांचे संपूर्ण जीवन म्हणजे संघर्ष आणि प्रेरणा यांची एक अनोखी गाथा आहे. त्यांचे बालपण खूप खडतर होते. त्यांना लहान असतानाच समाजात असलेल्या जातीय भेदभावाचा आणि अस्पृश्यतेचा अनुभव आला. पण बाबासाहेब या संकटांसमोर झुकले नाहीत. त्यांनी ठरवले की, या अन्यायावर मात करण्यासाठी शिक्षण हेच सर्वात मोठे शस्त्र आहे.
त्यांनी खूप कष्ट घेऊन शिक्षण घेतले. ते कोलंबिया विद्यापीठ आणि लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्ससारख्या जगातल्या मोठ्या विद्यापीठांमध्ये शिकले. त्यांच्यासारखे प्रचंड ज्ञान असलेले व्यक्ती जगात फार कमी होते.‘शिका, संघटित व्हा आणि संघर्ष करा' हा त्यांचा संदेश होता. त्यांनी आपल्याला शिकवले की, ज्ञान मिळवल्याशिवाय आपण प्रगती करू शकत नाही.
डॉ. आंबेडकरांचे सर्वात मोठे योगदान म्हणजे त्यांनी आपल्याला दिलेली भारतीय राज्यघटना! ही केवळ एक कायद्याची पोथी नाही, तर ती आपल्याला न्याय, स्वातंत्र्य, समानता आणि बंधुता शिकवणारी एक पवित्र गोष्ट आहे. या घटनेमुळेच आज आपल्याला अनेक अधिकार मिळाले आहेत आणि प्रत्येक भारतीयाला समान मानले जाते.
बाबासाहेबांनी समाजातील गरीब, दलित आणि विशेषतः महिलांसाठी खूप मोठे काम केले. त्यांना समाजात मान मिळावा, हक्क मिळावेत यासाठी त्यांनी आयुष्यभर संघर्ष केला. ते फक्त एका समाजाचे नेते नव्हते, तर ते संपूर्ण देशाचे, न्यायाचे आणि समानतेचे प्रतीक होते.
आज या महापरिनिर्वाण दिनाच्या दिवशी आपण एक गोष्ट लक्षात ठेवायला हवी: बाबासाहेबांचे स्वप्न पूर्ण करणे ही आपली जबाबदारी आहे. ते स्वप्न आहे, समानता आणि बंधुता असलेल्या भारताचे. त्यांच्या जीवनातून आपण कठोर परिश्रम करण्याची, सतत शिकत राहण्याची आणि सत्यासाठी लढण्याची प्रेरणा घेतली पाहिजे.
चला, आज आपण सर्वजण मिळून डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांच्या महान कार्याबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करूया आणि त्यांच्या विचारांवर चालण्याचा, तसेच एक सुजाण आणि समतावादी नागरिक बनण्याचा संकल्प करूया.
जय भीम! जय हिंद!