नवी दिल्ली: सीमा सुरक्षा दलाने प्रशिक्षण दिलेल्या भारतीय जातींच्या कुत्र्यांनी आंतरराष्ट्रीय पातळीवर मोठा पराक्रम केला आहे. बीएसएफच्या राष्ट्रीय श्वान प्रशिक्षण केंद्र, टेकनपूर येथे प्रशिक्षित या देशी कुत्र्यांनी ११६ परदेशी जातींना मागे टाकत अखिल भारतीय पोलिस ड्युटी मीट, लखनऊ (2024) मध्ये ‘बेस्ट ट्रॅकर ट्रेड डॉग’ आणि ‘डॉग ऑफ द मीट’ ही दोन्ही पदके जिंकली. मुधोळ हाउंड जातीच्या ‘रिया’ नावाच्या या कुत्रीने बीएसएफला दुहेरी यश मिळवून दिले.
हा पराक्रम भारतीय जातींच्या क्षमतेचा, शिस्तीचा आणि चपळतेचा ठोस पुरावा ठरला आहे. आज भारतीय जातीचे १५० हून अधिक कुत्रे देशाच्या पश्चिम, पूर्व आणि नक्षलप्रभावित भागांमध्ये विविध सुरक्षा मोहिमांमध्ये तैनात आहेत. त्यांची उच्च सहनशक्ती, चपळता आणि स्थानिक हवामानाशी जुळवून घेण्याची क्षमता यामुळे ते परदेशी जातींपेक्षा अधिक कार्यक्षम ठरत आहेत.
या यशामुळे भारतीय जातींना सुरक्षा दलांच्या कार्यसंरचनेत विशेष स्थान मिळाले आहे. येत्या राष्ट्रीय एकता दिनाच्या परेडमध्ये बीएसएफचे भारतीय जातींचे कुत्रे सहभागी होऊन देशी अभिमानाचे प्रतीक बनतील. यावेळी त्यांच्या सामरिक कौशल्याचे थरारक प्रदर्शनही पाहायला मिळणार आहे.
या उपक्रमामागे पंतप्रधान नरेंद्र मोदींच्या दूरदर्शी प्रेरणेचा मोठा वाटा आहे. २०१८ मध्ये टेकनपूरला भेटीदरम्यान मोदींनी भारतीय कुत्र्यांच्या जातींचे संवर्धन आणि प्रशिक्षणावर भर देण्याचे आवाहन केले होते. त्यानंतर बीएसएफने रामपूर हाउंड आणि मुधोळ हाउंड या दोन प्रमुख भारतीय जातींना प्रशिक्षण देत त्यांचा प्रजनन कार्यक्रम सुरू केला.
रामपूर हाउंड आपल्या वेग आणि निर्भयतेसाठी ओळखला जातो, तर मुधोळ हाउंड शौर्य, निष्ठा आणि युद्धातील उपयोगासाठी प्रसिद्ध आहे. मराठा सैन्याशी संबंधित ही जात आज भारतीय अभिमानाचे प्रतीक ठरली आहे.
बीएसएफच्या या उपक्रमाने “स्वदेशी ते सुरक्षा” या संकल्पनेला नवा आयाम दिला आहे. भारतीय कुत्र्यांच्या या यशामुळे देशाचा आत्मविश्वास आणि स्वावलंबनाचा वारसा अधिक बळकट झाला आहे.
