मुंबई : देशात २ कोटींहून अधिक आधार क्रमांक निष्क्रिय करण्यात आले आहेत. भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरणाने (यूआयडीएआय) आधार डेटाबेस अचूक आणि सुरक्षित ठेवण्यासाठी हे पाऊल उचलले आहे. हे क्रमांक प्रामुख्याने मृत व्यक्तींचे आहेत. इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालयाने बुधवारी ही माहिती दिली. मंत्रालयाने सांगितले की, मृतांची ओळख पटविण्यासाठी यूआयडीएआय अनेक सरकारी संस्थांसोबत काम करत आहे.
यूआयडीएआयने भारतातील रजिस्ट्रार जनरल, विविध राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेश, सार्वजनिक वितरण व्यवस्था (रेशन सिस्टम) आणि राष्ट्रीय सामाजिक सहाय्य कार्यक्रम यासह अनेक स्रोतांकडून मृत व्यक्तींचा डेटा गोळा केला आहे. मृत व्यक्तींबद्दलची माहिती अधिक जलदगतीने मिळवण्यासाठी बँका आणि विमा कंपन्यांसारख्या वित्तीय संस्थांशी सहकार्य करण्याची योजना देखील आहे.
मंत्रालयाने स्पष्ट केले की एकदा जारी केलेला आधार क्रमांक कधीही दुसऱ्या व्यक्तीला पुन्हा दिला जात नाही. फसवणूक किंवा गैरवापर रोखण्यासाठी मृत्यूनंतर आधार क्रमांक कायमचा निष्क्रिय करणे आवश्यक आहे. सरकारी योजनांचे फायदे चुकीच्या हातात पडू नयेत म्हणून हे विशेषतः खरे आहे.
या वर्षी जूनमध्ये, यूआयडीएआयने myAadhaar पोर्टलवर एक नवीन सुविधा सुरू केली. यामुळे कोणालाही कुटुंबातील सदस्याच्या मृत्यूची ऑनलाइन तक्रार करता येते. सध्या, ही सुविधा २५ राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये लागू करण्यात आली आहे ज्याचा थेट संबंध नागरी नोंदणी प्रणालीशी आहे. उर्वरित राज्यांमध्येही लवकरच विस्तार केला जात आहे.
आधार अपडेट आणि नवीन नोंदणी सुलभ करण्यासाठी यूआयडीएआयने एक नवीन कागदपत्रांची यादी जारी केली आहे. पूर्वी लोकांना आधार तयार करताना किंवा अपडेट करताना अनेक अडचणी येत होत्या; परंतु आता नवीन नियमांमुळे ते खूप सोपे होईल.
