मोहित सोमण: इमॅजिन मार्केटिंग लिमिटेड (Imagine Marketing Limited) कंपनीचा प्रसिद्ध ब्रँड असलेल्या बोटचा आयपीओ बाजारात लवकरच येऊ शकतो. कंपनीने नुकताच आपले डीएचआरपी (Revised Draft Red Herring Prospectus DHR P) सेबीकडे फाईल केले आहे. या दाखल केलेल्या अर्जात १५०० कोटी मूल्यांकनाचा आयपीओ बाजारात आणण्यासाठी कंपनी इच्छुक असल्याचे स्पष्ट केले गेले आहे. यामध्ये ५०० कोटींचे फ्रेश इशू असून १००० कोटींचे ऑफर फॉर सेल (OFS) शेअर विक्रीसाठी खुले असतील. कंपनीचे प्रवर्तक (Promoter) समीर मेहता, अमन गुप्ता, साऊथ लेक इन्व्हेसमेंट लिमिटेड हे असून फायरसाईड वेंचर इन्व्हेसमेंट फंड, क्वालकॉम वेचंर लिमिटेड हे कंपनीचे गुंतवणूकदार आहेत. हे प्रवर्तक व गुंतवणूकदार आपल्या समभागांची विक्री बाजारात आयपीओतून करतील.
डीएचआरपीमध्ये दिलेल्या माहितीनुसार, ICICI Securities, Goldman Sachs, JM Financials, Nomura हे कंपनीचे बुक लिडिंग मॅनेजर म्हणून काम करणार असून आयपीओसाठी रजिस्ट्रार म्हणून MUFG Intime India Private Limited काम करणार आहे. इयर ऑन इयर बेसिसवर (YoY) सप्टेंबर महिन्यापर्यंत कंपनीच्या उत्पन्नात मोठी वाढ झाली आहे. गेल्या वर्षीच्या तिमाहीतील ५६७२.२१ कोटींच्या तुलनेत या तिमाहीत उत्पन्नात ६२८१.०२ कोटींवर वाढ नोंदवली गेली आहे. आकडेवारीनुसार, कंपनीच्या खर्चातही इयर बेसिसवर वाढ झाली आहे. गेल्या वर्षीच्या तिमाहीतील ३५३२.६८ कोटींच्या तुलनेत यंदा ५७६५.७१ कोटीवर खर्च गेला. इयर ऑन इयर बेसिसवर कंपनीला तोटा झाला आहे. गेल्या वर्षीच्या ३१० कोटींच्या नफ्यातील तुलनेत कंपनीला नुकसान झाल्याने या तिमाहीत नफा २१३.७५ कोटींवर नफा पोहोचला आहे.
कंपनीच्या माहितीनुसार, आयपीओतून मिळालेल्या निधीचा वापर कंपनी खेळत्या भांडवलाच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी उत्पादनांची आणि ब्रँडची जागरूकता आणि दृश्यमानता (Visibility) वाढविण्यासाठी ब्रँड आणि मार्केटिंग खर्चासाठी आणि सामान्य कॉर्पोरेट उद्देशांसाठी खर्च करणार आहे.
संस्थापक अमन गुप्ता आणि समीर मेहता, सुरुवातीच्या समर्थकांसह, OFS द्वारे काही होल्डिंग्ज सोडणार आहेत असे आकडेवारीत स्पष्ट होते. गुप्ता २२५ कोटी रुपयांपर्यंत, मेहता ७५ कोटी रुपयांपर्यंत, तर वॉरबर्ग पिंकस यांच्या पाठिंब्याने साउथ लेक इन्व्हेस्टमेंट ५०० कोटी रुपयांपर्यंत शेअर्स विकण्याची योजना आखत आहेत. इतर गुंतवणूकदारांमध्ये, फायरसाइड व्हेंचर्स १५० कोटी रुपयांपर्यंत आणि क्वालकॉम व्हेंचर्स ५० कोटी रुपयांपर्यंतचे शेअर्स विकणार आहेत.
या आंशिक बाहेर पडल्यानंतरही, संस्थापकांचे भागभांडवलात बहुमत कायम राहणार आहे. दोन वर्षांनंतर प्रथमच यंदा बोट (boAt) ने अखेर त्यांची बॅलन्स शीट स्थिर केली आहे. कंपनीने आर्थिक वर्ष २०२५ मध्ये ३०७३.३ कोटी रुपयांच्या महसुलावर ६१.१ कोटी रुपयांचा निव्वळ नफा मिळवला, तर आर्थिक वर्ष २४ मध्ये ७९.७ कोटी रुपये आणि आर्थिक वर्ष २३ मध्ये १२९.५ कोटी रुपयांचा तोटा झाला.
