मोहित सोमण: गुजरात किडनी अँड सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटलचा आयपीओ (Gujarat Superspeciality Hospital) परवापासून बाजारात दाखल होणार आहे. २५०.८० कोटीचा मूल्यांकन परवा २२ डिसेंबर ते २४ डिसेंबरपर्यंत बाजारात उपलब्ध असेल. आयपीओ संपूर्णपणे २.२० कोटी शेअरचा फ्रेश इशू असणार आहे.बीएसई व एनएसईवर हा शेअर ३० तारखेला सूचीबद्ध (Listed) होणार आहे. आयपीओसाठी १०८ ते ११४ रुपये प्रति शेअर प्राईज बँड निश्चित करण्यात आला आहे. रिटेल गुंतवणूकदारांना किमान १४५९२ रूपयांची गुंतवणूक आयपीओसाठी करावे लागेल. Nirbhay Capital Services Pvt Ltd ही कंपनी बुक लिडिंग मॅनेजर म्हणून काम करणार असून MUFG Intime India Pvt Ltd कंपनी आयपीओसाठी रजिस्ट्रार म्हणून काम करणार आहे. पात्र गुंतवणूकदारांना समभागाचे वाटप (Allotment) २६ डिसेंबरला करण्यात येईल.
एकूण आयपीओतील गुंतवणूकीपैकी ७५% वाटा पात्र संस्थात्मक गुंतवणूकदारांसाठी (QIB), रिटेल गुंतवणूकदारांसाठी १०%, विना संस्थात्मक गुंतवणूकदारांसाठी १५% वाटा उपलब्ध असणार आहे. या आयपीओत ५६८४३२५० कोटी शेअर प्री आयपीओ होते ते होल्डिंग आयपीओनंतर ७८८४३२५० कोटींवर वाढणार आहे. डॉ प्रग्नेश यशवंतसिंह भरपोडा, डॉ. भारतीबेन प्रग्नेश भरपोडा, डॉ. यशवंतसिंह मोतीसिंह भरपोडा आणि अनिताबेन यशवंतसिंह भरपोडा हे कंपनीचे प्रवर्तक (Promoter) आहेत.
आर्थिक स्थिती पाहता कंपनीच्या आर्थिक वर्ष २४-२५ महिन्यातील महसूलात इयर ऑन इयर बेसिसवर (YoY) ६३७% वाढ झाली असून कंपनीच्या करोत्तर नफ्यात (PAT) ४५४% वाढ झाली आहे. कंपनीच्या कमाईत तिमाही बेसिसवर (MoM) मार्च महिन्यातील ४०.४० कोटी तुलनेत जून महिन्यात १५.२७ कोटींवर घसरण झाली आहे. कंपनीच्या करोत्तर नफ्यात मार्च महिन्यातील ९.५० कोटीवरुन जून महिन्यात ५.४० कोटींवर घसरण झाली. कंपनीच्या ईबीटात (EBITDA) मार्च महिन्यातील १६.५५ कोटींच्या तुलनेत जून महिन्यात ८.६३ कोटींवर घसरण झाली आहे. सध्या कंपनीचे बाजार भांडवल (Market Capitalisation) ८९८.८१ कोटी आहे.
२०१९ मध्ये स्थापन झालेली गुजरात किडनी अँड सुपर स्पेशालिटी लिमिटेड(जीकेएएसएसएल) ही हॉस्पिटल चेन कंपनी भारतातील गुजरात राज्यातील विविध ठिकाणी दुय्यम आणि तृतीय श्रेणी आरोग्य सुविधा प्रदान करते. उपलब्ध माहितीनुसार, कंपनीकडे एकूण ४९० खाटांची (Bed) क्षमता, ४५५ खाटांची मंजूर केली गेलेली क्षमता आणि ३४० खाटांच्या कार्यान्वित क्षमतेसह सात मल्टीस्पेशालिटी रुग्णालये आणि चार फार्मसीही कंपनी चालवते. कंपनीच्या रुग्णालयांमध्ये गुजरात किडनी अँड सुपरस्पेशालिटी हॉस्पिटल (वडोदरा), गुजरात मल्टीस्पेशालिटी हॉस्पिटल (गोधरा), राज पामलँड हॉस्पिटल प्रायव्हेट लिमिटेड (भरुच), मेसर्स सूर्या हॉस्पिटल अँड आयसीयू (बोरसद), गुजरात सर्जिकल हॉस्पिटल (वडोदरा) आणि अश्विनी मेडिकल सेंटर (आणंद) यांचा समावेश आहे. ही कंपनी अश्विनी मेडिकल स्टोअर (आणंद) देखील चालवते.
कंपनीने दिलेल्या माहितीनुसार, या आयपीओतील मिळणाऱ्या निधीचा वापर अधिग्रहणासाठी, प्री पेमेंट करण्यासाठी, खेळत्या भांडवलासाठी (Working Capital Requirments), नवीन यंत्रसामुग्री खरेदी करण्यासाठी, इतर अधिग्रहण करण्यासाठी करण्यात येणार आहे.
या आयपीओत गुंतवणूक करावी का? तज्ञांचे मत काय?
