मागील ५ वर्षांत हृदयरोगाच्या औषधांची मागणी ५० टक्क्यांनी वाढली; तरुणही धोक्यात!
मुंबई : गेल्या पाच वर्षांत भारतात हृदयरोगावरील (heart attack) औषधांची मागणी तब्बल ५० टक्क्यांनी वाढली आहे. एका अहवालानुसार, ही वाढ केवळ एक आरोग्यविषयक ट्रेंड नसून, सार्वजनिक आरोग्यासाठी एक गंभीर इशारा आहे. वेगाने बदलणारी जीवनशैली, वाढता ताण, खाण्याच्या चुकीच्या सवयी आणि शारीरिक हालचालींचा अभाव यामुळे तरुण आणि वृद्धांमध्ये हृदयरोग (heart disease) सामान्य झाले आहेत.
अपोलो हॉस्पिटलमधील कार्डिओलॉजी विभागाचे डॉ. वरुण बन्सल यांच्या मते, पूर्वी हृदयरोग साधारणपणे ५०-६० वर्षांनंतर होत असत, परंतु आता २५ ते ४० वर्षे वयोगटातील लोकांमध्येही उच्च रक्तदाब, उच्च कोलेस्ट्रॉल आणि हृदयविकाराच्या झटक्यांची प्रकरणे वाढत आहेत. कोविड महामारीनंतर परिस्थिती आणखी बिकट झाली आहे, कारण संसर्गानंतर अनेक रुग्णांमध्ये कोविडनंतर हृदयरोगाच्या गुंतागुंत दिसून आल्या, ज्यासाठी बराच काळ औषधोपचार आवश्यक असतात. यामुळेच औषधांच्या वापरात मोठी वाढ दिसून आली.
अहमदाबाद : गुजरातमधील अहमदाबाद जिल्ह्यातील बागोदरा गावातून एक अत्यंत धक्कादायक घटना समोर आली आहे. एकाच कुटुंबातील पती-पत्नी आणि त्यांच्या तीन ...
याशिवाय, अलिकडच्या काळात रुग्णांमध्ये हृदयरोगाचा धोका लक्षात घेता डॉक्टरांनी प्रतिबंध म्हणून हृदयरोगाची औषधे लिहून देण्यास सुरुवात केली आहे. पूर्वी, जिथे १४०/९० मिमीएचजी (mmHg) हा उच्च रक्तदाब मानला जात होता, तिथे नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, आता १२०/८० मिमीएचजी (mmHg) पेक्षा जास्त रक्तदाब देखील अलर्ट झोनमध्ये मानला जातो, ज्यामुळे पूर्वीपेक्षा जास्त लोकांना औषधांची आवश्यकता भासू लागली आहे.
भारतात हृदयरोगाच्या औषधांची मागणी इतक्या वेगाने का वाढत आहे? यामागे अनेक चिंताजनक कारणे आहेत:
- वाढता धोका: भारतातील प्रत्येक तिसरा मृत्यू हृदयरोगामुळे होतो. हृदयरोग आता केवळ वृद्धांपुरते मर्यादित राहिलेले नाहीत, तर २५ ते ४० वयोगटातील तरुणांमध्येही वेगाने वाढत आहेत, ज्यामुळे औषधांची गरजही वाढली आहे.
- आधुनिक जीवनशैलीचे दुष्परिणाम: आजची बैठी जीवनशैली, फास्ट फूडचे सेवन, झोपेचा अभाव आणि वाढता ताण हे उच्च रक्तदाब (उच्च रक्तदाब), कोलेस्ट्रॉल आणि लठ्ठपणा यासारखे वाढणारे घटक आहेत, जे हृदयरोगाची प्रमुख कारणे आहेत.
- लवकर निदान: आता पूर्वीपेक्षा जास्त लोक आरोग्य तपासणी करून घेत आहेत. त्यामुळे आजाराचे लवकर निदान होते आणि रुग्णांना लवकर औषधे घेणे सुरू करता येते. वैद्यकीय सुविधा आणि चाचण्या आता गावांमध्येही पोहोचत आहेत.
- डॉक्टरांची वाढती सतर्कता: आता हृदयरोगतज्ज्ञ आणि सामान्य चिकित्सक हृदयरोगाच्या जोखमीबद्दल अधिक सतर्क आहेत. ते लवकर प्रतिबंधात्मक औषधे देखील सुरू करतात जेणेकरून धोका कमी करता येईल.
- कोविड-१९ चा प्रभाव: कोविड-१९ नंतर अनेक रुग्णांमध्ये हृदयाशी संबंधित गुंतागुंत दिसून आल्या, ज्यामुळे रक्त गोठण्यास प्रतिबंधक आणि हृदयरोग प्रतिबंधक औषधांची मागणी आणखी वाढली.
- जागरूकता आणि सहज उपलब्धता: वाढती जागरूकता आणि आरोग्य तपासणीची सहज उपलब्धता यामुळे निदानात वाढ झाली आहे. पूर्वी लोक हृदयरोगांकडे दुर्लक्ष करायचे, परंतु आता ईसीजी, बीपी, कोलेस्टेरॉलसाठी किरकोळ तक्रारी देखील तपासल्या जातात. यामुळे रुग्णांना लवकर उपचार आणि औषधे मिळण्यास मदत होते, जी एक चांगली गोष्ट आहे कारण लवकर निदान केल्याने हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोकसारख्या आजारांना प्रतिबंध करता येतो.
संतुलित आहार, नियमित व्यायाम, ताणतणाव व्यवस्थापन आणि पुरेशी झोप यांसारख्या बाबींवर लक्ष न दिल्यास, येत्या काळात हृदयरोग अधिक सामान्य होऊ शकतात. म्हणून आता केवळ औषधांवर अवलंबून न राहता, हृदय निरोगी ठेवण्यासाठी जागरूक जीवनशैली स्वीकारणे महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून हे संकट आरोग्य आणीबाणीचे स्वरूप घेऊ नये.