भारताचे अंतराळात शतक

नवी दिल्ली (वृत्तसंस्था): पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी रविवारी ‘मन की बात’च्या ११९ व्या भागात अंतराळ क्षेत्र आणि महिला शक्तीचा, आरोग्य अन एआय क्षेत्राचा उल्लेख केला. ते म्हणाले – सर्वत्र चॅम्पियन्स ट्रॉफी आणि क्रिकेटचे वातावरण आहे. क्रिकेटमध्ये शतकाचे वातावरण कसे असते हे सर्वांनाच माहिती आहे. भारताने अंतराळात केलेल्या शतकाचे वेगळे महत्त्व आहे. इस्रोच्या यशाची व्याप्ती वाढली आहे.

पंतप्रधान मोदी म्हणाले, गेल्या महिन्यात देशाने इस्रोच्या १०० व्या रॉकेटचे प्रक्षेपण पाहिले. ही केवळ एक संख्या नाही, तर ती अंतराळ विज्ञानात दररोज नवीन उंची गाठण्याचा आपला संकल्प देखील प्रतिबिंबित करते. आमचा अंतराळ प्रवास अगदी सामान्य पद्धतीने सुरू झाला. प्रत्येक पावलावर आव्हाने होती; परंतु आपले शास्त्रज्ञ पुढे जात राहिले आणि विजयी होत राहिले. कालांतराने, अंतराळ उड्डाणातील आपल्या यशाची यादी खूप मोठी झाली आहे.

पंतप्रधान म्हणाले, प्रक्षेपण वाहनांचे उत्पादन असो, चांद्रयान, मंगळयान, आदित्य एल-१ चे यश असो किंवा एकाच वेळी एकाच रॉकेटने १०४ उपग्रह अवकाशात पाठवण्याचे अभूतपूर्व अभियान असो, इस्रोच्या यशाची व्याप्ती खूप मोठी आहे. गेल्या १० वर्षांत, सुमारे ४६० उपग्रह प्रक्षेपित करण्यात आले आहेत आणि यामध्ये इतर देशांचेही अनेक उपग्रह समाविष्ट आहेत. अलीकडच्या काळात एक प्रमुख गोष्ट म्हणजे आपल्या अंतराळ विज्ञान संघात महिला शक्तीचा सहभाग सतत वाढत आहे.

एक दिवस वैज्ञानिक व्हा …

पंतप्रधान मोदी म्हणाले, येत्या काही दिवसांत आपण राष्ट्रीय विज्ञान दिन साजरा करणार आहोत. आपल्या मुलांना आणि तरुणांना विज्ञानात रस आणि आवड असणे खूप महत्त्वाचे आहे. याबद्दल माझ्या मनात एक कल्पना आहे, ज्याला तुम्ही ‘एक दिवस वैज्ञानिक म्हणून’ म्हणू शकता, म्हणजेच तुम्ही एक दिवस वैज्ञानिक म्हणून घालवण्याचा प्रयत्न करा. तुमच्या सोयीनुसार आणि तुमच्या इच्छेनुसार तुम्ही कोणताही दिवस निवडू शकता. त्या दिवशी, तुम्ही संशोधन प्रयोगशाळा, तारांगण किंवा अंतराळ केंद्र यासारख्या ठिकाणी भेट दिली पाहिजे. यामुळे विज्ञानाबद्दलची तुमची उत्सुकता आणखी वाढेल. अवकाश आणि विज्ञानाप्रमाणेच, आणखी एक क्षेत्र आहे ज्यामध्ये भारत वेगाने आपली मजबूत ओळख निर्माण करत आहे. हे क्षेत्र म्हणजे एआय म्हणजेच आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस. अलिकडेच, मी एका मोठ्या एआय परिषदेत सहभागी होण्यासाठी पॅरिसला गेलो होतो. तिथे जगाने या क्षेत्रातील भारताच्या प्रगतीचे खूप कौतुक केले. आज आपल्या देशातील लोक एआयचा वापर विविध प्रकारे करत आहेत याची उदाहरणे देखील आपण पाहत आहोत.