मुंबई दहशतवादी हल्ला प्रकरणात जे पडद्यामागचे काही प्रमुख सूत्रधार होते त्यात डेव्हिड हेडलीचाही समावेश होता. त्याला ३५ वर्षाच्या कारावासाची शिक्षा तर त्याचा साथीदार तहव्वूर राणाला १४ वर्षाची शिक्षा झाली आहे. या दोघांना अमेरिकेत अटक करण्यात आली होती. त्यांच्या अटकेनंतरच मुंबई हल्ल्याचे कटकारस्थान उघडकीला आले. मुंबई हल्ल्यात आपला हात नसल्याचा कांगावा करत असलेला पाकिस्तान आंतरराष्ट्रीय पातळीवर उघडा पडला. मात्र, मुंबई हल्ल्यापाठीमागचे अनेक सूत्रधार आज उजळ माथ्याने पाकिस्तानात फिरत आहेत. म्हणूनच पाकिस्तानने घडवून आणलेल्या या महाभयंकर अशा हत्याकांडातील प्रत्येक गुन्हेगाराला फाशीचीच शिक्षा द्यावी, अशी जोरदार मागणी भारताने केली आहे.
मुंबईवरील २००८मधील दहशतवादी हल्ल्याचा एक सूत्रधार डेव्हिड हेडली याला या हल्ल्याबाबत अमेरिकन न्यायालयाने दोषी ठरवून ३५ वर्षे तुरुंगवासाची शिक्षा ठोठावली आहे. मुंबईवरील हल्ल्यातील दहशतवाद्यांना भारतातील ठिकाणांची माहिती पुरवण्याचे काम हेडली याने केले होते. हेडली याच्या माहितीच्या आधारावरच मुंबईवर दहशतवादी हल्ला होऊ शकला. अशा या मूळच्या पाकिस्तानी वंशाच्या हेडलीला झालेल्या शिक्षेने मुंबईकरांसह तमाम भारतीयांना काही अंशी तरी समाधान वाटल्याशिवाय राहणार नाही. २६ नोव्हेंबर २००८ ला पाकिस्तानातील ‘लष्कर-ए-तोयबा’ ही दहशतवादी संघटना, पाकिस्तानचे वरिष्ठ लष्करी अधिकारी आणि पाकची कुख्यात ‘आयएसआय’ या गुप्तहेर संघटनेच्या मार्गदर्शनाखाली करण्यात आलेल्या या हल्ल्यात १६६ लोक ठार झाले होते. या दहशतवादी हल्ल्यात मुंबई पोलिस दलाचे तीन अधिकारीही हल्ल्यात शहीद झाले. सागरी मार्गाने ‘लष्कर-ए-तोयबा’चे १० दहशतवादी मुंबईत घुसले. आखलेल्या कटानुसार, या दहशतवाद्यांनी छत्रपती शिवाजी टर्मिनस व ताज हॉटेलसहित आठ ठिकाणांना लक्ष्य केले. हा दहशतवादी हल्ला पाकिस्तानच्या लष्करी अधिका-यांच्या व गुप्तहेर यंत्रणेच्या मदतीने आणि मार्गदर्शनाखाली झाला. भारताने याबाबतचे ठोस व सबळ पुरावेही पाकिस्तानला दिले आहेत. पण पाकिस्तानने या हल्ल्याशी आपला संबंध नाही, असे सांगून नेहमीप्रमाणे कानावर हात ठेवले. परंतु या घातकी हल्ल्याचा एक सूत्रधार डेव्हिड हेडली या अमेरिकन नागरिकाला अमेरिकेने पकडल्यानंतर त्याने दिलेल्या कबुलीजबाबात पाकिस्तानला तोंडघशी पाडले. अमेरिकन न्यायालयाने ३५ वर्षाची तुरुंगवासाची शिक्षा ठोठावलेल्या या हेडलीची पूर्वपीठिका पाहिल्याशिवाय त्याचे प्रताप उघडकीला आले. या हेडलीच्या ‘डेडली’ कारवायांबाबत जगावर आपले वर्चस्व ठेवू पाहणारी अमेरिका कशी गाफील राहिली, हेही कळणार नाही. हेडली हा अमेरिकन नागरिकत्व मिळवून अमेरिकेत राहिलेल्या मूळ पाकिस्तानी नागरिकाचा मुलगा. त्याची आई अमेरिकन. १९६०मध्ये जन्म