मोहित सोमण: आज आठवड्यातील पहिल्या दिवशी शेअर बाजारात वाढ नोंदवली गेली आहे. अस्थिरतेच्या काळातही मजबूत फंडामेंटलसह घरगुती गुंतवणूकदारांची आक्रमक गुंतवणूक या दोन कारणांमुळे शेअर बाजारात वाढ झाली आहे. सकाळच्या सत्रात आज जागतिक भूराजकीय अस्थिरतेतील कलामुळे किरकोळ घसरण सुरू होती. मात्र विशेषतः दुपारनंतर शेअर बाजाराने वापसी केली आहे. प्रामुख्याने बँक निर्देशांकासह सकाळप्रमाणे मिड स्मॉल कॅप शेअर्समध्ये झालेल्या वाढीमुळे बाजाराला आधारभूत पातळी (Support Level) मिळण्यास मदत झाली आहे. अखेरीस सेन्सेक्स ३९.७८ अंकांने उसळत ८३९७८.४९ पातळीवर स्थिरावला आहे तर निफ्टी ४१.२५ अंकांने उसळत २५७६३.३५ पातळीवर स्थिरावला आहे. विशेषतः म्हणजे सेन्सेक्स नेक्स्ट ५० निर्देशांकात १.१६% इतकी जबरदस्त वाढ झाली असून व्यापक निफ्टी निर्देशांकातील मायक्रोकॅप २५० (१.०७%), मिडकॅप १०० (०.७७%), स्मॉलकॅप १०० (०.७२%) मध्ये झालेल्या वाढीमुळे निर्देशांक स्थिरावला आहे. सकाळी ५% पेक्षा अधिक पातळीवर उसळलेला अस्थिरता निर्देशांक (VIX Volatility Index) ४.२१ पातळीवर स्थिरावल्याने काहीसा दिलासा मिळाला आहे.
ब्लू चिप्स कंपनीच्या बहुतांश निर्देशांकात विशेष प्रतिसाद नसला तरी तुलनेत प्रतिसाद सर्वसाधारण होता. एचडीएफसी, रिलायन्स, बजाज ऑटो, इन्फोसिस यांसारख्या बड्या शेअर्समध्ये वाढ झाल्याने पातळी 'हिरव्या' रंगात बंद झाली. निफ्टी क्षेत्रीय निर्देशांकातील अखेरच्या टप्प्यात सर्वाधिक वाढ फार्मा (१.२०%), रिअल्टी (२.२३%), मिड स्मॉल हेल्थकेअर (१.४२%), फायनांशियल सर्विसेस एक्स बँक (१.०७%),मिड स्मॉल आयटी टेलिकॉम (१.४८%) निर्देशांकात झाली आहे. घसरण सकाळप्रमाणे कंज्यूमर ड्युरेबल्स (०.२९%) निर्देशांकात घसरण झाली असून आयटी (०.१७%), एफएमसीजी (०.१०%) निर्देशांकात किरकोळ घसरण झाली.
आज जागतिक पातळीवर सुरूवातीच्या सत्रातील अस्थिरता कायम असूनही घरगुती गुंतवणूकदारांनी दाखवलेल्या प्रगल्भतेमुळे बाजारातील निर्देशांकात आणखी घसरण्यापासून बाजार सावरला आहे. गेल्या आठवड्यात परदेशी संस्थात्मक गुंतवणूकदारांनी आपली मोठी गुंतवणूक काढूनही निर्देशांक उंचावला होता. चीन व युएस यांच्यातील तोडगा अद्याप न निघालेल्या स्थितीत आहे. दुसरीकडे रशिया युक्रेन वाद चिघळला असताना युएस फेडरल रिझर्व्ह व्याजदरात आणखी तिसऱ्यांदा कपात होईल का याची चर्चा सुरु आता सुरू झाली आहे. आशियाई बाजारातही यांचा खोलवर परिणाम जाणवतो. काल उशीरा जाहीर झालेल्या कालावधीत चीनने आपली आर्थिक आकडेवारी जाहीर केली आहे.
भारताचा पीएमआय आकडेवारी निकाल एस अँड पी ग्लोबलने प्रकाशित केलेला असताना जगातील दुसरी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था चीनचीही आकडेवारी जाहीर केली गेली.एचएसबीसीने जाहीर केलेल्या आकडेवारीनुसार एस अँड पी ग्लोबलने संकलित केले ला रेटिंगडॉग चायना जनरल मॅन्युफॅक्चरिंग पीएमआय निर्देशांक सप्टेंबरमधील सहा महिन्यांच्या ५१.२ वरून ऑक्टोबरमध्ये ५०.६ पर्यंत घसरला आहे.सर्वेक्षणात विश्लेषकांच्या ५०.९ च्या अपेक्षेपेक्षा कमी होता.मे महिन्यापासून नवीन निर्यात ऑर्डर सर्वात वेगाने घसर ल्या, ज्याचे कारण सर्वेक्षणातील प्रतिसादकर्त्यांनी ' वाढत्या व्यापार अनिश्चितता स्पष्ट दिसल्याचे आकडेवारीतून दिसून आले. चीनमधील ऑक्टोबरमध्ये नवीन व्यवसाय आणि उत्पादन दोन्ही मागील महिन्याच्या तुलनेत मंद दराने वाढले, व्यवसायाचा आत्म विश्वास सहा महिन्यांतील सर्वात कमी पातळीवर घसरला असेही चीन उत्पादन सर्वेक्षणात दिसून आले. यंदा उत्पादनासाठी एक वर्षाच्या दृष्टिकोनाचे मूल्यांकन करताना, कंपन्या सहा महिन्यांत सर्वात कमी उत्साही होत्या असे त्यात म्हटले आहे.
