हव्यास माणसाला शांत बसू देत नाही आणि भीतीपोटी तो सर्वात चुकीचं वागतो! गुंतवणूक धोरणं आणि अर्थव्यवस्थेवर आधारित, ओ कंट्री मेमोजसाठी ओळखला जाणारा ख्यातनाम गुंतवणूकदार आणि लेखक हॉवर्ड मार्क्‍स याने या विचाराचं विश्लेषण हव्यास आणि भीती या दोन भावनांमधून केलं आहे. त्याच्या मते, जेव्हा वातावरण सकारात्मक असतं, तेव्हा गुंतवणूकदारांच्या हव्यासामुळे मार्केट मूल्यांकनात फाजील वाढ होते आणि जेव्हा हेच चक्र नकारात्मक बनते तेव्हा याच गुंतवणूकदारांच्या भीतीपोटी मार्केट पार घसरतं.
बरेचदा गुंतवणूकदार भूतकाळात मिळालेल्या परताव्याला भुलतात आणि त्या आकडय़ांच्या बळावर आपले गुंतवणुकीचे पुढले निर्णय घेतात. या गडबडीत एक गोष्ट तुमच्याकडून निसटते. ती म्हणजे जुना परतावा हा चांगला होता कारण त्या संपत्तीमधल्या मूल्यांकनामध्ये अगोदरच वाढ होऊन गेलेली आहे म्हणजे तुम्ही अशा एखाद्या उत्पादन किंवा संपत्तीमध्ये गुंतवणूक करता आहात ज्याचा उत्कर्ष अगोदरच होऊन गेला आहे. हे एक चांगलं चक्र आहे. जेव्हा एखाद्या संपत्तीची किंमत वाढू लागते, बाजारातल्या तिच्याबद्दलच्या भावना अत्यंत सकारात्मक बनू लागतात, ज्यामुळे त्यात अधिक गुंतवणूक होते आणि किमतीही अजून वाढतात. जोपर्यंत मार्केट आगेकूच करत असतं, गुंतवणूकदार पैसे कमावतात आणि सगळेच आनंदी असतात. आपण मात्र हे विसरतो की मार्केट कधीच एकाच दिशेने पुढे जात राहत नाही!
उद्योग-व्यापार हे सतत चक्रांमधून जात असतात आणि जेव्हा अर्थचक्र बदलतं तेव्हा त्याची झळ सर्वानाच बसते. मार्केटमधल्या भावना नकारात्मक बनतात आणि आसपास अनेक वाईट बातम्यांचा संचार वाढू लागतो. याच यंत्रणेचा एक भाग असल्याने हळूहळू परतावाही कमी होऊ लागतो आणि सगळेचजण मागे मागे सरकू लागतात.
केवळ आणि केवळ परताव्याचाच विचार करत असताना, आपण गुंतवणुकीचा प्राथमिक नियमच विसरतो. किंमत कमी असताना, खरेदी करणं आणि किंमत वाढल्यावर विकणं. आपण मात्र नेमकं याच्या उलटच वागतो. याचा दुष्परिणाम आपल्या संपत्ती वितरणावर पडतो. अशाच वेळी डायनॅमिक अ‍ॅसेट अ‍ॅलोकेशन फण्ड्स तुमच्या मदतीला धावून येतात. डायनॅमिक अ‍ॅसेट अ‍ॅलोकेशन फण्ड्स हे ग्राहकांना समभाग तसंच रोख्यांमध्ये गुंतवणूक करण्याची संधी देऊन त्यांना आपली गुंतवणूक वैविध्यपूर्ण बनवण्यास मदत करतात. समभाग हा संपत्ती बनवण्याचा दीर्घकालीन मार्ग आहे, ज्यातून मिळणारा परतावाही मोठा असतो तर रोख्यांमुळे स्थिर परतावा मिळतो, जो तुमच्या पोर्टफोलिओला संरक्षण प्रदान करतो. वेगवेगळ्या संपत्तींमध्ये गुंतवणूक केल्यामुळे तुमच्या पोर्टफोलिओला केवळ संरक्षणच मिळत नाही, तर अधिक चांगला जोखमीनुरूप तडजोड करणारा परतावाही मिळतो.
अधिकाधिक फायदा मिळवण्यासाठी समभाग किंवा रोख्यांमध्ये नेमकी किती गुंतवणूक करावी, याचा विशिष्ट असा काही नियम नाही. ते वेगवेगळ्या घटकांवर अवलंबून असतं. हे घटक म्हणजे तुमचं आर्थिक उद्दिष्टय़, जोखीम पत्करण्याची तयारी, गुंतवणुकीचं क्षितिज, लिक्विडिटीचा विचार आदी. एकदा का तुम्ही अ‍ॅलोकेशनच्या निर्णयाप्रती आलात की, त्यात सातत्य राखणं अत्यंत आवश्यक आहे, जेणेकरून तुम्हाला आपलं उद्दिष्टय़ गाठणं सोपं जाईल. कोणत्याही अ‍ॅसेट विभागात महत्त्वपूर्ण उसळी किंवा उतार आल्यास तुमचं अ‍ॅलोकेशन बिघडू शकतं. उदा. १,००,००० रु. किमतीचा पोर्टफोलिओ असणा-या एखाद्या गुंतवणुकदाराला समभाग आणि रोख्यांमध्ये प्रत्येकी ५० टक्के गुंतवणूक करायची आहे. काही वर्षानंतर. समभागांची रोख्यांपेक्षा सरस असेल तर त्याचे समभागांमध्ये ६५,००० रु. आणि रोख्यांमध्ये ५५,००० रु. असतील. गुंतवणुकदाराला मूळ अ‍ॅलोकेशन ५०:५० या प्रमाणात राखायचं आहे, असं मानून चाललं तर त्याला वेळोवेळी आपल्या पोर्टफोलिओचं पुनसंर्तुलन करावं लागेल. डायनॅमिक अ‍ॅसेट अ‍ॅलोकेशन फण्ड आपोआपाच काही समभाग विकून आणि त्यातून आलेले पैसे रोख्यांमध्ये गुंतवून पोर्टफोलिओचं कायम पुनसंर्तुलन करेल.
