मोहित सोमण: फेडरेशन ऑफ ऑटोमोबाईल डिलर्स असोसिएशन (FADA) संस्थेने नोव्हेंबर महिन्यातील रिटेल गाड्यांच्या विक्रीतील आकडेवारी जाहीर केली आहे. इयर ऑन इयर बेसिसवर रिटेल गाड्यांच्या विक्रीत सणासुदीच्या काळानंतर पूर्ववत झालेल्या परिस्थितीतही २.१४% वाढ झाल्याचे स्पष्ट करण्यात आले आहे. मात्र दुचाकी गाड्यांच्या विक्रीत ३.१% घट झाल्याचे स्पष्ट झाले. यातील वर्गीकरण पाहता प्रवासी वाहनात १९.७% वाढ झाली असून व्यवसायिक वाहनात १९.९४% वाढ नोंदवली गेली तर तीनचाकीत २३.६७% वाढ नोंदवली गेली. ट्रॅक्टर विक्रीतही ५६.५५% इतकी लक्षणीय वाढ नोंदवली गेली आहे. मागील महिन्यात गाड्यांमध्ये विक्रमी वाढ झाल्यानंतर सणांच्यानंतर या विक्रीच्या नोंंदण्या झाल्या आहेत. वाढत्या स्पर्धेमुळे असूनसुद्धा गेल्या महिन्यातील तुलनेत झालेली वाढ ही समाधानाकारक झाल्याचे अहवालात दिसून येते.
अहवालाने आपले मत व्यक्त केल्याप्रमाणे जीएसटी दरकपातीचा ओघ अद्याप कायम असल्यामुळे ग्राहक गाड्यांच्या खरेदीसाठी आकर्षित होत आहेत. याशिवाय वाढलेल्या चौकशी, सेवेत सुधारणा, वॉक इन चौकश्या या अशा विविध कारणांमुळे ही वाढ झाल्याचे अहवालात नमूद करण्यात आले आहे.
अहवालात आणखी काय म्हटले गेले?
दुचाकीतील घसरण - दुचाकी विक्रीतील घसरण ही प्रामुख्याने ऑक्टोबर महिन्यात झालेल्या वाढीच्या तुलनेत रिटेल शिफ्ट झाल्याने ही घसरण अधोरेखित होते. तसेच वाढत्या मागणीसह पुरवठ्यात आलेल्या मर्यादेमुळे विक्रीत घसरण झाल्याचे अहवालाने म्हटले. तरीही जीएसटी कपात, ईव्हीसाठी वाढती खपत, ग्रामीण भागातील वाढती मागणी ही कारणे मागण्या वाढवण्यासाठी कारणीभूत ठरल्या आहेत.
आगामी काळात काय?
आगामी दिवसात रबी मोसम सुरू होणार असल्याने मोठ्या प्रमाणात शेतकी उत्पादनात वाढ अपेक्षित आहे. तसेच यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्नही वाढू शकते. उत्पन्नाची वाढलेली पातळी पाहता ट्रॅक्टर मागणीतही वाढ होऊ शकते याशिवाय जीएसटी दरकपात, विक्रीसाठी असलेल्या आकर्षक योजना, उपक्रम यामुळे वाढ अपेक्षित असली तरी अहवालाच्या मते ही वाढ होतानाच सावध सकारात्मकता (Cautious Optimism) दृष्टीकोन कायम राहू शकतो.
पुढील ३ महिन्यात काय? (3 Months Outlook) -
अहवालातील निष्कर्षानुसार ७४% ऑटोमोबाईल डीलर वाढ अपेक्षित करतात. आर्थिक वर्ष २०२६ मध्ये अहवालातील निरीक्षणानुसार, वाढत्या लग्न समारंभ, पीक पेरणी कालावधी, वाढती तरलता यामुळे गाड्यांच्या विक्रीत अथवा मागणीत वाढ अपेक्षित आहे.
'एक देश एक कर' या संकल्पनेमुळे क्लिष्टता संपून सरलपणे व परवडणाऱ्या दरात ऑटोमोबाईलची खरेदी शक्य होणार आहे.
आगामी काळात सावधता बाळगली तरी भविष्यातील ऑटोमोबाईल क्षेत्रातील आधुनिकीकरणानंतर वाढीची शक्यता आहे.
अर्थात काही नवी ट्रिगर नसल्यास या विक्रीत मर्यादित वाढ राहू शकते.
संबंधित वर्षातील बदलाच्या भावनेमुळे आणि जानेवारी-फेब्रुवारीमध्ये उत्सवाच्या 'ट्रिगर्सच्या'अनुपस्थितीमुळे नैसर्गिक मंदी येऊ शकते परंतु स्थिर मॅक्रो फंडामेंटल्स, शेती उत्पन्नाची दृश्यमानता (Income Visibility) सुधारणा अपेक्षित आहे तसेच ओईएम(Original Equipment Manufacturers OEMs) आणि डीलर्स दोघांकडून विश्वास यामुळे या क्षेत्राचा मार्ग मध्यम मार्ग कायम राहू शकेल असे अहवालात म्हटले गेले आहे.