झालेल्या हेडलीचे मूळ नावही मुस्लीम होते. जन्मानंतर त्याचे नाव दाऊद ठेवण्यात आले होते. त्याच्या जन्मानंतर दाऊद आपल्या आईवडिलांसोबत पाकिस्तानात लाहोर येथे आला. तेथे वास्तव्यास असताना त्याने लष्करी शाळेत प्रवेश घेतला. तेथेच त्याची तहव्वूर राणा याच्याशी ओळख झाली व तेथूनच त्याचे दहशतवादाचे बाळकडू प्यायला सुरुवात झाली. ज्या तहव्वूर राणाला गेल्याच आठवडय़ात दहशतवादी कारवायांबद्दल न्यायालयाने शिक्षा दिली त्याच राणाने पुढे हेडलीला दहशतवादी कारवायांच्या क्षेत्रात ओढले. दाऊदच्या अमेरिकन आईने दाऊदच्या वडिलांशी घटस्फोट घेतल्यानंतर ती बरेच वष्रे अमेरिकेत राहत होती. पण काही वर्षानंतर ती पाकिस्तानला गेली व ती दाऊदला घेऊन अमेरिकेला परतली. दाऊद अमेरिकेत आला तरी त्याचे पाक आणि इस्लामविषयीचे प्रेम कमी झाले नव्हते. पाकमधील आपल्या लष्करी शाळेतील मित्रांशी संभाषण करताना आणि ई-मेलवर संदेशवहन करताना तो अमेरिकेविषयी संताप व्यक्त करत असे व भारताला क्रमांक एकचा शत्रू मानून भारताचा सूड घेण्याची भाषा नेहमी बोलत असे. दरम्यान, त्याच्या मानसिकतेमुळे त्याचा पाकमधील ‘लष्कर ए तोयबा’ या दहशतवादी संघटनेच्या म्होरक्याशी तसेच पाकिस्तान लष्कर व आयएसआय या गुप्तहेर संघटनेच्या वरिष्ठ अधिका-यांशी संबंध आला व त्याच्या दहशतवादी कारवायांना चालना मिळाली. महत्त्वाची बाब म्हणजे आपल्या दहशतवादी कारवायांच्या सोयीसाठी मधल्या काळात या दाऊदने आपले मुस्लीम नाव बदलून डेव्हिड हेडली असे करण्यात सफाईदारपणे यश मिळवले. अशा रीतीने अमेरिकन नाव धारण केलेल्या व हेडली बनलेल्या दाऊदला दहशतवादी कारवाया करण्यास मोकळे रान मिळाले. हे नवे नाव धारण केलेल्या हेडलीने अमेरिकन पासपोर्ट मिळवून त्यानंतर पाकला वारंवार भेट देण्यास सुरुवात केली. या काळात हेडलीने पाकिस्तानातील दहशतवादाचे प्रशिक्षण देणा-या तळांना अनेकदा भेट दिली व पाकिस्तानी अधिका-यांशी भारतात दहशतवादी कृत्ये करण्याबाबत चर्चाही केली. यातूनच मुंबईवरील हल्ल्याचा कट शिजला. या हल्ल्यासाठी त्याला पाकच्या लष्करी व आयएसआयच्या वरिष्ठ अधिका-यांनी आवश्यक ती कागदपत्रे, मुंबईचे नकाशे व २५ हजार डॉलर दिले. मुंबईत झालेल्या दहशतवादी हल्ल्याच्या ठिकाणांची टेहाळणी करून त्याबद्दलची माहिती त्याने तोयबाकडे पाठवली होती. तसेच भारतातील बंदी घालण्यात आलेल्या दहशतवादी संघटनांच्या संपर्कातही हेडली होता. एवढेच नव्हे तर पुण्यात जर्मन बेकरीत जो बॉम्बस्फोट झाला त्या ठिकाणाचीही हेडलीने पाहणी केल्याचे उघड झाले आहे. दरम्यान, एका डॅनिश वृत्तपत्राने महंमद पैगंबराचे व्यंगचित्र छापले म्हणून हेडलीने सूड घेण्यासाठी या वृत्तपत्रावर हल्ला करण्याचा कट आखला होता. परंतु अमेरिकन पोलिसांनी त्याला या कटाबद्दल अटक केली. ही अटक