तथापि, कारखान्यांमधील रोजगाराच्या एका मापकाने मार्चनंतरचा पहिला विस्तार दर्शविला, जो ऑगस्ट २०२३ नंतरच्या सर्वोच्च पातळीवर पोहोचला. वाढीला आकुंचनापासून वेगळे करणाऱ्या ५०-बेंचमार्कच्या वर राहून, खाजगी सर्वेक्षणाचे आकडे गेल्या शुक्रवारी जाहीर झालेल्या अधिकृत सर्वेक्षणाच्या तुलनेत चांगले होते ज्यामध्ये उत्पादन क्रियाकलाप ४९.० पर्यंत घसरल्याचे दिसून आले, जे सहा महिन्यांतील सर्वात वाईट आकुंचन आहे. गोल्डमन सॅक्सने गेल्या आठवड्यात २०२५ साठी चीनच्या जीडीपीचा अंदाज वाढवला, जो अमेरिकेच्या व्यापार प्रतिबंध आणि उत्पादन स्पर्धात्मकता वाढविण्याच्या आणि निर्यातीला आणखी चालना देण्याच्या बीजिंगच्या दृढनिश्चयामुळे प्रोत्साहित झाला. वॉल स्ट्रीट बँकेला अपेक्षा आहे की चीनची वास्तविक जीडीपी वाढ २०२६ मध्ये ४.८%, अनुक्रमे ४.९% आणि ४.३% वरून या वर्षी ५% पर्यंत पोहोचेल. चिनी उत्पादकांनी वर्षाच्या सुरुवातीपासूनच अमेरिकेवर कमी आणि आग्नेय आशिया आणि युरोपीय बाजारपेठांवर अधिक अवलंबून राहण्यासाठी त्यांच्या निर्यात बाजारपेठांमध्ये विविधता आणण्याचा प्रयत्न केला आहे. एप्रिलपासून अमेरिकेत होणाऱ्या चीनच्या निर्यातीत दरवर्षीच्या तुलनेत दुप्पट घट झाली आहे, गेल्या वर्षीच्या याच कालावधीच्या तुलनेत या वर्षी ही घट झाली आहे.
लवचिक निर्यात असूनही, जगातील दुसऱ्या क्रमांकाच्या अर्थव्यवस्थेने ताणाचे नवीन संकेत दाखवले आहेत.तिसऱ्या तिमाहीत वाढ ४.८% पर्यंत मंदावली आहे, जी एका वर्षातील सर्वात कमी आहे. स्थिर मालमत्ता गुंतवणूक, ज्यामध्ये रिअल इस्टेटचा समावेश आहे, वर्षाच्या पहिल्या नऊ महिन्यांत अनपेक्षितपणे ०.५% ने घसरली. आर्थिक २०२० च्या साथीच्या आजारानंतरची ही पहिलीच घट आहे असे चीनबाबत तज्ञांनी स्पष्ट केले. भूराजकीय बाबीसह आशियाई बाजारातील सुरूवातीच्या कलात आज संमिश्रित प्रतिसाद मिळाला होता जो अखेरच्या सत्रात बाजी पटल्याने सकारात्मक स्थितीत बदलला.
गिफ्ट निफ्टी (०.०७%), निकेयी २२५ (२.०७%), कोसपी (२.७१%), जकार्ता कंपोझिट (१.३४%) या निर्देशांकात उच्चांकी वाढ झाली असून सेट कंपोझिट (०.०५%), शांघाई कंपोझिट (०.१९%) बाजारात घसरण कायम राहिली आहे. युएस बाजारातील सुरूवातीच्या कलात तिन्ही बाजारात वाढ दर्शविली आहे. डाऊ जोन्स (०.०९%), एस अँड पी ५०० (०.२६%), नासडाक (०.६१%) यांचा यावाढीत समावेश आहे.