आर्थिक वर्ष २०२६ मध्ये प्रवेश करत असताना, भारताची ऑटो रिटेल इकोसिस्टीम सावध परंतु मजबूत आशावादाच्या पायावर उभी आहे असे अहवालात म्हटले गेले आहे.
याविषयी आपली प्रतिक्रिया देताना व नोव्हेंबर विक्रीतीव एकूणच कामगिरीवर भाष्य करताना FADA चे अध्यक्ष सी. एस. विघ्नेश्वर म्हणाले आहेत की,'नोव्हेंबर २५ ने पारंपारिक उत्सवोत्तर मंदीला झुगारून दिले, तुलनात्मक आधार असामान्यपणे उच्च असूनही लवचिक कामगिरी केली. पारंपारिकपणे, उत्सव चक्रानंतरच्या (Festiv Cycle) महिन्यात ऑटो रिटेलमध्ये घट होते. तथापि यंदा बहुतेक उत्सव नोंदणी ऑक्टोबर २०२५ मध्येच पूर्ण झाल्या होत्या.नोव्हेंबर २०२४ च्या विपरीत, जेव्हा दिवाळी आणि धनतेरस ऑक्टोबर २०२४ च्या अखेरीस आले होते आणि वाहन नोंदणी नोव्हेंबर २०२४ मध्ये झाली ज्यामुळे व्हॉल्यूममध्ये लक्षणीय वाढ झाली. या बदलासह, उद्योग नोव्हेंबर २०२५ मध्ये वार्षिक २.१४% वाढीसह बंद झाला, ज्यामुळे ग्राहकांचा विश्वास आणि भारताच्या ऑटो रिटेल बाजाराची संरचनात्मक ताकद पुन्हा दिसून आली. सीएसटी दरात कपात आणि OEM-डीलर रिटेल ऑफरमुळे ग्राहकांना शोरूमकडे आकर्षित करणे सुरू राहिले, ज्यामुळे उत्सवाच्या कालावधीनंतरही ग्राहकांची गर्दी कायम राहिली. ऑक्टोबरमध्ये जोरदार खरेदीला चालना देणाऱ्या विविध श्रेणींच्या किमतींमध्ये घट झाल्याने नोव्हेंबरमध्येही रूपांतरणांना पाठिंबा मिळत राहिला.
दुचाकी वाहनांनी, वार्षिक ३.१% च्या माफक वाढीचा अहवाल दिला. घट, संदर्भात पाहिली पाहिजे. ऑक्टोबरमध्ये सणासुदीच्या खरेदीमुळे, पिकांच्या देयकांना विलंब आणि पसंतीच्या मॉडेल्सच्या असमान पुरवठ्यामुळे किरकोळ विक्रीत लक्षणीय बदल झाला. जीएसटी भावना आणि लग्नाच्या हंगामातील निरोगी मागणीशी संबंधित मजबूत वॉकइन डीलर्स नोंदवत आहेत हे उत्साहवर्धक आहे.
जीएसटी फायदे, लग्नाच्या हंगामातील मागणी, उच्च-प्रतीक्षा मॉडेल्सचा चांगला पुरवठा आणि कॉम्पॅक्ट एसयूव्हीकडून सतत वाढ यामुळे प्रवासी वाहनांमध्ये १९.७% वार्षिक वाढ नोंदवली गेली. अशा प्रकारे इन्व्हेंटरी ५३-५५ दिवसांवरून ४४-४६ दिवसांपर्यंत कमी झाली, ज्यामुळे मागणी-पुरवठा शिस्त चांगली झाली.
निवडक पायाभूत सुविधा उपक्रम, मालवाहतूक, पर्यटन गतिशीलता, सरकारी निविदा चक्र आणि जीएसटी सुधारणांमुळे व्यावसायिक वाहनांमध्ये १९.९४% वार्षिक वाढ झाली, जरी निवडक बाजारपेठांमध्ये फ्लीट वापर असमान राहिला आहे.' असे म्हटले.
जवळच्या काळातील अंदाज-
रब्बी हंगामाची सुरुवात चांगली झाली आहे आणि ग्रामीण भागातील पेरण्या ३९.३ दशलक्ष हेक्टरपेक्षा जास्त झाल्या आहेत, ज्यामुळे जमिनीतील ओलावा, बियाण्याची चांगली उपलब्धता आणि आधारभूत किमान आधारभूत किंमत संकेत यामुळे जवळच्या काळातील अंदाजाला पाठिंबा आहे. गहू, डाळी आणि तेलबियांनी क्षेत्रफळात तीव्र वाढ नोंदवली आहे, ज्यामुळे शेती उत्पन्नात सुधारणा होण्याची शक्यता आहे. त्याच वेळी, उत्तर आणि मध्य मैदानी भागात सामान्यपेक्षा जास्त थंडीचा अंदाज हवामान खात्याने वर्तवला आहे, ज्यामुळे गतिशीलता गरजा आणि लॉजिस्टिक्स क्रियाकलापांना चालना मिळेल अशी अपेक्षा आहे. एफएमसीजी, ट्रॅक्टर आणि ग्रामीण दुचाकी बाजारपेठांमध्ये व्हॉल्यूम रिकव्हरीची चांगली चिन्हे आहेत. जीएसटी २.० दर कपात आणि सतत ओईएम-डीलर ऑफरसह या घडामोडी डिसेंबरमध्ये मागणी सातत्य राखण्यास मदत करतील अशी अपेक्षा आहे.
