नवी दिल्ली : देशातील अनेक राज्यांमध्ये सध्या मतदार यादीचे विशेष सघन पुनरीक्षण (Special Intensive Revision - SIR) सुरू आहे. या पार्श्वभूमीवर, निवडणूक आयोगाने (Election Commission) एक अत्यंत महत्त्वाचा आणि मोठा निर्णय घेतला आहे. आयोगाने बूथ लेव्हल ऑफिसर (BLO) आणि बीएलओ सुपरवायझर यांच्या मानधनात भरघोस वाढ करण्याची घोषणा केली आहे. निवडणूक आयोगाने जारी केलेल्या प्रसिद्धीपत्रकानुसार, बूथ लेव्हल ऑफिसर (BLO) यांना आतापर्यंत ६,००० रुपये इतके मानधन मिळत होते, त्यात वाढ करून ते आता १२,००० रुपये इतके करण्यात आले आहे. म्हणजेच बीएलओच्या मानधनात थेट दुप्पट वाढ झाली आहे. याशिवाय, बीएलओ सुपरवायझरच्या मानधनातही मोठी वाढ करण्यात आली आहे. सुपरवायझरला पूर्वी १२,००० रुपये मानधन मिळत होते, ते आता वाढवून १८,००० रुपये इतके करण्यात आले आहे. निवडणूक आयोगाच्या या निर्णयामुळे मतदार यादी पुनरीक्षण कार्यात सहभागी असलेल्या कर्मचाऱ्यांमध्ये उत्साहाचे वातावरण निर्माण झाले असून, त्यांच्या कामाला मोठी प्रोत्साहन मिळणार आहे.
नवी दिल्ली : पंतप्रधान नरेंद्र मोदी रविवार ३० नोव्हेंबर २०२५ रोजी १२७ व्यांदा 'मन की बात' कार्यक्रमाद्वारे जनतेशी संवाद साधणार आहेत. हा 'मन की बात' ...
बीएलओच्या मृत्यूच्या आणि आत्महत्यांच्या घटनांमुळे अखेर मानधन वाढवले
देशात मतदार यादीचे विशेष सघन पुनरीक्षण (SIR) प्रक्रिया सुरू असतानाच, विविध राज्यांमध्ये बूथ लेव्हल ऑफिसर (BLO) यांच्या मृत्यूच्या काही धक्कादायक घटना समोर आल्या होत्या. विशेष म्हणजे, कामाच्या अतिरिक्त ताणामुळे काही ठिकाणी बीएलओनी आत्महत्या केल्याचा आरोप त्यांच्या नातेवाईकांनी केला होता, ज्यामुळे या मुद्द्याला गंभीर राजकीय वळण मिळाले. लोकसभेतील विरोधी पक्षनेते राहुल गांधी, पश्चिम बंगालच्या मुख्यमंत्री ममता बॅनर्जी, उत्तर प्रदेशचे माजी मुख्यमंत्री अखिलेश यादव यांच्यासह इतर अनेक प्रमुख नेत्यांनी बीएलओच्या मृत्यूचा मुद्दा जोरदारपणे मांडला होता. या नेत्यांनी निवडणूक आयोगावर (Election Commission) बीएलओवरील वाढलेला कामाचा दबाव आणि त्यांच्या समस्यांकडे दुर्लक्ष केल्याबद्दल तीव्र टीका केली होती. त्यांनी आयोगाला या गंभीर बाबीत लक्ष घालून तातडीने कारवाई करण्याचे आवाहन केले होते. या राजकीय आणि सामाजिक दबावामुळे अखेर निवडणूक आयोगाने महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. बीएलओंवरील कामाचा ताण कमी करण्याच्या दृष्टीने आणि त्यांच्या परिश्रमाची दखल घेत, आयोगाने बीएलओ आणि बीएलओ सुपरवायझरच्या मानधनात भरघोस वाढ करण्याची घोषणा केली आहे.
मतदार ओळखपत्र तयार करण्याची मुख्य जबाबदारी BLO वर
बूथ लेव्हल ऑफिसर (BLO) हे निवडणूक आयोगाच्या (Election Commission) कामातील सर्वात शेवटच्या स्तरावरील आणि अत्यंत महत्त्वाचे प्रतिनिधी म्हणून काम करतात. बीएलओकडे एका बूथची संपूर्ण जबाबदारी असते. त्या बूथवर किती मतदार मतदान करतील, त्यांची पडताळणी करणे आणि मतदार ओळखपत्र (Voter ID Card) तयार करण्याची जबाबदारी बीएलओवर असते. सर्वसाधारणपणे, प्राथमिक शिक्षक किंवा अंगणवाडी सेविका यांसारखे कर्मचारी बीएलओ म्हणून काम करतात. त्यांचे बीएलओचे काम हे अतिरिक्त (Additional) असते. ते आधीच आपली मूळ नोकरी करत असतात आणि त्यासोबतच त्यांना ही निवडणूक संबंधित जबाबदारी पार पाडावी लागते. गेल्या काही दिवसांमध्ये बीएलओवरील कामाचा तणाव मोठ्या प्रमाणात वाढला आहे. सध्या विशेष सघन पुनरीक्षण (SIR) प्रक्रिया सुरू असल्यामुळे, या कर्मचाऱ्यांना लोकांच्या अर्जांची पडताळणी करणे आणि मतदार यादी अद्ययावत ठेवणे यांसारखी महत्त्वाची कामे करावी लागतात. या दुहेरी जबाबदारीमुळे त्यांच्या कामाच्या ताणात वाढ होत आहे. याच ताणातून काही ठिकाणी अप्रिय घटना घडल्यामुळे त्यांच्या मानधन वाढीचा मुद्दा चर्चेत आला होता.
विविध राज्यात एसआयआर
आगामी निवडणुकांच्या पार्श्वभूमीवर देशभरात मतदार यादी अद्ययावत (Update) करण्याची मोहीम सुरू आहे. निवडणूक आयोगाने (Election Commission) सुरू केलेल्या विशेष सघन पुनरीक्षण (Special Intensive Revision - SIR) प्रक्रियेला सध्या देशातील विविध राज्यांमध्ये वेग आला आहे. सद्यस्थितीत, अंदमान आणि निकोबार बेटे, छत्तीसगड, गोवा, गुजरात, केरळ, लक्षद्वीप, मध्य प्रदेश, पुद्दुचेरी, राजस्थान, तामिळनाडू, उत्तर प्रदेश आणि पश्चिम बंगाल यांसारख्या १२ हून अधिक राज्यांमध्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये एसआयआर प्रक्रिया जोमाने सुरू आहे. या प्रक्रियेअंतर्गत मतदार यादीतील त्रुटी दूर करणे, नवीन मतदारांची नोंदणी करणे आणि अस्तित्वात नसलेल्या मतदारांची नावे वगळणे यासारखी कामे केली जात आहेत. दरम्यान, यापूर्वीच बिहार राज्यामध्ये एसआयआर (SIR) प्रक्रिया यशस्वीरित्या पूर्ण झाली असल्याची माहिती निवडणूक आयोगाने दिली आहे. या मोहिमेमुळे आगामी काळात होणाऱ्या निवडणुकांसाठी अचूक आणि अद्ययावत मतदार यादी उपलब्ध होणार आहे.
