प्रतिनिधी: बायजूज (BYJUs) कंपनीचे सर्वेसर्वा व संचालक व मुख्य कार्यकारी अधिकारी बायजूज रविंद्रन यांना युएस न्यायालयाने मोठा धक्का दिला आहे. निकालातील माहितीनुसार न्यायमूर्तींनी रविंद्रन यांना १ अब्ज डॉलर कर्जदात्या परत करण्याचे आदेश दिले आहेत. युएस स्थित GLAS Trust Company LLC व Alpha BYJUs या दोन्ही कंपन्यांनी याचिका दाखल केली होती. त्यावरील आपल्या निष्कर्षात युएस न्यायालयाने कंपन्यांच्या बाजूने निकाल देत रविंद्रन यांना मोठा धक्का दिला आहे.'न्यायालय प्रतिवादी (Defendant) रवींद्रन विरुद्ध $५३३०००००० $ रकमेचा आणि अंक II,V आणि VI वर ५४०६४७१०९.२९ $ रकमेचा निर्णय देईल' असे निकालात म्हटले गेले आहे. २० नोव्हेंबर २०२५ च्या निकालानुसार, डेलावेअर दिवाळखोरी (Bankruptcy) न्यायालयाला असे आढळून आले की रवींद्रन त्यांच्या शोध आदेशाचे पालन करण्यात अयशस्वी ठरले आहेत आणि अनेक वेळा त्यांनी तरतूदीसाठी टाळाटाळ केली.
यापूर्वी युएस दिवाळखोरी न्यायालयाने रविंद्रन यांना अनेकदा अल्फा (BYJUs) कंपनीच्या ताळेजमा खात्याच्या अकाऊंटची माहिती उघड करण्यास आहे. रविंद्रन यांनी मुख्य कंपनी असलेल्या थिंक अँड लर्न प्रायव्हेट लिमिटेड (Think and Learn Private Limited) कंपनी BYJUs नावाखाली आपला ब्रँड चालवत होते. कंपनीने युएस करदात्यांकडून १ अब्ज डॉलरचे मुदत कर्ज (Term Loan) घेतले होते. असे सांगण्यात येत आहे की टीएलपीएल या अमेरिकेतील कर्जदारांकडून $1 अब्ज टर्म लोन बी मिळवले होते. कर्जदारांनी नंतर आरोप केला होता की BYJUs च्या अल्फाने कर्जाच्या अटींचे उल्लंघन केले असून एकूण कर्जापैकी ५३३ दशलक्ष डॉलर्स बेकायदेशीरपणे अमेरिकेतून बाहेर काढले आहेत. गेल्या वर्षी कंपनीवर याच प्रकरणात फेमा (Foreign Exchange Management Act FEMA) कायद्याचे उल्लंघन केल्याचा आरोप करण्यात आला होता. पुन्हा ग्लास ट्रस्टने डेलावेअर न्यायालयात धाव घेतली आणि BYJU च्या अल्फाचे नियंत्रण घेण्यासाठी अनुकूल आदेश मिळाला आहे. BYJU च्या अल्फा आणि ग्लास ट्रस्ट दोघांनीही ५३३ दशलक्ष डॉलर्स आणि संबंधित व्यवहारांच्या शोधासाठी डेलावेअर दिवाळखोरी न्यायालयात धाव घेतली होती.
२० नोव्हेंबर रोजीच्या ताज्या निकालानुसार, न्यायालयाने असे आढळून आले की रवींद्रनला डिस्कव्हरी ऑर्डरची माहिती होती परंतु त्यांनी त्याचे पालन करण्यास नकार दिला न्यायालयाने या प्रकरणात अवमान आदेश देखील जारी केला होता परंतु रवींद्रन डिस्कव्हरी विनंत्यांना प्रतिसाद देण्यास किंवा त्याच्यावर लादलेल्या निर्बंधांची भरपाई करण्यास नकार देत असल्याचे नमूद केले. 'या प्रकरणातील तथ्ये आणि परिस्थिती दर्शवितात की रवींद्रन यांनी शोध विनंत्यानंतरही योग्य प्रतिसाद देण्यात सातत्याने अपयशी ठरणे हा रवींद्रन यांचा स्वतःचा वैयक्तिक निर्णय आहे' असे निकालात नमूद केले आहे. न्यायालयाने रवींद्रन यांचा युक्तिवाद फेटाळून लावला की GLAS ट्रस्टला BYJU'S Alpha च्या पुस्तकांमधून ज्या माहितीची आवश्यकता आहे त्यावरील कागदपत्रे उपलब्ध आहेत. GLAS ला संबंधित कागदपत्रे उपलब्ध आहेत या दाव्याला समर्थन देण्यासाठी रेकॉर्डमध्ये काहीही नाही असे नमूद केले आहे.
