मायग्रेन का होतो? आणि त्याचे सुरुवातीची लक्षणे काय आहेत?

मायग्रेन ही एक प्रकारची तीव्र डोकेदुखी आहे जी सामान्य डोकेदुखीपेक्षा वेगळी असते. त्यामुळे डोक्याच्या एका भागात तीव्र वेदना होतात, जी अनेक तासांपासून अनेक दिवसांपर्यंत टिकू शकते. मायग्रेन ही फक्त डोकेदुखी नाही तर एक न्यूरोलॉजिकल समस्या आहे, ज्यामध्ये मळमळ, उलट्या आणि प्रकाश आणि आवाजाचा त्रास यासारखी लक्षणे देखील दिसून येतात. मायग्रेनचे प्रामुख्याने दोन प्रकार आहेत: ऑरा असलेले मायग्रेन आणि ऑरा नसलेले मायग्रेन. ऑरामध्ये, रुग्णाला डोकेदुखीपूर्वी चमकणे किंवा अंधुक दृष्टी, मुंग्या येणे किंवा बोलण्यात अडचण येणे अशी लक्षणे जाणवतात. याशिवाय, क्रॉनिक मायग्रेन म्हणजेच १५ दिवसांपेक्षा जास्त काळ टिकणारे, हेमिप्लेजिक मायग्रेन आणि सायलेंट मायग्रेन हे देखील काही इतर प्रकार आहेत. लक्षणे वेळेवर ओळखणे आणि योग्य उपचार घेणे महत्वाचे आहे.

मायग्रेनची कारणे पूर्णपणे स्पष्ट नाहीत, परंतु असे मानले जाते की अनुवांशिक आणि पर्यावरणीय घटक दोन्ही भूमिका बजावतात. मेंदूतील रासायनिक बदल, जसे की सेरोटोनिनची पातळी कमी होणे, नसा अधिक संवेदनशील बनवतात आणि डोकेदुखीला कारणीभूत ठरतात. जास्त ताण, झोपेचा अभाव, हार्मोनल बदल, विशेषतः महिलांमध्ये मासिक पाळी किंवा गर्भधारणेदरम्यान, तेजस्वी प्रकाश, मोठा आवाज, चॉकलेट, चीज, वाइन यासारखे काही पदार्थ आणि पेये आणि खराब जीवनशैली यामुळे देखील मायग्रेन वाढू शकते. मायग्रेनचा कौटुंबिक इतिहास असल्याने तो होण्याचा धोका वाढतो. पुरुषांपेक्षा महिलांना मायग्रेन होण्याची शक्यता जवळजवळ तिप्पट असते. शिवाय, १५ ते ५५ वयोगटातील लोकांमध्ये मायग्रेन सर्वात सामान्य आहे.

मायग्रेनची सुरुवातीची लक्षणे कोणती?

डोकेदुखी सुरु होण्याच्या काही तास किंवा दिवस आधी मायग्रेनची सुरुवातीची लक्षणे दिसून येतात, ज्याला प्रोड्रोम स्टेज म्हणतात. या स्टेजमध्ये अचानक मूड स्विंग, वारंवार जांभई येणे, वारंवार लघवी होणे, वाढलेला थकवा किंवा भूक यांचा समावेश असू शकतो. काही लोकांना अंधुक दृष्टी, चमकणारे दिवे किंवा झिगझॅग लाईन येऊ शकतात, ज्याला ऑरा स्टेज म्हणतात.

मायग्रेन डोकेदुखीमध्ये डोक्याच्या एका भागात तीव्र, जड वेदना होतात आणि हळूहळू वाढत जातात. त्यासोबत मळमळ, उलट्या, प्रकाश आणि आवाजाची संवेदनशीलता, घसा घट्ट होणे आणि लक्ष केंद्रित करण्यात अडचण येणे अशी लक्षणे असतात. कधीकधी, अगदी हलकी शारीरिक हालचाल किंवा आवाज देखील वेदना वाढवू शकतो. सुरुवातीची लक्षणे ओळखणे, वेळेवर औषधे घेणे आणि विश्रांती घेणे यामुळे मायग्रेनच्या हल्ल्याची तीव्रता लक्षणीयरीत्या कमी होऊ शकते.

स्वतःचे रक्षण कसे करावे

पुरेशी झोप घ्या आणि निरोगी आहाराचे पालन करा.

ताण कमी करण्यासाठी योगासने, ध्यान किंवा ध्यान करा.

तेजस्वी दिवे, मोठा आवाज आणि तीक्ष्ण वास टाळा.

शरीरात पाण्याची कमतरता होऊ देऊ नका, हायड्रेटेड रहा.

चॉकलेट, वाइन, चीज इत्यादी उत्तेजक पदार्थ टाळा.

गरज पडल्यास, डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार प्रतिबंधात्मक औषधे घ्या.

नियमित व्यायाम करा.