झाल्यानंतर झालेल्या चौकशीत त्याने आपल्या सहका-यांची माहिती सांगितली. यानंतर त्याचा सहकारी तहव्वूर राणा यालाही अटक करण्यात आली. महत्त्वाची बाब म्हणजे ज्या पाकिस्तानने मुंबईवरील हल्ल्यात आपला काहीच हात नाही, असे सांगितले होते व पाकवरील आरोप साफ खोटे आहेत, असा कांगावा केला होता त्या पाकचा हात या हल्ल्यामागे होता, अशी कबुली हेडलीने आपल्या जबाबात दिली. हेडलीने या कबुलीजबाबात सांगितले की, पाक लष्करी व आयएसआयच्या अधिका-यांचा या हल्ल्यामागे हात असून सर्व प्रकारची मदत आणि मार्गदर्शन होते. हेडलीवर भारतावर दहशतवादी हल्ला केल्याचा अमेरिकेने आरोप ठेवल्यावर भारताच्या राष्ट्रीय तपास संस्थेने अमेरिकेकडे हेडलीला भारताच्या ताब्यात द्यावे, अशी मागणी केली. पण अमेरिकेने या मागणीला नकार दिला. मात्र भारतीय अधिका-यांना अमेरिकेत येऊन हेडलीची भेट घेण्यास व त्याची चौकशी करण्यास परवानगी दिली. त्याप्रमाणे भारतीय अधिका-यांनी हेडलीची भेट घेतली व चौकशी केली. आता हेडलीला ३५ वर्षाची शिक्षा झाली आहे. आपण आता सुधारलो आहोत, असे त्याने न्यायालयात सांगितले. पण न्यायाधीशांनी त्याच्या म्हणण्यावर विश्वास नसल्याचे सांगून हेडलीने चौकशीदरम्यान सहकार्य केल्याने त्याला केवळ तुरुंगवासाची शिक्षा देत असल्याचे सांगितले. वास्तविक हेडलीचे गुन्हे हे अमेरिकेच्या निष्काळजीपणाचे कडू फळ आहे. कारण तो अमेरिकन नागरिक असला तरी तो दुस-याच नावाने वावरत होता व भारत व अन्य देशांविरुद्ध कारवाया करत होता. पाकिस्तान व भारतात तो अनेक वेळा जात-येत होता व दहशतवाद्यांशी संबंध ठेवून होता. पण मिळालेल्या माहितीप्रमाणे तो प्रथम अमली पदार्थाच्या तस्करीत होता व त्याला दोन वेळा शिक्षाही झाली होती. पण अमेरिकन ड्रग एन्फोर्समेन्टला सहकार्य करण्याच्या बोलीवर त्याची शिक्षा कमी झाली होती. एवढेच नव्हे तर त्याच्या वकिलाच्या विनंतीवरून त्याच्या सुटकेनंतर असणारे तीन वर्षाचे निर्बंधही काढून टाकण्यात आले होते. म्हणजे हा सगळा अमेरिकेचा हलगर्जीपणा आणि नाकत्रेपणा भारताला महाग पडला, असेच म्हणावे लागते. मुंबईवरील दहशतवादी हल्ला देशवासीय कधीच विसरू शकणार नाहीत. त्यामुळेच मुंबई हल्ल्यातील प्रमुख सूत्रधारांना फाशीची शिक्षा द्यायला हवी, अशी मागणी भारताने केली आहे.
[EPSB]
आशादायी शिफारशी
दिल्ली सामूहिक बलात्कार प्रकरणानंतर महिलांविरोधातील कायद्यांचा पुनर्विचार केला जावा, यासाठी न्यायमूर्ती वर्मा समितीने केलेल्या शिफारशी खूपच आशादायी आहेत. मात्र, बलात्कार आणि खून करणा-यांनाही फाशी न देता जन्मठेप दिली जावी, अशी त्यांची शिफारस वादग्रस्त आहे. खून करणा-याला फाशी दिली जात असेल तर मग बलात्कार व खून करणा-यांना फाशी का दिली जाऊ नये? सध्याचे कायदे पुरेसे आहेत. […
[/EPSB]
