मोहित सोमण: आजपासून सुरू झालेल्या बिहारच्या निवडणूकीवर गुंतवणकुदार बारकाईने लक्ष ठेवून आहेत. भारतीय जनता पार्टीच्या नेतृत्वाखाली एनडीए सरकारकडे पूर्ण बहुमत नाही. मात्र बिहार विधानसभा निवडणुकीच्या दरम्यान राजकीय परिस्थिती पाहता विश्लेषक या निवडणुकीतील कलांचा एनडीए व मित्रपक्षांवर काय परिणाम होतो याकडे गुंतवणूकदारांचे लक्ष लागले आहे. प्रत्यक्ष व अप्रत्यक्षपणे गुंतवणूकदार व उद्योगपती स्थिर सरकार व त्यांच्या आर्थिक धोरणावर अवलंबून असतात. त्यामुळे या निवडणुकीला बाजाराच्या दृष्टीनेही महत्व आहे.
लालुप्रसाद यादव यांच्या नेतृत्वाखाली असलेल्या आरजेडी,काँग्रेस व छोट्या मित्रपक्ष प्रणित इंडी आघाडी, विरूद्ध नितीश कुमार यांच्या नेतृत्वाखाली जेडीयु व भारतीय जनता पक्ष व इतर मित्रपक्ष यांच्यातील लढत चुरशीची बनली असली तरी बाजारातील कलही त्याबद्दल झुकले जाऊ शकतात असा प्राथमिक अंदाज समोर येत आहे.
दरम्यान विश्लेषक बँकिंग आणि बाजार तज्ज्ञ अजय बग्गा यांनी प्रसारमाध्यमांना सांगितले आहे की,' भारतीय बाजारपेठांमध्ये काही प्रमाणात गती कमी दिसून येत आहे आणि ते उत्प्रेरकांच्या (Catalyst) शोधात आहेत. कोणत्याही थेट एआय भूमिकांचा अभाव आणि सतत मंदावलेल्या उत्पन्नाच्या गतीमुळे भारत गेल्या एका वर्षापेक्षा जास्त काळापासून एकमत कमी वजनाचा बनला आहे. पुढे ते बदलले पाहिजे. बिहार निवडणुकीच्या निकालांवर लक्ष ठेवले जाईल, कारण निकालाचा केंद्रातील आघाडी सरकारवर काय परिणाम होऊ शकतो हे लक्षात घेता. अन्यथा, राज्य निवडणुका सहसा बाजारपेठेत हालचाल करत नाहीत, परंतु कमी बहुमत आणि केंद्र सरकारचे आघाडी भागीदारांवर अवलंबित्व पाहता, बिहार निवडणुकीच्या निकालाचे परिणाम सामान्यपेक्षा जास्त लक्षणीय असतात.'
एकीकडे ए आय तंत्रज्ञानाच्या आधारे शेअर बाजार तेजीत जात असताना भारतीय बाजार मात्र नव्या ट्रिगरच्या शोधात आहे. मजबूत तेजीचा अंडरकरंट असला तरी आज बीएसईमधील एक्सपायरीही समोर आली. मिश्र तिमाहीतील संकेतामुळे निर्देशांकाचा सामना 'कंसोलिडेशन' शी होत आहे. अशातच नवा ट्रिगर बाजारात नवी दिशा देऊ शकतो.
जागतिक बाजारपेठेतील नवे ट्रिगर भारतासाठी महत्वाचे ठरवतील. जवळजवळ १०० अब्ज डॉलर्सच्या संभाव्य सीमाशुल्क परतफेडीचा प्रश्न आहे. तसेच यावेळी प्रसारमाध्यमांना बोलताना बग्गा यांनी नमूद केले की, 'अध्यक्ष ट्रम्प अमेरिकन काँग्रेसकडून दर मंजूर करून घेऊ शकतात किंवा वेगवेगळ्या कायद्यांनुसार ते पुन्हा लादू शकतात, परंतु या दोन्हीपैकी कोणताही मार्ग वेळखाऊ असेल.'दरम्यान, अमेरिकन सरकारच्या शटडाऊनचे संकट विक्रमी ३६ व्या दिवशी वाढले आहे.
असे असूनही, युएस बाजारातील ऑक्टोबरच्या खाजगी वेतन आकडेवारीत रोजगाराचा ट्रेंड मजबूत असल्याचे दिसून आले आहे. अटलांटा फेडचा तिसऱ्या तिमाहीच्या जीडीपी वाढीचा जीडीपी नाऊचा अंदाज ४% स्थिर आहे. तथापि, जर शटडाऊन कायम राहिला तर शुक्रवारपासून देशांतर्गत उड्डाणांमध्ये १०% कपात करण्याचा इशारा अमेरिकन विमान वाहतूक अधिकाऱ्यांनी दिल्याने चिंता वाढत आहे. सध्या सुरू असलेल्या गतिरोधकादरम्यान हवाई वाहतूक नियंत्रक, टीएसए एजंट आणि इतर सरकारी कर्मचाऱ्यांना वेतन मिळालेले नाही.
घरी परतताना, अनेक प्रमुख भारतीय कंपन्या आज त्यांचे दुसऱ्या तिमाहीच्या २६ चे आर्थिक निकाल जाहीर करणार आहेत. प्रमुख नावांमध्ये आरती इंडस्ट्रीज, अंबर एंटरप्रायझेस इंडिया, अपोलो हॉस्पिटल्स एंटरप्रायझेस, अमारा राजा एनर्जी अँड मोबिलिटी, बजाज हाऊसिंग फायनान्स, बिर्लासॉफ्ट, चोलामंडलम इन्व्हेस्टमेंट अँड फायनान्स कंपनी आणि क्रॉम्प्टन ग्रीव्हज कंझ्युमर इलेक्ट्रिकल्स यांचा समावेश आहे.
आशियातील बाजारपेठांमध्ये वाढ झाली कारण व्यापार आणि आर्थिक आघाडीवर रचनात्मक घडामोडींनंतर अमेरिकेतील सकारात्मक संकेतांमुळे गुंतवणूकदारांनी दिलासा घेतला.सुरुवातीला घसरलेल्या वस्तू आणि तेलाच्या किमती नंतर सत्रात सुधारल्या. जूननंतर पहिल्यांदाच १००००० डॉलर्सच्या खाली घसरलेले बिटकॉइन देखील पुन्हा उसळले आणि शेवटचे १०२००० डॉलर्सच्या वर व्यवहार करत होते.
