नवी दिल्ली : मोबाईलवर येणारे अज्ञात (Unidentified) कॉल ही अनेक वापरकर्त्यांसाठी मोठी डोकेदुखी ठरत होती. अनोळखी क्रमांकावरून येणारे कॉल अनेकदा टाळले जातात किंवा संबंधित नंबर ब्लॉक केला जातो. मात्र, आता या समस्येपासून लवकरच मोठा दिलासा मिळणार आहे. दूरसंचार विभागाने (Department of Telecommunications - DoT) देशातील टेलिकॉम इंडस्ट्रीजला एक महत्त्वाचा निर्देश दिला आहे. या निर्देशानुसार, देशात 'CNAP' (Calling Name Presentation) सेवा सुरू करण्याची तयारी सुरू झाली आहे. CNAP सेवा सुरू झाल्यानंतर तुमच्या मोबाईलवर कॉल आल्यानंतर, आता फक्त नंबरच नव्हे, तर संबंधित व्यक्तीचे नावही तुमच्या मोबाईल स्क्रीनवर दिसेल. यामुळे अनोळखी नंबर नेमका कोणाचा आहे, हे समजून घेणे सोपे होईल आणि फसवणुकीच्या कॉल्सवरही नियंत्रण ठेवता येईल.सध्या अनेक मोबाईलधारक Truecaller सारख्या ॲप्सचा वापर करतात. मात्र, CNAP सेवा ही थेट दूरसंचार कंपन्यांकडून उपलब्ध करून दिली जाणार असल्याने, ती अधिकृत आणि अचूक असण्याची अपेक्षा आहे. हा निर्णय मोबाईलधारकांसाठी मोठा दिलासा देणारा आणि सायबर सुरक्षेसाठी महत्त्वाचा ठरणार आहे.
मोबाईल वापरकर्त्यांसाठी एक अत्यंत दिलासादायक आणि महत्त्वपूर्ण अपडेट समोर आली आहे. आता तुमच्या मोबाईलवर अनोळखी व्यक्तीचा फोन आल्यास, फक्त नंबरच नाही तर त्या व्यक्तीचे खरे नाव देखील स्क्रीनवर झळकणार आहे. केंद्र सरकारने कॉलिंग नेम प्रेझेन्टेशन सर्व्हिस (CNAP) म्हणजेच 'सीएनएपी' सेवा सुरु करण्याच्या दिशेने मोठे पाऊल उचलले आहे. दूरसंचार नियामक प्राधिकरण 'ट्राय' (TRAI) च्या शिफारशीनुसार, केंद्र सरकारने ही सेवा देशात लागू करण्याचे निर्देश मोबाईल कंपन्यांना दिले आहेत. याबाबतची गती पाहता, टेलिकॉम कंपन्यांना येत्या ७ दिवसांत किमान एका सर्कलमध्ये तरी ही 'सीएनएपी' सेवा सुरु करण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. यामुळे मोबाईलवर संपर्क करणाऱ्या व्यक्तीच्या क्रमांकासह त्याचे वास्तविक (Real) नाव दिसणार आहे. या निर्णयामुळे मोबाईलवर येणारे स्पॅम कॉल्स (Spam Calls) आणि फोनद्वारे संपर्क साधून होणाऱ्या फसवणुकीच्या घटनांना (Scams and Frauds) मोठ्या प्रमाणात आळा बसेल, अशी आशा व्यक्त करण्यात येत आहे. ही सेवा सुरू झाल्यास मोबाईलधारकांची अनोळखी कॉल्समुळे होणारी डोकेदुखी कायमची संपणार आहे.
नागपूर: मासेमारीचा करारनामा संस्थेने रद्द का केला? या प्रकरणी चौकशी करण्यात यावी म्हणून अर्ज केलेल्या तक्रारदाराकडून लाच मागणाऱ्या सहायक निबंधकाला ...
'CAF'मधील नावानुसार कॉलर आयडी निश्चित होणार
मोबाईलवर कॉलरचे नाव प्रदर्शित करणाऱ्या 'कॉलिंग नेम प्रेझेन्टेशन' (CNAP) सेवेसंदर्भातील शिफारसी टेलिकॉम रेग्युलेटरी ऑथरिटी ऑफ इंडिया (TRAI) ने फेब्रुवारी २०२४ मध्येच जारी केल्या होत्या. या शिफारशींनुसारच केंद्र सरकारने टेलिकॉम कंपन्यांना ही सेवा सुरू करण्याचे निर्देश दिले आहेत. ट्रायच्या शिफारशींनुसार, ही सेवा लागू झाल्यावर मोबाईलच्या स्क्रीनवर कॉलिंग नंबरसह संबंधित व्यक्तीचे नाव युजर्सना पाहता येईल. यासाठी महत्त्वाचे म्हणजे, ज्या व्यक्तीच्या नावे सिम कार्ड (SIM Card) असेल, त्याच व्यक्तीचे नाव मोबाईल स्क्रीनवर झळकणार आहे. कॉल करणाऱ्या व्यक्तीचे नाव 'Customer Application Form' (CAF) मध्ये नमूद केलेल्या नावानेच निश्चित केले जाईल. म्हणजेच, सिम कार्ड खरेदी करताना ग्राहकाने ओळखपत्र म्हणून दिलेले आणि फॉर्मवर नमूद केलेले अधिकृत नावच या नंबरसोबत प्रदर्शित होईल. यामुळे अनधिकृत कॉल्स आणि फसवणूक करणाऱ्यांना लगाम घालणे शक्य होणार आहे.
CNAP सेवा सर्व टेलिकॉम कंपन्यांना बंधनकारक
केंद्र सरकारने 'कॉलिंग नेम प्रेझेन्टेशन' (CNAP) सेवा सुरू करण्याचे निर्देश दिल्यानंतर, आता ही सेवा सर्व टेलिकॉम कंपन्यांना आपल्या ग्राहकांना उपलब्ध करून देणे बंधनकारक असणार आहे. टेलिकॉम रेग्युलेटरी ऑथरिटी ऑफ इंडिया (TRAI) च्या शिफारशीनुसार, CNAP ला भारतीय टेलिकॉम नेटवर्कमध्ये "सप्लीमेंटरी सर्विस" (पूरक सेवा) च्या रूपात समाविष्ट केले जाईल, ज्याला Calling Line Identification (CLI) च्या अंतर्गत परिभाषित करण्यात आले आहे. यामुळे, आता कॉलरची ओळख केवळ मोबाईल क्रमांकापुरती मर्यादित न राहता, मोबाईल क्रमांक आणि नाव या दोन्ही गोष्टींनी निश्चित केली जाईल. देशातील सर्वच प्रमुख टेलिकॉम कंपन्या, जसे की Jio, Airtel, Vi (Vodafone-Idea) आणि BSNL, यांना त्यांच्या ग्राहकांना ही CNAP सुविधा उपलब्ध करून देणे आवश्यक असेल. सध्या अनेक मोबाईलधारक Truecaller (ट्रू कॉलर) सारख्या थर्ड पार्टी ॲप्सचा वापर करून कॉलरचे नाव शोधतात. मात्र, ही सेवा अधिकृतपणे टेलिकॉम कंपन्यांकडूनच उपलब्ध होणार असल्याने, ती अधिक विश्वसनीय ठरेल आणि Truecaller सारख्या ॲप्सला मोठे आव्हान उभे करेल. हा निर्णय ग्राहकांच्या सुरक्षेच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाचा मानला जात आहे.
