पारस सहाणे
जव्हार : एरवी शेतकऱ्यांचा मित्र असलेल्या मृग किड्याचे अस्तित्व दुर्मिळ होत चालले आहे. हे किडे फारसे दिसत नाहीत, असे निरीक्षण अनेक शेतकऱ्यांनी नोंदवले आहे. पावसाळ्याच्या सुरुवातीला अनेक कीटकांची गर्दी रानावनात दिसते; परंतु मृगाचा किडा या सर्वांहून आगळावेगळा दिसतो. तो शेतजमिनीला हानीकारक उपद्रवी कीटकांचा फडशा पाडतो. यामुळे जमीन पिके पेरणीनंतर आलेल्या कोंबाचे रक्षण होते. जमिनीसाठी उपयुक्त बुरशी, कवके, जिवाणूजवळ मृग किडा राहतो.
कोळी, नाकतोडे हे त्याचे प्रमुख खाद्य आहे. पहिल्या पावसात सरी बरसताना मृग नक्षत्रात या किड्याचा प्रवेश होतो. याच काळात हा किडा दिसतो. दोन आठवड्यानंतर पावसाचा जोर वाढल्यानंतर हा किडा दिसेनासा होतो. मृग नक्षत्रास प्रारंभ होताच एरवी शेत शिवारात मृगचा मृग किडा हमखास नजरेस पडायचा. मृग नक्षत्रात लालभडक रंगाचा एक किडा नांगरगट कुळवट झालेल्या शेतीवाडीत किंवा बांधांवर हा हमखास दिसतो.
हा कीटक ‘मृगाचा किडा’ गोसावी पैसा किटकूल नावाने ओळखला जायचा. हा कीडा दिसू लागला की, मशागत, धूळवाफ, पेरणी आदी कामे भराभर उरकली जायची, कारण पावसाच्या जोरदार आगमनाचे संकेत या किड्याद्वारे मिळत होते; परंतु यंदा मृग नक्षत्र संपले तरी हा किडा दिसला नाही, मृग नक्षत्र संपून बुधवारी (तारखेला २२) आर्द्रा नक्षत्राला प्रारंभ झाला तरीही मृग किड्याचे दर्शन झाले नाही.
कसा ओळखावा?
मृग किडे हे लालभडक रंगामुळे लक्ष वेधून घेतात. हातात घेतल्यानंतर ते नाण्यांप्रमाणे स्वतःला गुंडाळून घेतात, मृत झाल्याचे भासवतात. आकार पाच ते सहा मिलिमीटर असतो. शरीराखाली आठ कोळ्याप्रमाणे तोंड असते. लाल भडक रंगामुळे इतर किडे त्यांच्यावर हल्ला करत नाहीत.
बुलढाणा बस दुर्घटनेची पुनरावृत्ती होता होता वाचली! बुलढाणा : गतवर्षी जून महिन्यात बुलढाणा येथे एक…
कालच्या राड्याप्रकरणी मिहिर कोटेचा यांचा मुंबईकरांना सवाल मविआच्या २५-३० कार्यकर्त्यांवर गुन्हा दाखल; ५ जण पोलिसांच्या…
हसन मुश्रीफांनी घटनेची दखल घेत तातडीने आर्थिक मदत करण्याच्या दिल्या सूचना कोल्हापूर : कोल्हापुरातून (Kolhapur)…
कारण सांगताच घरचेही अवाक नवी दिल्ली : 'तारक मेहता का अलटा चष्मा' या लोकप्रिय मालिकेतून…
मुंबई: लखनऊ सुपर जायंट्सने मुंबई इंडियन्सला आयपीएल २०२४मधील(ipl 2024) ६७व्या सामन्यात हरवले. लखनऊने पहिल्यांदा फलंदाजी…
मुंबई: रिलायन्स जिओकडे(reliance jio) सध्या यावेळे ४६ कोटींपेक्षा अधिक लोकांचा कस्टमर बेस आहे आणि आता…