ज्येष्ठ पत्रकार व बाजार अभ्यासक दिलीप दावडा -
रुग्णालये हा भारतीय आरोग्यसेवा उद्योगाचा मुख्य भाग आहे, ज्यामध्ये वैद्यकीय उपकरणे, क्लिनिकल चाचण्या, वैद्यकीय पर्यटन, टेलिमेडिसिन, आरोग्य विमा आणि वैद्यकीय उपकरणांचाही समावेश आहे. रुग्णालये हा एकूण आरोग्यसेवा बाजारातील सर्वात मोठा विभाग मानला जातो. भारतीय रुग्णालय उद्योगाने लक्षणीय वाढ अनुभवली आहे, जी आर्थिक वर्ष २०१६ मध्ये २४०० अब्ज रुपयांवरून आर्थिक वर्ष २०२३ मध्ये ५८०० अब्ज रुपयांपर्यंत वाढली. पुढे, आर्थिक वर्ष २०२४ मध्ये त्यात १२% वाढ होऊन ती अंदाजे ६४९६ अब्ज रुपयांपर्यंत पोहोचण्याचा अंदाज आहे. जीवनशैलीतील बदलांमुळे रुग्णांच्या संख्येत झालेली वाढ, असंसर्गजन्य रोगांमध्ये वाढ,वाढती वृद्ध लोकसंख्या, उच्च खर्च करण्यायोग्य उत्पन्न आणि आरोग्य विमा योजनांचा वाढता प्रसार यामुळे पुढील दशकात देशातील आरोग्यसेवा वितरण क्षेत्राला चालना मिळण्याची अपेक्षा आहे.
ही कंपनी गोध्रामधील गुजरात मल्टीस्पेशालिटी हॉस्पिटल आणि वडोदरामधील गुजरात किडनी अँड सुपरस्पेशालिटी हॉस्पिटलमध्ये भाडेतत्त्वावरील मालमत्ता वापरून आपले कामकाज चालवते. पूर्वी, कंपनीने भरूचमधील राज पामलँड हॉस्पिटल प्रायव्हेट लिमिटेड, बोरसाडमधील मेसर्स सूर्या हॉस्पिटल अँड आयसीयू, वडोदरामधील गुजरात सर्जिकल हॉस्पिटल आणि भरूचमधील हार्मनी मेडिकेअर प्रायव्हेट लिमिटेडमध्ये अनुक्रमे ५१%, ९०%, ९०% आणि ५१% हिस्सा संपादन करून त्यांचे परिचालन नियंत्रण मिळवले होते. अशा प्रकारे हिस्सा संपादन केल्यामुळे कंपनीला जमीन आणि इमारत, वैद्यकीय उपकरणे आणि आवश्यक फर्निचर व फिक्स्चरमध्ये गुंतवणूक न करता रुग्णालय चालवणे शक्य झाले.
कंपनी भविष्यातही हाच दृष्टिकोन अवलंबण्याच्या प्रक्रियेत आहे आणि अहमदाबादमधील पारेख्स हॉस्पिटल प्रायव्हेट लिमिटेड, जी एकाच छताखाली मल्टीस्पेशालिटी सुविधा देणारी एक कार्यरत वैद्यकीय संस्था आहे, तिचे अधिग्रहण करून निव्वळ उत्पन्नातून ७७ कोटी रुपये गुंतवण्याचा प्रस्ताव आहे. उपरोक्त दृष्टिकोनामुळे तिची राज पामलँड हॉस्पिटल प्रायव्हेट लिमिटेड (भरूच), मेसर्स सूर्या हॉस्पिटल अँड आयसीयू (बोरसाड),गुजरात सर्जिकल हॉस्पिटल (वडोदरा), अश्विनी मेडिकल सेंटर (आणंद) आणि हार्मनी मेडिकेअर प्रायव्हेट लिमिटेड (भरूच) ही मालमत्ता-हलकी (ॲसेट-लाइट) स्वरूपाची बनली आहेत, ज्यामुळे अधिक परतावा मिळतो. ३० जून, २०२५ पर्यंत, कंपनीकडे ८९ पूर्ण-वेळ डॉक्टर, २३८ अर्ध-वेळ डॉक्टर आणि ३३२ परिचारिका होत्या.
जीकेएएसएसएल (GKASSL) केवळ मध्य गुजरातमध्ये मल्टी-स्पेशालिटी रुग्णालय आणि संबंधित सेवांची साखळी चालवते. ही कंपनी अजैविक वाढ आणि भाडेतत्त्वावरील मालमत्ता यांसह मालमत्ता-हलक्या (ॲसेट-लाइट) व्यवसाय मॉडेलवर कार्य करते. कंपनीने अहवाल दिलेल्या कालावधीत आपल्या महसूल आणि नफ्यामध्ये वाढ नोंदवली. आर्थिक वर्ष २४ पासून वाढलेले नफ्याचे प्रमाण भुवया उंचावते आणि त्याच्या टिकाऊपणाबद्दल चिंता निर्माण करते, कारण हा व्यवसाय अत्यंत स्पर्धात्मक आणि विखुरलेला आहे. अलीकडील आर्थिक आकडेवारीनुसार, हा शेअर जास्त किमतीला विकला जात असल्याचे दिसते. केवळ सुजाण/रोख रकमेची विपुलता (Surplus Cash) असलेले/जोखीम पत्करणारे गुंतवणूकदारच मध्यम मुदतीसाठी माफक निधी गुंतवू शकतात, इतरांनी यात गुंतवणूक करणे टाळावे.
