कोरोना संसर्गामुळे मेंदू होतोय वृद्ध

लंडन : भारतासह जगातल्या अनेक भागांमध्ये पुन्हा एकदा कोरोनाची प्रकरणे वाढत आहेत. दरम्यान, केंब्रिज विद्यापीठ आणि इम्पीरियल कॉलेजच्या शास्त्रज्ञांनी एक आश्चर्यकारक संशोधन केले आहे. त्यांचा दावा आहे की गंभीर कोरोना संसर्गामुळे रुग्णांचा मेंदू २० वर्षांचा होऊ शकतो. याआधीही वैज्ञानिकांनी कोरोना विषाणू आणि मेंदू यांच्यातला संबंध शोधण्यासाठी अनेक संशोधने केली आहेत. यामध्ये मेंदूतले दोष आणि स्मृतिभ्रंशापासून मेंदूत रक्ताच्या गुठळ्या होण्यापर्यंतच्या प्रत्येक समस्येवर प्रकाश टाकण्यात आला.

मेंदू आपल्या बुद्धिमत्तेवर काय परिणाम करू शकतो याबद्दल नवीन अभ्यास बोलतो. एका संशोधनात शास्त्रज्ञांनी सरासरी ५१ वर्षं वयाच्या ४६ रुग्णांचा समावेश केला. यातल्या एक तृतीयांश लोकांना व्हेंटिलेटरवर ठेवण्यात आले होते. २०२० मध्ये ते कोरोनाच्या विळख्यात आले. या आजारातून बरे झाल्यानंतर सहा महिन्यांनी काही स्मरणशक्ती चाचण्या केल्या गेल्या. याव्यतिरिक्त, त्यांची चिंता, नैराश्य आणि ‘पोस्ट ट्रॉमॅटिक स्ट्रेस डिसऑर्डर’चे देखील मूल्यांकन केले. त्यावेळी कोरोना रुग्णांचा बुद्ध्यांक दहा गुणांनी घसरल्याचे आढळून आले. शास्त्रज्ञांनी संशोधनात ६६ हजार सामान्य लोकांचाही समावेश केला. परिणामांमध्ये असे आढळून आले की सामान्य लोकांच्या तुलनेत कोरोना रुग्णांचा प्रतिसाद वेळ खूपच कमी होता आणि अनेक उत्तरे चुकीची होती. अतिदक्षता विभागात दाखल असलेल्या रुग्णांच्या मेंदूवर हा परिणाम अधिक दिसून आला. हे थेट १० आयक्यू गुण गमावण्यासारखे होते.

कोरोनाच्या गंभीर रुग्णांना स्मृतिभ्रंशासह मज्जासंस्थेचे अनेक विकार होण्याची शक्यता असते. संशोधकांच्या मते या कोरोना रुग्णांच्या मेंदूचे वय ५० ते ७० पर्यंत पोहोचले आहे. म्हणजेच त्याचा मेंदू जवळपास २० वर्षांचा आहे. यामुळे त्यांना अकाली स्मृतिभ्रंश (स्मृतीभ्रंश) यासह अनेक प्रकारचे न्यूरोलॉजिकल विकार होण्याची शक्यता असते. न्यूरोसायंटिस्ट डेव्हिड मेनन यांच्या मते, कोरोनाने एक प्रकारे मानवी मेंदूवर छाप सोडली आहे. शास्त्रज्ञांनी यापैकी काही रुग्णांचे दहा महिने निरीक्षण केले. काहींच्या मानसिक स्थितीत सुधारणा झाली होती तर काहींची स्मरणशक्ती कधीही सुधारत नाही. प्रोफेसर ऍडम हॅम्पशायर म्हणतात की ब्रिटनमध्ये हजारो लोकांचे मेंदू कोरोनामुळे अकाली वृद्ध झाले आहेत. सौम्य संसर्ग असलेल्यांनादेखील हा धोका असतो. अभ्यासात सहभागी शास्त्रज्ञांचा विश्वास आहे की, कोरोनाचा सौम्य संसर्ग झालेल्या रुग्णांच्या मेंदूमध्ये सौम्य संसर्ग आढळला; मात्र त्यांच्या मेंदूच्या समस्या अगदी किरकोळ आहेत.