किमती कमी असताना खरेदी करा, वाढल्यावर विका! अ‍ॅसेल अ‍ॅलोकेशन फण्ड्सचं एक उल्लेखनीय वैशिष्टय़ म्हणजे समभाग किंवा रोखे दोन्हींपैकी एका अ‍ॅसेट विभागाचं प्रमाण हे मार्केटच्या संबंधित आकर्षणावर अवलंबून असतं. उदा. जेव्हा मार्केटमध्ये किमती अनावश्यक वाढतात, तेव्हा आपल्या मूळ डायनॅमिक स्वभावानुसार, हे फण्ड समभागांचा भर कमी करून तो रोख्यांकडे वळवतात. जेव्हा मार्केटमधल्या किमती आवश्यकतेपेक्षा कमी आहेत, असं वाटतं तेव्हा समभागांवरचा भर वाढवतात. यामुळे जोखीम कमी राहते आणि चांगल्या परताव्याची शक्यता निर्माण होते. वेगवेगळ्या मार्केट चक्रांमध्ये हे फण्ड्स ब-यापैकी चांगली कामगिरी करतात. कारण हे फण्ड्स संपत्ती विभाजनाबाबत धोरणात्मक निर्णय घेऊ शकतात. अशाप्रकारे हे फण्ड्स गुंतवणूक करताना हव्यास आणि भीतीमध्ये योग्य संतुलन राखतात.
बरेचदा हे पाऊल एका ठरावीक समीकरणावर अवलंबून असतं त्यानुसार ते उचललं जातं आणि ते सक्रियपणे फण्ड मॅनेजरतर्फे ठरवलं जात नाही. हे काही विशिष्ट गुंतवणूक परिमाणांवर अवलंबून असतं. उदा. प्राइस/अर्निग (पी/ई) गुणोत्तरं, १० वर्षातल्या मापदंड उत्पन्नाच्या तुलनेत मिळतक, सध्याचा पॉलिसी दर आणि यिल्ड कव्‍‌र्ह आदी.
एक लक्षात ठेवा, डायनॅमिक अ‍ॅसेट अ‍ॅलोकेशन फण्ड्स हे तुमच्या नियमित इक्विटी फण्ड्सपेक्षा पूर्णत: वेगळे आहेत. ते वेगळे आहे याअर्थी की, त्यांना पूर्णवेळ किंवा आधी ठरवलेल्या गुणोत्तरानुरूप एका विशिष्ट संपत्ती विभागात गुंतून राहण्याची गरज नसते. मार्केटच्या परिस्थितीनुरूप ते सक्रियपणे आपल्या पोर्टफोलिओचं पुनसंर्तुलन करू शकतात. मार्केट आकर्षक असेल तर पूर्णत: समभागांमध्ये गुंतवणूक करू शकतात. त्यांच्या मते, मार्केट धीमं असेल पूर्णत: रोख्यांमध्ये गुंतवणूक वळवू शकतात.
समभागांमध्ये तुम्ही प्रथमच गुंतवणूक करत असाल किंवा ज्यांना समभागांमधल्या गुंतवणुकीमुळे येणा-या जोखमीमुळे इक्विटी मार्केटपासून लांब राहायचं असेल तर अशांसाठी हे फण्ड उत्तम आहेत. या फण्डांकडून विक्रमी परताव्याची अपेक्षा ठेवता येणार नाही; हे फण्ड म्हणजे संपत्ती वितरणासाठीचे एक उत्तम माध्यम आहे. मार्केटमधल्या चढ-उतारांपासून हे फण्ड तुमच्या पोर्टफोलिओला संरक्षणही मिळवून देतात. पोर्टफोलिओ नियमितपणे अ‍ॅडजेस्ट होत असल्याने, इक्विटी फण्ड्सच्या तुलनेत अशा फण्डांमध्ये मोठी रक्कमही गुंतवता येते.
संपत्ती वितरण आणि करबचतीचा फायदा मिळवून देणारी ही उत्पादनं गुंतवणुकदाराच्या मूळ पोर्टफोलिओचा महत्त्वपूर्ण भाग बनवू शकतात.
डायनॅमिक अ‍ॅसेट अ‍ॅलोकेशन फंडात गुंतवणूक करणं शहाणपणाचं का आहे?
> इक्विटी आणि निश्चित उत्पन्न यामध्ये वैविध्य मिळवून देतो, ज्यामुळे जोखीम कमी होते.
> चांगला जोखीम समायोजित परतावा मिळवून देतो
> मार्केटच्या परिस्थितीनुरूप पोर्टफोलिओमध्येच संपत्ती वितरणाचं आपोआप पुर्नसतुलन केलं जातं.
> कमी चढ-उतार असणारा गुंतवणूक पर्याय देतं.
