मुंबई: स्वयंपाकघरात रोज वापरला जाणारा प्रेशर कुकर तुमच्या आरोग्यासाठी धोकादायक ठरू शकतो. विशेषतः जर तुमचा कुकर खूप जुना असेल किंवा तो अतिशय स्वस्त आणि निकृष्ट दर्जाच्या धातूपासून बनवलेला असेल, तर तज्ज्ञांनी तो न वापरण्याचा गंभीर इशारा दिला आहे.
अहवालानुसार आणि तज्ज्ञांच्या मते, जुन्या किंवा स्वस्त अॅल्युमिनियमच्या प्रेशर कुकरमध्ये शिसे या हानिकारक धातूचे प्रमाण अधिक असू शकते. अनेकदा निकृष्ट दर्जाचे अॅल्युमिनियम वापरले जाते, ज्यात शिशाचा अंश मिसळलेला असतो.
जेव्हा जुन्या, खराब झालेल्या किंवा स्वस्त कुकरमध्ये तुम्ही आंबट (Acidic) पदार्थ (उदा. टोमॅटो असलेले पदार्थ, सांबार किंवा काही डाळी) शिजवता, तेव्हा शिशाचे कण किंवा अॅल्युमिनियमचे घटक अन्नामध्ये मिसळू शकतात. शरीरात शिशाचे प्रमाण वाढल्यास 'शिसे विषबाधा' होऊ शकते, ज्यामुळे गंभीर आरोग्य समस्या निर्माण होतात. यामुळे विशेषतः लहान मुले आणि गर्भवती महिलांना जास्त धोका असतो.
बाजारात मिळणारे अत्यंत स्वस्त किंवा कोणत्याही ब्रँड नसलेले कुकर वापरणे टाळा. प्रेशर कुकरची कार्यक्षमता आणि सुरक्षितता मर्यादित असते. तुमचा कुकर २०-२५ वर्षांपेक्षा जुना झाला असेल तर तो तातडीने बदलणे आवश्यक आहे.
स्वयंपाकासाठी नेहमी आयएसआय (ISI) मार्क असलेला आणि चांगल्या दर्जाच्या स्टॅन्लेस स्टील (Stainless Steel) किंवा अॅल्युमिनियमचा कुकर वापरा.
तुमच्या आणि कुटुंबाच्या आरोग्याच्या सुरक्षेसाठी प्रेशर कुकरच्या दर्जाकडे आणि वापराच्या कालावधीकडे लक्ष देणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.