प्रतिनिधी:बँक ऑक्टोबर महिन्यातील सेवा क्षेत्रातील वाढ खुंटली आहे मात्र यामध्ये सापेक्षता कायम दिसते. गुरुवारी प्रसिद्ध झालेल्या एचएसबीसी पीएमआय इंडेक्समधील मासिक सर्वेक्षणानुसार,ऑक्टोबरमध्ये भारताच्या सेवा क्षेत्रातील वाढीचा वेग पाच बँक ऑक्टोबर महिन्यांतील सर्वात कमी असल्याचे अहवालात नमूद केले गेले आहे. काही भूराजकीय कारणांमुळे, तसेच स्पर्धात्मक दबाव आणि देशाच्या काही भागात मुसळधार पाऊस यामुळे उत्पादनात मंदी आली होती. आकडेवारीनुसार, हंगामी समायोजित (Seasonal Adjusted) एचएसबीसी इंडिया सर्व्हिसेस पीएमआय बिझनेस अ‍ॅक्टिव्हिटी इंडेक्स सप्टेंबरमधील ६०.९ वरून ऑक्टोबरमध्ये ५८.९ वर घसरला आहे. जो मे नंतरच्या विस्ताराचा सर्वात कमी वेग दर्शवितो. मात्र तो खुंटला असला तरी झालेली वाढ सकारात्मक असल्याचे अहवालात स्पष्ट झाले आहे.
तज्ञांच्या मते, वाढ खुंटली असली तरी ऑक्टोबर सर्व्हिसेस पीएमआय निर्देशांक ५० च्या तटस्थ चिन्ह आणि ५४.३ च्या दीर्घकालीन सरासरीच्या वर होता. खरेदी व्यवस्थापक निर्देशांक (पीएमआय) भाषेत ५० पेक्षा जास्त प्रिंट म्हणजे क्षेत्राचा विस्तार, तर ५० पेक्षा कमी स्कोअर म्हणजे क्षेत्रातील अधोगती दर्शविली जाते.सप्टेंबरमधील ६१ वरून ६०.४ पर्यंत घसरून, एचएसबीसी इंडिया कंपोझिट पीएमआय आउटपुट इंडेक्सने मे महिन्यानंतरची सर्वात सौम्य वाढ दर्शविली.
अहवालातील मुद्यावर आपले भाष्य करताना, 'ऑक्टोबरमध्ये भारताचा सेवा पीएमआय ५८.९ पर्यंत कमी झाला, जो मे नंतरच्या विस्ताराचा सर्वात कमी वेग दर्शवितो. स्पर्धात्मक दबाव आणि मुसळधार पाऊस हे सलग मंदीला कारणीभूत असल्याचे सांगितले गेले' असे एचएसबीसीचे मुख्य भारतीय अर्थशास्त्रज्ञ प्रांजुल भंडारी म्हणाले.
मागणीतील वाढ आणि जीएसटी (वस्तू आणि सेवा कर) सवलतीसारख्या घटकांमुळे ऑपरेटिंग परिस्थितीत सुधारणा झाली असली तरी स्पर्धा आणि मुसळधार पावसामुळे वाढीवर परिणाम झाला, असे एस अँड पी ग्लोबलने सुमारे ४०० सेवा क्षेत्रातील कंपन्यांना पाठवलेल्या प्रश्नावलींच्या उत्तरांवरून संकलित केलेल्या एचएसबीसी इंडिया सर्व्हिसेस पीएमआयमध्ये म्हटले आहे.
बाह्य विक्रीत आणखी वाढ झाल्याने भारतीय सेवांसाठी आंतरराष्ट्रीय मागणीत आणखी सुधारणा झाली.सर्वेक्षणानुसार, विस्ताराचा दर स्थिर होता, जरी मार्चनंतरचा सर्वात कमकुवत होता.दरम्यान, देखरेख केलेल्या कंपन्यांनी असे सुचवले की जीएसटी सुधारणांमुळे किमतीवरील दबाव कमी झाला. इनपुट खर्च आणि आउटपुट शुल्क अनुक्रमे १४ आणि सात महिन्यांतील सर्वात कमी दराने वाढले.पुढे जाऊन, कंपन्यांना पुढील १२ महिन्यांत व्यावसायिक व्यवहारात वाढ होण्याचा दृढ विश्वास होता.नवीन व्यवसायाच्या वाढत्या सेवनाला पाठिंबा देण्यासाठी, वितरणाच्या अंतिम मुदती पूर्ण करण्यासाठी आणि विश्वासार्ह सेवा राखण्यासाठी प्रयत्नांच्या अहवालांमध्ये, कंपन्यांनी ऑक्टोबरमध्ये अतिरिक्त कर्मचारी भरती केली.
भारतातील उत्पादन आणि सेवा क्षेत्रांचे एकत्रित उत्पादन ऑक्टोबरमध्ये झपाट्याने वाढत राहिले, परंतु वाढीचा वेग कमी झाला. यापुढे,'भारताचा कंपोझिट पीएमआय सप्टेंबरमधील ६१ वरून गेल्या महिन्यात ६०.४ पर्यंत घसरला, याचे मुख्य कारण सेवा क्षेत्रातील मंदी आहे' असे भंडारी म्हणाले.