आर्थिक वर्ष २३ मध्ये ३३७६.८ कोटी रुपये आणि आर्थिक वर्ष २४ मध्ये ३११७.७ कोटी रुपये महसूल स्थिर राहिला होता. परंतु नफ्यात लक्षणीय सुधारणा दिसून आली.खर्च नियंत्रण,चांगली खरेदी आणि कमी आर्थिक खर्च यामुळे आर्थिक वर्ष २५ मध्ये ईबीटा (EBITDA) मार्जिन आर्थिक वर्ष २४ मध्ये ०.२५% ४.६४% पोहोचला होता. स्टॉक-इन-ट्रेडची खरेदी गेल्या वर्षीच्या ७२.९% ६७.४% वर घसरला आहे.
बोएटचे प्रमुख अस्तित्व त्यांच्या ऑडिओ सेगमेंटमध्ये कायम आहे, आर्थिक वर्ष २५ च्या महसुलात या सेगमेंटचे ७९% हून अधिक योगदान दिले. मात्र एकेकाळी धडाडीची कामगिरी करणाऱ्या वेअरेबलची आर्थिक स्थितीत सगळं काही अलबेल नाही. या श्रेणीतील महसूल आर्थिक वर्ष २३ मध्ये ९०१.६ कोटी रुपयांवरून आर्थिक वर्ष २५ मध्ये ३३०.४ कोटी रुपयांवर आला आहे, ज्यामुळे वर्षानुवर्षे सुमारे ४०% इतकी घसरण झाली आहे.
कंपनीने या घसरणीचे कारण उद्योगव्यापीतील मागणी कमी होणे, वाढती स्पर्धा आणि घसरत्या सरासरी विक्री किमतींना या आधारे दिले आहे. वैयक्तिक ऑडिओमध्ये boAt मूल्याच्या बाबतीत २६% हून अधिक बाजारपेठेसह आघाडीवर आहे परंतु या एकाच श्रेणीवरील त्याचे अवलंबित्व त्याला एकाग्रतेच्या जोखमीला सामोरे जाण्यास भाग पाडते.
तसेच मुख्य म्हणजे डीएचआरपी (DRHP) अनेक आव्हानांवर प्रकाश टाकते जे बोट (Boat) च्या वाढीला अधोरेखित करतात कंपनीच्या विक्रीचा एक महत्त्वाचा भाग अजूनही दोन मोठ्या ई-कॉमर्स प्लॅटफॉर्मवर अवलंबून आहे, Amazon आणि Flipkart. त्यांच्या धोरणांमध्ये, शुल्क संरचनांमध्ये किंवा प्रमोशनल टाय-अपमध्ये कोणताही बदल थेट विक्रीच्या प्रमाणात आणि दृश्यमानतेवर परिणाम करू शकतो.
वेअरेबल्स मार्केटमधील मंदीमुळे आणखी एक चिंता निर्माण झाली आहे. या श्रेणीतील मागणीमुळे उद्योग-व्यापी मऊ पडली आहे, सरासरी विक्री किंमती आणि मार्जिन कमी झाले आहेत. नावीन्यपूर्णता आणि नवीन उत्पादन श्रेणींद्वारे वाढ पुनरुज्जीवित करण्याची BoAt ची क्षमता महत्त्वाची असेल.
कंपनी तिच्या ऑडिओ पोर्टफोलिओवर देखील मोठ्या प्रमाणात अवलंबून आहे, जे तिच्या महसुलाचा बहुतांश भाग आहे. हे मर्यादित विविधीकरण ग्राहकांच्या भावनांमधील कोणत्याही मंदीचा किंवा तीव्र स्पर्धेचा परिणाम वाढवू शकते. दरम्यान अलीकडच्या काळात आर्थिक सुधारणा असूनही, कंपनीचे मार्जिन अपेक्षित राहिले नव्हते.आणि इनपुट खर्चातील चढउतार, चलन हालचाली आणि आक्रमक मार्केटिंगवर कंपनीच्या सतत अवलंबून राहण्यास फंडामेंटल असुरक्षित राहतात.
कंपनी १०० कोटी रुपयांपर्यंतच्या प्री-आयपीओ प्लेसमेंटचा विचार देखील करू शकते. जानेवारी २०२२ मध्ये बोएटने २००० कोटी रुपयांच्या आयपीओसाठी अर्ज दाखल केला होता, ज्यामध्ये ९०० कोटी रुपयांचा नवीन इश्यू आणि ११०० कोटी रुपयांचा ओएफएस होता. नफा परतल्यानंतर आणि खर्चाच्या पातळीत वाढ केल्यानंतर कंपनी पुन्हा बाजारात प्रवेश करत असताना, कमी केलेला इश्यू आकार अधिक तोलून मापून केलेला दृष्टिकोन दर्शवितो.