अखेरच्या सत्रात सर्वाधिक वाढ वोक्हार्ट (१०.३२%), वोडाफोन आयडिया (९.२८%), ग्राविटा इंडिया (८.३७%), शेफलर इंडिया (६.०४%), श्रीराम फायनान्स (६.३५%), ज्युब्लिअंट फार्मा (६.२५%), लेटंट व्ह्यू (५.९२%), एनएमडीसी स्टील (५.६४%), गोदरेज कंज्यूमर (५.३६%) समभागात (Stocks) वाढ झाली आहे. अखेरच्या सत्रात सर्वाधिक घसरण नेटवेब टेक्नॉलॉजी (५.९२%), रिलायन्स पॉवर (५.४५%), झेंसार टेक्नॉलॉजी (५.२२%), जेके सिमेंट (५.०६%), पतांजली फूड (४.०३%), अदानी ग्रीन (३.०२%), मारूती सुझुकी (३.३१%), एसईएमई सोलार होल्डिंग्स (३.२५%) समभागात झाली आहे.
अखेरच्या सत्रातील परिस्थितीवर विश्लेषण करताना जिओजित इन्व्हेसमेंट लिमिटेडचे हेड ऑफ रिसर्च विनोद नायर म्हणाले आहेत की,' नवीन देशांतर्गत ट्रिगर्सच्या अनुपस्थितीमुळे उच्च पातळीवर नफा बुकिंग दिसून येत असल्याने देशांतर्गत बाजार किरकोळ सकारात्मक पातळीवर संपला. तिमाही उत्पन्नामुळे गुंतवणूकदारांना अल्प ते मध्यम मुदतीचा दृष्टिकोन घेण्यास प्राधान्य मिळत असल्याने व्यापक बाजाराने चांगली कामगिरी केली. निरोगी कमाई आणि मालमत्तेची गुणवत्ता सुधारल्यामुळे पीएसयू बँकिंग निर्देशांक गुंतवणूकदारांसाठी पसंतीचा पर्याय राहिला. याउलट, यूएस फेडच्या दर कपातीच्या अपेक्षा कमी होत असताना आयटी शेअर्समध्ये घसरण झाली, तर अमेरिका आणि चीनमधील व्यापार युद्धामुळे सुरक्षित आश्रयस्थान मालमत्तेची मागणी कमी झाली.'
आज अखेरच्या सत्रापर्यंत पुन्हा एकदा डॉलरच्या तुलनेत रूपयांच्या मूल्यांकन ७ पैशाने घसरण झाली आहे प्रामुख्याने ही वाढ भूराजकीय अस्थिरतेने होत आहे. रूपयांच्या मूल्यांकन विषयी आपले मत व्यक्त करताना, एचडीएफसी सिक्युरिटीजचे वरिष्ठ रिसर्च विश्लेषक दिलीप परमार म्हणाले आहेत की, सोमवारी भारतीय रुपया विक्रमी नीचांकी पातळीवर घसरला, प्रादेशिक चलन कमकुवतपणा आणि डॉलरच्या बाहेर जाण्यामुळे तो घसरला. मध्यवर्ती बँकेने सत्राच्या मध्यात हस्तक्षेप करून काही प्रमाणात मदत केली, तरीही डॉलरची मागणी मजबूत राहिली, ज्यामुळे रुपयाच्या जोडीला सत्राच्या नीचांकी पातळीवर ढकलण्यात आले आणि नंतर तो थोडासा तोटा सहन करावा लागला. जवळच्या काळातील तांत्रिक चार्ट ८८.५५ वर आधार आणि ८९.२५ वर प्रतिकार दर्शवितो.'
आजच्या बाजारातील परिस्थितीवर विश्लेषण करताना एचडीएफसी सिक्युरिटीजचे वरिष्ठ तांत्रिक विश्लेषक नागराज शेट्टी म्हणाले आहेत की,' गेल्या काही सत्रांमध्ये तीव्र कमकुवतपणा दाखवल्यानंतर, सोमवारी निफ्टीने सकारात्मक बाजूने रेंज बाउं ड अँक्शनमध्ये प्रवेश केला आणि दिवस ४१ अंकांनी वर बंद झाला. नकारात्मक नोटवर उघडल्यानंतर, बाजार सत्राच्या सुरुवातीच्या काळात २५६४५ पातळीच्या नीचांकी पातळीवरून हुशारीने सावरला. तथापि, सत्राच्या मध्यापासून ते उत्तरार्धात ही रिकव्हरी झ पाट्याने वाढू शकली नाही आणि निफ्टी अखेर उच्चांकाच्या जवळ बंद झाला. दैनिक चार्टवर एक लहान सकारात्मक मेणबत्ती तयार झाली ज्यामध्ये किरकोळ वरच्या आणि खालच्या छटा होत्या. तांत्रिकदृष्ट्या, बाजारातील ही कृती बाजारात अल्पकालीन डाउनवर्ड करेक्शन पूर्ण होण्याची शक्यता दर्शवते. हे सकारात्मक संकेत आहे.बाजाराचे जवळच्या काळातील अपट्रेंड पुतळे अबाधित आहेत. निफ्टी येथून परत येण्याची अपेक्षा आहे आणि पुढील काही सत्रांमध्ये २६१०० पातळीच्या अलिकडच्या स्विंग हायची पुन्हा चाचणी घेऊ शकते. तात्काळ आधार २५६५० पातळीवर ठेवण्यात आला आहे.