मोतीलाल ओसवाल म्युच्युअल फंड सर्वेक्षणात आढळून आले
मोतीलाल ओसवाल म्युच्युअल फंडच्या (MOMF) २०२५ पॅसिव्हच्या सर्वेक्षणात असे आढळून आले आहे की ६८% गुंतवणूकदारांनी पॅसिव्ह फंडांचा अवलंब केला
तर ९३% वितरक आर्थिक वर्ष २५-२६ मध्ये पॅसिव्ह फंडाचे वाटप वाढवतील
मुंबई:मोतीलाल ओसवाल म्युच्युअल फंड (MOMF) ने त्यांच्या पॅसिव्ह सर्व्हे २०२५ ची तिसरी आवृत्ती प्रसिद्ध केली आहे. ऑगस्ट-सप्टेंबर २०२५ मध्ये केलेल्या या सर्वेक्षणात भारतातील ३०००+ गुंतवणूकदार आणि १२०+ वितरकांच्या (MF वितरक, RIA आणि सं पत्ती व्यवस्थापकांसह) दृष्टिकोनातून गुंतवणूकदारांचा कल या पॅसिव्ह फंडात अधिक असल्याचे आकडेवारीवरून मोतीलाल ओसवालने स्पष्ट केले आहे.निष्क्रिय (Passive) उद्योग मालमत्ता व्यवस्थापन (Asset Under Management AUM) १२.२ लाख कोटीं वर पोहोचले आहे तर २०१९ मध्ये १.९१ लाख कोटींवरून तर हा फंड सहा वर्षांत ६.४ पट वाढला (३६% सीएजीआर CAGR). मार्च २०२३ पासून अवघ्या दोन वर्षांत,एयुएम (AUM) १.७ पट (~२६% सीएजीआर (Compound Annual Growth Rate CAGR) वाढला आहे, जो प्रामुख्याने अधोरेखित झाला.
गुंतवणूकदारांच्या सर्वेक्षणातील निष्कर्षांवरून असे दिसून येते की भारतात निष्क्रिय निधी मुख्य प्रवाहात येत आहेत. सर्वेक्षण केलेल्या म्युच्युअल फंड गुंतवणूकदारांपैकी ७६% गुंतवणूकदारांना २०२५ मध्ये इंडेक्स फंड किंवा ETF बद्दल माहिती आहे. २०२५ मध्ये ६८% गुंतवणूकदारांनी किमान एका निष्क्रिय निधीमध्ये गुंतवणूक केली आहे, जी २०२३ मध्ये सुमारे ६१% दत्तक होती. तथापि, सक्रिय निधीमध्ये जास्त विश्वास किंवा निष्क्रिय उत्पादनांशी (Passive Product) अपरिचितता असल्याचे कारण देत या दत्तक वाढीस ह (Adoption Growth) एक तृतीयांश गुंतवणूकदार बाहेर राहतात, गुंतवणूकदारांनी निष्क्रिय निधी (Passive Fund) निवडताना कमी खर्च (५४%), विविधीकरण (Diversification) (४६%), साधेपणा (Simplification)आणि पारदर्शकता (Transparenc y (४६%) आणि कामगिरी (२९%) हे प्रमुख घटक म्हणून नमूद केले असे मोतीलाल ओसवालने आपल्या अहवालात महत्वाचे निरीक्षण नोंदवले आहे. वितरकांच्या सर्वेक्षणातही असेच आकर्षण दिसून येते, सर्वेक्षण केलेल्या ९३% वितरकांना निष्क्रिय निधी समजता त, त्यापैकी ~४६% लोक फंडाबाबत खोल ज्ञान दर्शवतात आणि ~७०% लोक त्यांच्या क्लायंटच्या पोर्टफोलिओमध्ये त्यांचा समावेश करतात. बहुतेक वितरक (Distributors) (९३%), आर्थिक वर्ष २५-२६ मध्ये निष्क्रिय वाटप किमान ५% ने वाढवण्याची योजना आखत आहेत. सध्या, त्यांच्या ७०% क्लायंटकडे तीनपेक्षा कमी निष्क्रिय निधी आहेत, जे दर्शविते की निष्क्रिय एक्सपोजर पोर्टफोलिओमध्ये उपग्रह भूमिका बजावते.
निष्क्रिय निधी निवडताना, गुंतवणूकदारांनी (५४%), विविधीकरण (४६%), साधेपणा आणि पारदर्शकता (४६%) आणि कामगिरी (२९%) यावर भर दिला, तर वितरकांनी त्यांना विविधीकरण (६२%), कमी जोखीम (३४%) आणि समजण्यास सुलभता (२८%) यासाठी त्यांच्या उत्पादन बास्केटमध्ये समाविष्ट केले.
