शरीरासाठी व्हिटॅमिन बी १२ का आहे गरजेचे ?

मुंबई : व्हिटॅमिन बी १२ हे शरीरासाठी अत्यंत गरजेचे जीवनसत्त्व आहे. याचे मुख्य काम म्हणजे रक्तात लाल पेशी तयार करणं, मज्जातंतू नीट ठेवणं आणि मेंदूचं कार्य सुरळीत राखणं. हे जीवनसत्त्व डीएनए तयार करण्यामध्ये आणि शरीरात पेशींच्या वाढीमध्येही महत्त्वाची भूमिका बजावते. जर शरीरात याचे प्रमाण कमी झाले तर शरीरात अनेक समस्या निर्माण होतात .

व्हिटॅमिन बी १२ कमतरतेची लक्षणे

१. सतत थकवा जाणवणे
जास्त काम न करताही थकवा जाणवत असेल तर हे व्हिटॅमिन बी १२ च्या कमतरतेचे लक्षण असू शकते. जेव्हा शरीरात हे व्हिटॅमिन कमी असते तेव्हा शरीराची ऊर्जा कमी होऊ लागते, ज्यामुळे नेहमीच अशक्तपणा राहतो.

२. धाप लागणे आणि चक्कर येणे
बी१२ च्या कमतरतेमुळे, रक्तापर्यंत ऑक्सिजन पोहोचत नाही. याचा तुमच्या श्वासोच्छवासावर परिणाम होतो आणि तुम्हाला हलक्या श्रमानेही श्वास घेण्यास त्रास किंवा चक्कर येऊ लागते.

३. फिकट किंवा रंगहीन त्वचा
व्हिटॅमिन बी १२ च्या कमतरतेमुळे शरीरात अशक्तपणा येऊ शकतो, ज्यामुळे त्वचा फिकट किंवा पांढरी दिसते. हे विशेषतः चेहऱ्यावर आणि डोळ्यांखाली दिसून येते.

४. हात आणि पाय सुन्न होणे किंवा मुंग्या येणे
व्हिटॅमिन बी १२ च्या कमतरतेमुळे मज्जासंस्थेवर परिणाम होतो. यामुळे हात किंवा पायात मुंग्या येणे, सुन्न होणे किंवा टोचण्याची भावना निर्माण होते.

५. मूड स्विंग आणि स्मरणशक्ती कमी होणे
बी१२ च्या कमतरतेमुळे मानसिक आरोग्यावरही परिणाम होतो. यामुळे व्यक्ती चिडचिडी होऊ शकते, नैराश्य येऊ शकते किंवा स्मरणशक्ती कमकुवत होऊ शकते.

व्हिटॅमिन बी १२ वाढवण्यासाठी काय खावे?

अंडी:अंडी खासकरून अंड्यातील पिवळ्या भागामध्ये बी१२ चे प्रमाण चांगले असते.

मासे: ट्यूना, सॅल्मन आणि सार्डिन सारख्या माशांमध्ये हे जीवनसत्व भरपूर प्रमाणात असते.

चिकन आणि मटण: मांसाहारींसाठी हा एक चांगला स्रोत आहे.

शाकाहारींसाठी पर्याय

दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थ: दूध, दही आणि चीजमध्ये देखील व्हिटॅमिन बी १२ असते.

फोर्टिफाइड अन्न: बाजारात अनेक धान्ये आणि सोया दूध उपलब्ध आहे ज्यामध्ये बी१२ जोडलेले आहे.

मशरूम: विशिष्ट प्रकारच्या मशरूममध्ये बी१२ मर्यादित प्रमाणात आढळते.

यीस्ट: विशेषतः शाकाहारी लोकांसाठी हा एक उत्तम पर्याय आहे.

जर आहारामुळे गरज पूर्ण होत नसेल किंवा गंभीर कमतरता असेल, तर डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार बी१२ सप्लिमेंट्स घेणे आवश्यक आहे.

एकूणच, बी १२ हे शरीर आणि मन दोघांच्याही आरोग्यासाठी एक शांतपणे काम करणारा पण फार गरजेचा भाग आहे . शरीरात ऊर्जा निर्माण करण्याच्या प्रक्रियेतही याचा सहभाग असतो. त्यामुळेच बी १२ योग्य प्रमाणात असल्यास शरीर उत्साही, सशक्त आणि ताजेतवाने राहते.

बी १२ चे प्रमाण कमी झाल्यास मानसिक आरोग्यावरही परिणाम होतो. चिडचिड, नैराश्य किंवा विचारांची गोंधळलेली स्थिती (मेंटल फॉग) निर्माण होऊ शकते.