न्यायालयाने आधीच ठरवले आहे की रवींद्रन मागील आदेशांचा सातत्याने अवमान करत आहेत आणि जोपर्यंत तो त्याचा अवमान पूर्ण करत नाही तोपर्यंत त्यांना दररोज १०००० डॉलरचे निर्बंध लादले आहेत. रवींद्रन परदेशात राहतात आणि त्यांचा आर्थिक दंड पूर्ण करण्याचा किंवा शोध आदेशांचे पालन करण्याचा कोणताही हेतू नसल्याचे दिसून येते. त्यानुसार आर्थिक निर्बंधांनी प्रभावी उपाय प्रदान केलेला नाही, ज्यामुळे या प्रकरणात डिफॉल्ट निर्णयासारख्या कठोर शिक्षेला योग्य बनवले आहे असे निकालात म्हटले आहे.आर्थिक वर्ष २०२३ नोव्हेंबरच्या महिन्यात एकूण कर्जातील ५३३ डॉलरचा हप्ता अद्याप मिळालेला नाही असे युएस कंपनीने स्पष्ट केले होते. एप्रिल २०२४ मध्ये रविंद्रन यांच्याच कंपनी अल्फा व युएस स्थित कर्ज देणारी कंपनी जीएलएएस (GLAS) यांनी रविंद्रन व इतर काहींवर चोरी आणि फसवणूकीचा आरोप करत खटला दाखल केला होता.
न्यायालयीन दाखल्यांमध्ये असा आरोप करण्यात आला आहे की ५३३ दशलक्ष डॉलर्स रवींद्रन आणि त्यांच्या सहयोगींना अनाधिकृत राउंड-ट्रिप (वळवण्यात) करण्यात आले होते परंतु रविंद्रन आणि सहकारी यांनी संबंधित कंपनीच्या दाव्याचे खंडन करते म्हटले होते की हे पैसे कायदेशीर व्यावसायिक खर्चासाठी होते. हस्तांतरणात वापरल्या जाणाऱ्या ओसीआय लिमिटेड या कंपनीच्या प्रमुखांनी दिलेल्या शपथपत्रात हे स्पष्ट केले आहे की निधी वेगवेगळ्या संस्थांमधून कसा हलवला गेला आणि रवींद्रनशी जोडलेल्या सिंगापूरच्या एका संस्थेकडे कसा गेला. बायजू'ज आणि रवींद्रन यांनी हे आरोप फेटाळून लावले आहेत, असा दावा केला आहे की हा निधी मूळ कंपनी, थिंक अँड लर्न प्रायव्हेट लिमिटेड (टीएलपीएल) साठीच वापरला गेला. १ अब्ज डॉलर्सपेक्षा जास्त रकमेच्या निकालामुळे रवींद्रन वैयक्तिकरित्या जबाबदार आहेत, कर्जदार आता त्यांच्याकडे असलेल्या अधिकारक्षेत्रात अंमलबजावणी कारवाई करू शकतात.
प्रत्युत्तरात, रवींद्रन यांनी या निर्णयाला अपील करण्याचा आपला हेतू व्यक्त केला, निकाल हा घाईघाईने केलेले आणि अन्याय्यकारक असल्याचे म्हटले आणि बचाव सादर करण्याचा अधिकार आपल्याला नाकारण्यात आला असा युक्तिवाद केला आहे दरम्यान त्यांनी कर्जदारांविरुद्ध स्वतंत्र खटला चालवण्याची योजना देखील दर्शविली आहे अशी माहिती मिळाली आहे.
