जागतिक स्तरावर पाचव्या क्रमांकाचा जीवन विमा बाजार म्हणून, भारताने विकासासाठी एक मजबूत पाया रचला आहे. आर्थिक साक्षरता, डिजिटल समावेशनाला गती देणे आणि प्रगतीशील नियामक चौकट यासह विविध घटकांमुळे हे घडले. वार्षिक आयआरडी एआय (IRDAI) अहवालानुसार, विमा प्रवेश २०२२-२३ मध्ये ४ टक्क्यांवरून आर्थिक वर्ष २४ मध्ये ३.७ टक्क्यांपर्यंत कमी झाला, ज्यामुळे लोकसंख्या शास्त्रीयदृष्ट्या विमा कसा वितरित केला जातो हे पुन्हा परिभाषित करण्याची एक धोरणात्मक संधी उपलब्ध झा ली. डिजिटल सुविधा ही एक स्पष्ट पसंती असली तरी, जीवन विमा हा वैयक्तिक सहभागाचा निर्णय आहे, जो तज्ञांच्या मार्गदर्शनाचा फायदा घेतो. येथेच वितरण ३.० एक शक्तिशाली संकरित सक्षमकर्ता म्हणून उदयास येते. एक एकीकृत (Unified) बुद्धिमान, सर्व चॅनेल दृष्टिकोन जो दोन्ही जगातील सर्वोत्तम गोष्टी एकत्र आणतो. हे विमा कंपन्यांना संबंध मजबूत करण्यासाठी आणि प्रत्येक संपर्क बिंदूवर प्रवेशयोग्यता सुधारण्यासाठी एक अद्वितीय संधी देते.
विमा वितरणाची उत्क्रांती:
भारतात विमा वितरणात स्थिर उत्क्रांती झाली आहे. वितरण १.० हे एजंट-नेतृत्वाखालील, शाखा-आधारित सहभागावर आधारित होते परंतु ते वाढवणे कठीण होते. डिजिटल अवलंबनाच्या वाढीसह, वितरण २.० ने ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म आणि एग्रीगेटर सादर केले, ज्यामुळे प्रवेश वाढला, विशेषतः शहरी भागात. बहुतेक चॅनेल स्वतंत्रपणे विकसित झाले परंतु समक्रमितपणे नाही, परिणामी विखंडित प्रवास, डेटा सायलो आणि चॅनेल स्विच करताना ग्राहकांना अनेकदा त्यांची प्रक्रिया पुन्हा सुरू करावी लागते. आपण आता वित रण ३.० मध्ये प्रवेश करत आहोत. हे प्रक्रियेत अधिक चॅनेल जोडण्याबद्दल नाही तर जीवन विमा खरेदी प्रवासाला शेवटपासून शेवटपर्यंत जोडण्याबद्दल आहे. उदाहरणार्थ, महानगरातील ग्राहक मोबाइल ॲपद्वारे क्लिक करतो किंवा टियर-३ शहरातील कोणीतरी स्थानिक सल्लागाराशी बोलतो याची खात्री करणे, अनुभव अखंड, वैयक्तिकृत आणि त्यांच्या गरजांनुसार तयार केला जातो. प्रवेश वाढविण्यासाठी हा दृष्टिकोन आवश्यक आहे.
डिजिटलने प्रगती केली असली तरी, वितरण खंडित राहिले आहे. विमा कंपनी नेटवर्क,बँकाश्युरन्स भागीदार, डिजिटल मध्यस्थ आणि थेट ग्राहकांशी संपर्क साधणारे चॅनेल बहुतेकदा वेगवेगळ्या प्रक्रिया, प्रणाली आणि मालकीसह कार्य करतात. २०४७ पर्यंत 'सर्वां साठी विमा' या व्यापक उद्दिष्टाच्या विरोधात पाहिले तर हे विभाजन आणखी गंभीर बनते. बँकाश्युरन्स भागीदारी वाढती नियामक लक्ष केंद्रित करत आहेत. आणि नियामक बँकांना प्रवेश वाढवण्याचे साधन म्हणून वापरण्यास उत्सुक आहे याची खात्री करण्यासाठी उत्सुक आहे. डीएफएसमधून उदयास आलेली अलीकडील मीडिया अ‍ॅडव्हायझरी २०२७ पर्यंत सर्वांसाठी विमा साध्य करण्यासाठी बँकांना वापरण्यावर लक्ष केंद्रित करते, ज्यामध्ये मुख्य बँकिंग उत्पादनांसह जीवन विमा सक्रियपणे प्रोत्साहन दिला जातो.
