मुंबई : आजकाल उच्च युरिक अ‍ॅसिड (High Uric Acid) ही एक सामान्य समस्या बनली आहे, जी गंभीर आरोग्य समस्यांना आमंत्रण देऊ शकते. शरीरात युरिक अ‍ॅसिड वाढल्यास अनेक संकेत दिसू लागतात, ज्याकडे वेळीच लक्ष देणे आवश्यक आहे. जर याकडे दुर्लक्ष केले, तर गाउट, किडनी स्टोन आणि किडनी फेल्युअर यांसारख्या गंभीर आजारांचा धोका वाढतो. उच्च युरिक ऍसिडची कोणती लक्षणे शरीरात दिसतात, ते जाणून घेऊया
१. सांधेदुखी आणि सूज
उच्च युरिक अ‍ॅसिडचे सर्वात सामान्य लक्षण म्हणजे सांधेदुखी. युरिक अ‍ॅसिडचे स्फटिक (crystals) सांध्यांमध्ये जमा होतात, ज्यामुळे तीव्र वेदना, सूज आणि लालसरपणा येतो. विशेषतः पायांच्या मोठ्या बोटात (पायचा अंगठा) ही समस्या जास्त दिसून येते, ज्याला 'गाउट' असे म्हणतात. हे दुखणे रात्री किंवा सकाळी जास्त जाणवते.
२. मूत्रपिंडाच्या समस्या
युरिक ऍसिड वाढल्यास त्याचा थेट परिणाम किडनीवर होतो. युरिक अ‍ॅसिडचे क्रिस्टल मूत्रपिंडात जमा होऊन किडनी स्टोन तयार करू शकतात. यामुळे पोटात, पाठीत किंवा बाजूला तीव्र वेदना होऊ शकतात. यासोबतच लघवी करताना जळजळ होणे, वारंवार लघवी येणे किंवा लघवीतून रक्त येणे यांसारखी लक्षणेही दिसू शकतात. दीर्घकाळ दुर्लक्ष केल्यास किडनी फेल्युअरचा धोका वाढतो.
३. त्वचेवर गाठी
काही प्रकरणांमध्ये, युरिक अ‍ॅसिडचे क्रिस्टल त्वचेखाली जमा होतात आणि लहान गाठींसारखे दिसतात. यांना 'टोफी'असे म्हणतात. या गाठी साधारणपणे कान, कोपर, गुडघे किंवा बोटांच्या सांध्यांजवळ दिसतात. या गाठी साधारणपणे वेदनादायक नसतात, परंतु त्या सूज आणि अस्वस्थता निर्माण करू शकतात.
४. थकवा आणि अशक्तपणा
उच्च युरिकअ‍ॅसिडमुळे शरीरात सामान्य थकवा आणि अशक्तपणा जाणवू शकतो. अनेकदा रुग्णांना कोणत्याही कामात उत्साह वाटत नाही आणि सतत थकल्यासारखे वाटते. शरीरातील युरिक ऍसिडची पातळी वाढल्याने चयापचय क्रियेवर (metabolism) परिणाम होतो, ज्यामुळे ऊर्जा कमी होते.
५. स्नायू दुखणे
सांधेदुखीसोबतच, उच्च युरिक अ‍ॅसिडमुळे स्नायूंमध्येही वेदना होऊ शकतात. अनेकदा स्नायूंमध्ये कडकपणा किंवा जडपणा जाणवतो, ज्यामुळे दैनंदिन कामे करणे कठीण होते.
उपाय काय?
जर तुम्हाला ही लक्षणे दिसल्यास त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. आहारात बदल करणे, पाणी भरपूर पिणे, अल्कोहोल टाळणे आणि नियमित व्यायाम करणे यासारख्या सवयी युरिक अ‍ॅसिड नियंत्रणात ठेवण्यास मदत करू शकतात.