सुधारित चौकशी पाइपलाइन, लग्नाच्या हंगामातील खरेदी, चांगली स्टॉक उपलब्धता, ग्रामीण पीक प्राप्ती-संबंधित तरलता आणि अपेक्षित वर्षअखेरच्या ग्राहक योजनांमुळे डीलर्स आत्मविश्वासावर प्रकाश टाकतात. काही डीलर्सना शहरी प्रीमियम सेगमेंटमध्ये किरकोळ घसरण अपेक्षित असली तरी, बाजाराचा व्यापक रंग अजूनही मोजला जात असला तरी आशावादी आहे, वर्षअखेरीस योजना, जानेवारीच्या किमतीत अपेक्षित सुधारणा आणि स्टॉक लिक्विडेशन उद्दिष्टांमुळे किरकोळ विक्रीला पाठिंबा मिळण्याची अपेक्षा आहे.
एकंदरीत, डिसेंबरसाठी उद्योगाची भावना 'सावध आशावाद' म्हणून ओळखली जाऊ शकते. एक टप्पा जिथे क्षेत्र जीएसटी-नेतृत्वाखालील परवडणाऱ्या बदलातून आणि दोन मजबूत महिन्यांच्या किरकोळ कामगिरीतून मिळालेल्या नफ्याचे एकत्रीकरण करते, तर कॅलेंडर-वर्ष गतिमानता आणि पुरवठा संरेखन यावर लक्ष ठेवते. ग्रामीण मूलभूत गोष्टींमध्ये सुधारणा, सहाय्यक तरलता आणि मजबूत चौकशी प्रवाह यामुळे, उद्योग स्थिर ते सकारात्मक गतीसह वर्ष संपवण्याच्या स्थितीत आहे.
ऑनलाइन सदस्यांच्या सर्वेक्षणातील महत्त्वाचे निष्कर्ष
तरलता
तटस्थ ४७.१४% चांगले ४४.२९% वाईट ०८.५७%
भावना
चांगले ५४.२९% तटस्थ ३९.२९% वाईट ०६.४३%
डिसेंबर'२५ पासून अपेक्षा
वाढ ६३.९३% फ्लॅट ३०.३६% घट वाढ ०५.७१%
पुढील ३ महिन्यांत अपेक्षा
वाढ ७४.२९% घट २१.७९% घट वाढ ०३.९३%
आर्थिक वर्ष २०२६ YTD (एप्रिल २५ ते नोव्हेंबर २५) साठी
अखिल भारतीय वाहन किरकोळ विक्री डेटा
वाढीनुसार आकडेवारी -
२ व्हीलर - आर्थिक वर्ष २६ १४५५४५९२ आर्थिक वर्ष २५ - १३२७६९२० (इयर ऑन इयर वाढ ९.६२%),
३ व्हीलर - आर्थिक वर्ष २६- ८८१६९५, आर्थिक वर्ष २५ ८२६४४४ (इयर ऑन इयर वाढ ६.६९%)
कमर्शियल व्हेईकल - आर्थिक वर्ष २६- ६८२९७७, आर्थिक वर्ष २५- ६३८५८४ (इयर ऑन इयर वाढ ६.९५%)
सीई व्हेईकल - आर्थिक वर्ष २६- ४४४२४, आर्थिक वर्ष २५- ४९७७०( इयर ऑन इयर घसरण १०.७४%)
पॅसेंजर व्हेईकल - आर्थिक वर्ष २६- २९१०९४५, आर्थिक २५- २६९२६१४ (इयर ऑन इयर बेसिसवर ८.११%)
ट्रॅक्टर - आर्थिक वर्ष २६-६४८६२२, आर्थिक वर्ष २५- ५५०५५८ ( इयर ऑन इयर बेसिसवर ९.३६%)
नोव्हेंबरमधील एकूण वाढ - इयर ऑन इयर बेसिसवर ९.३६%
याखेरीज फाडाने केलेल्या रिसर्चुनुसार सर्वाधिक बाजारातील हिस्सा (Market Share) दुचाकीत हिरो मोटोकॉर्पचा असून तीनचाकीत सर्वाधिक हिस्सा ३३.०८% सह बजाज ऑटोचा आहे.