पायाभूत सुविधांची पुनर्बांधणी:
अर्थपूर्ण प्रवेश वाढवण्यासाठी, विमा कंपन्यांनी वैयक्तिक नवकल्पनांच्या पलीकडे जाऊन उत्पादन, प्लॅटफॉर्म आणि लोकांमध्ये संपूर्ण वितरण पायाभूत सुविधांची पुनर्कल्पना केली पाहिजे. एक यशस्वी ओम्नी-चॅनेल मॉडेल अनेक प्रमुख तत्त्वांनी वैशिष्ट्यीकृत आहे आणि विशिष्ट बिल्डिंग ब्लॉक्सद्वारे समर्थित आहे.अखंड प्रवास: ग्राहकांना एका चॅनेलवर संवाद सुरू करता आला पाहिजे, उदा. वेबसाइटवरील पर्याय एक्सप्लोर करणे आणि दुसऱ्या चॅनेलवर किंवा टचपॉइंटवर (उदा. सल्लागाराशी बोलणे) माहिती किंवा पायऱ्या पुन्हा न करता. डेटा आणि संदर्भ ग्राहकांसोबत टचपॉइंटमधून प्रवास करणे आवश्यक आहे. सेवा देणाऱ्या "बायोनिक" सल्लागाराची सातत्य: वितरण 3.0 सल्लागारांना डिजिटल साधनांसह सक्षम करते जेणेकरून सेवा आणि ग्राहक संवाद वाढेल. बायोनिक स ल्लागार हे एजंट आहेत जे ग्राहकांना आत्मविश्वासाने मार्गदर्शन करण्यासाठी डिजिटल आणि मानवी कौशल्य एकत्र करतात. हे केवळ अनुभव सुधारत नाही तर पहिल्यांदाच किंवा कमी सेवा देणाऱ्या खरेदीदारांमध्ये विश्वास निर्माण करते जे स्व-नेव्हिगेशनपेक्षा मा र्गदर्शित समर्थन (Supported Guidance) पसंत करतात. पार्टनर प्लॅटफॉर्ममध्ये प्लग-अँड-प्ले एकत्रीकरण: मोठ्या प्रमाणात ग्राहकांपर्यंत पोहोचण्यासाठी, विमा कंपन्यांनी त्यांना बँकिंग ॲप्स, ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म किंवा डिजिटल सार्वजनिक पायाभूत सुविधांम ध्ये ते आधीच आहेत तिथे भेटले पाहिजे.या डिजिटल इकोसिस्टममध्ये अखंड एकत्रीकरणामुळे प्रत्येक टचपॉइंट सुरवातीपासून तयार न करता मोठ्या प्रमाणात दृश्यमानता सक्षम होते. हे वितरण खर्च कमी करते तर उपस्थिती वाढवते विशेषतःअशा प्रदेशांमध्ये जि थे पारंपारिक शाखा मॉडेल मर्यादित आहेत.
ग्राहकांच्या अपेक्षा समजून घेणे:
आजकाल मोठ्या संख्येने पॉलिसीधारक हायब्रिड मार्गांना प्राधान्य देतात.ऑनलाइन संशोधन सुरू करणे परंतु खरेदी करण्यापूर्वी मानवी मार्गदर्शन घेणे. वितरण 3.0 या वर्तनाला समर्थन देण्यासाठी आणि संदर्भात्मक सूचना, डिजिटल आणि भौतिक चॅनेल दरम्या न अखंड हँडऑफ आणि नियामक अनुपालनासह संपूर्ण ग्राहक संदर्भाने सुसज्ज सल्लागार ऑफर करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे. अर्ध-शहरी आणि ग्रामीण विभागांमध्ये पोहोच वाढवताना हे विशेषतः महत्वाचे आहे, जिथे केवळ ऑटोमेशनद्वारेच नव्हे तर मा र्गदर्शनाद्वारे विश्वास निर्माण केला जातो. या विकसित होणाऱ्या अपेक्षा नियामक कथनाला देखील आकार देत आहेत. सखोल पारदर्शकतेची गरज ओळखून, वित्तीय सेवा विभागाने (DFS) बँकेद्वारे अनिवार्य व्हिडिओ-रेकॉर्ड केलेल्या विमा विक्रीचा प्रस्ताव दिला. आहे.