महागाई ८ वर्षांच्या नीचांकी पातळीवर
नवी दिल्ली: पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी केलेल्या जीएसटी दर कपातीच्या धोरणात्मक निर्णयामुळे ग्राहक खर्चाची अभूतपूर्व लाट उसळली आहे, ज्यामुळे यावर्षीची नवरात्री अलीकडच्या काळातील सर्वात शानदार खरेदी महोत्सवांपैकी एक ठरली आहे आणि ऐतिहासिक दिवाळी बोनसची अपेक्षा वाढवली आहे.
महागाई आठ वर्षांच्या नीचांकी पातळीवर आणि अन्नधान्य महागाई नकारात्मक पातळीवर (-२.३ टक्के) गेल्याने, देशभरातील कुटुंबांच्या खिशाला मोठा दिलासा मिळाला. या आर्थिक दिलासामुळे उत्साहाचे वातावरण निर्माण झाले आणि खर्चात मोठी वाढ झाली.
हा परिणाम तात्काळ आणि नाट्यमय होता. सणासुदीच्या आणि लग्नसराईच्या काळात ७ लाख कोटी रुपयांची उलाढाल होण्याची शक्यता आहे, जो गेल्या अनेक वर्षांतील भारतातील सर्वात मोठा ग्राहक खर्च आहे. जीएसटी कपातीमुळे झालेल्या बचतीचा फायदा घेण्यासाठी खरेदीदारांनी धाव घेतल्याने, डिजिटल पेमेंट एका रात्रीत २१ सप्टेंबर रोजीच्या १.१८ लाख कोटी रुपयांवरून २२ सप्टेंबर रोजीच्या ११.३१ लाख कोटी रुपयांवर पोहोचले.
एकट्या दिल्लीत सणासुदीची विक्री ७५,००० कोटी रुपयांवर पोहोचल्याचा अंदाज आहे, तर अहमदाबादमध्ये २,५०० रुपयांपेक्षा कमी किमतीच्या कपड्यांवरील जीएसटी कपातीनंतर कापसाच्या फॅब्रिकच्या मागणीत सुमारे १० टक्क्यांनी वाढ झाली.
या धोरणात्मक निर्णयांनी केवळ किंमतीच कमी केल्या नाहीत, तर स्थानिक पुरवठा साखळ्यांना पुनरुज्जीवित केले आणि "मेक इन इंडिया" चळवळीला बाजारपेठेत आपले वर्चस्व पुन्हा मिळवण्यासाठी सशक्त केले. ऑटोमोबाइल क्षेत्राने गेल्या दशकातील आपली सर्वोत्तम नवरात्री विक्री नोंदवली. मारुती सुझुकीने गेल्या वर्षाच्या तुलनेत दुप्पट विक्री करत अवघ्या आठ दिवसांत १.६५ लाख वाहने विकली, ज्यात अष्टमीच्या दिवशी ३०,००० कारची विक्रमी विक्री समाविष्ट आहे, जो गेल्या ३५ वर्षांतील सर्वात मोठा एका दिवसाचा आकडा आहे.
महिंद्रा अँड महिंद्राने एसयूव्ही विक्रीत ६० टक्के वाढ पाहिली, ज्यात XUV700 आणि Scorpio N अग्रस्थानी होत्या. टाटा मोटर्सने ५०,००० हून अधिक वाहने विकली, तर दुचाकी क्षेत्रातील दिग्गज हिरो मोटोकॉर्प आणि बजाज ऑटोने गेल्या वर्षीच्या तुलनेत शोरूममध्ये दोन पटीने जास्त ग्राहक आल्याची नोंद केली.
फेडरेशन ऑफ ऑटोमोबाइल डीलर्स असोसिएशन्स (FADA) ने नवरात्रीतील ऑटो विक्रीत ३४ टक्क्यांची ऐतिहासिक वाढ झाल्याचे कौतुक केले, याचे श्रेय जीएसटी सुधारणा आणि ग्राहकांच्या वाढलेल्या आत्मविश्वासाला दिले. ग्राहक इलेक्ट्रॉनिक्स देखील या सणासुदीच्या तेजात चमकले.
जीएसटी कपातीनंतर टीव्ही, रेफ्रिजरेटर आणि वॉशिंग मशीनच्या विक्रीत मोठी वाढ झाली, ज्यात प्रीमियम उत्पादनांच्या श्रेणीत ४०–४५ टक्के वाढ झाली. हायरने ८५ टक्के वाढ नोंदवली, ज्यामुळे त्यांच्या मोठ्या स्क्रीनच्या टीव्हीचा साठा जवळजवळ संपला. रिलायन्स रिटेल, विजय सेल्स, एलजी आणि गोदरेज अप्लायन्सेस या सर्वांनी मजबूत दोन-अंकी वाढ नोंदवली.
जीएसटी-प्रेरित खरेदीच्या लाटेमुळे ई-कॉमर्स प्लॅटफॉर्मला सर्वात जास्त फायदा झाला. अमेझॉन इंडियाने या हंगामात २७६ कोटींहून अधिक ग्राहक भेटी नोंदवल्या, ज्यात ७० टक्के खरेदीदार टियर २ आणि टियर ३ शहरांमधील होते. लहान शहरांमध्ये प्राइम सदस्यत्व वाढले, तर मेट्रो शहरांमध्ये एकाच दिवशी आणि दुसऱ्या दिवशीची डिलिव्हरी वार्षिक आधारावर २९ टक्के वाढली आणि लहान शहरांमध्ये दोन दिवसांची डिलिव्हरी ३७ टक्के वाढली. मीशोने एक नवीन विक्रम स्थापित केला, दसऱ्याच्या आठवड्यात २०६ कोटी ग्राहक भेटी आणि ११७ दशलक्ष तासांची खरेदी नोंदवली.