या निष्कर्षांवर भाष्य करताना, मोतीलाल ओसवाल एएमसी येथील पॅसिव्ह बिझनेसचे प्रमुख प्रतीक ओसवाल म्हणाले, भारतात अलीकडच्या वर्षांत निष्क्रिय धोरणांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे, ती केवळ काही पोर्टफोलिओमध्ये विशिष्ट वाटपापासून व्यापक गुंतवणूकदार वर्गाने स्वीकारली आहे. जागरूकता आता केवळ व्यापक-आधारित निर्देशांक उपायांपुरती मर्यादित नाही कारण गुंतवणूकदार घटक-आधारित निधी आणि नाविन्यपूर्ण निष्क्रिय धोरणे स्वीकारत आहेत. वाढत्या स्वारस्यासह, दीर्घकालीन सं पत्ती निर्मितीमध्ये सहभागी होण्यासाठी शिस्तबद्ध मार्ग शोधणाऱ्या गुंतवणूकदारांसाठी निष्क्रिय गुंतवणूक हा एक महत्त्वाचा दृष्टिकोन म्हणून उदयास येत आहे.'
निष्क्रिय सर्वेक्षण २०२५ चे इतर प्रमुख ठळक मुद्दे
गुंतवणूकदार
गुंतवणूक उद्दिष्टे आणि वर्तन: भारतीय गुंतवणूकदारांसाठी, गुंतवणुकीचे प्राथमिक उद्दिष्ट आर्थिक स्वातंत्र्य (६१%), त्यानंतर निवृत्ती नियोजन (४९%) आणि पोर्टफोलिओ विविधीकरण (३१%) आहे. एक मजबूत दीर्घकालीन अभिमुखता (Longterm Orienta tion) स्पष्ट आहे, ८५% गुंतवणूकदार त्यांची गुंतवणूक तीन वर्षांपेक्षा जास्त काळ धरून ठेवतात, तर फक्त १३% गुंतवणूकदार एक ते तीन वर्षांसाठी आणि फक्त २% एका वर्षापेक्षा कमी काळासाठी गुंतवतात. गुंतवणूक शैलीच्या बाबतीत, ५७% लोक एसआयपी आणि एकरकमी गुंतवणूक पसंत करतात, तर २६% लोक केवळ एसआयपीवर अवलंबून असतात आणि १७% लोक एकरकमी गुंतवणूक पसंत करतात.
माहिती स्रोत आणि चॅनेल: ५२% गुंतवणूकदारांसाठी वित्तीय वेबसाइट्स माहितीचा प्राथमिक स्रोत आहेत, त्यानंतर वर्तमानपत्रे (३८%), सोशल मीडिया (२९%) आणि टीव्ही (१८%) यांचा क्रमांक लागतो. गुंतवणूकदार व्यवहार कसे करतात यावर डिजिटल प द्धतींचे वर्चस्व आहे, ६०% लोक ऑनलाइन अॅप्स आणि ३९% म्युच्युअल फंड वेबसाइट पसंत करतात, तर वित्तीय सल्लागार (१५%) आणि बँकिंग भागीदार (५%).
निष्क्रिय निधी स्वीकार:निष्क्रिय गुंतवणूकदारांमध्ये, अर्ध्याहून अधिक (५७%) सध्या एक ते तीन निष्क्रिय निधी धारण करतात, २६% लोक तीन ते पाच धारण करतात आणि सुमारे १७% लोक पाचपेक्षा जास्त निधी धारण करतात. उत्पादन प्राधान्यांच्या बाबतीत, ४९% लोक इंडेक्स फंड आणि ईटीएफ दोन्हीमध्ये गुंतवणूक करतात, ३४% लोक फक्त इंडेक्स फंडमध्ये आणि १६% फक्त ईटीएफमध्ये गुंतवणूक करतात. ब्रॉड-बेस्ड इक्विटी हा अँकर एक्सपोजर आहे—इंडेक्स फंड गुंतवणूकदारांपैकी ७९% आणि ईटीएफ गुं तवणूकदारांपैकी ६२% येथे वाटप करतात. कमोडिटीज हे पुढचे प्राधान्य आहेत (इंडेक्स फंडसाठी ३७%, ईटीएफसाठी ६१%), त्यानंतर सेक्टरल किंवा थीमॅटिक फंड (इंडेक्स फंडसाठी ३४%, ईटीएफसाठी ३३%) आणि आंतरराष्ट्रीय इक्विटी (अनुक्रमे २६% आ णि ३२%).
स्मार्ट बीटा स्ट्रॅटेजीज: स्मार्ट बीटा पद्धतींमध्ये, गती सर्वात लोकप्रिय आहे (४०%), त्यानंतर गुणवत्ता (३७%) आणि मूल्य (३५%), जे पारंपारिक निर्देशांकांच्या पलीकडे नियम-आधारित धोरणांसाठी गुंतवणूकदारांची भूक दर्शवते.
वितरक
माहिती स्रोत: वितरक प्रामुख्याने वेबसाइट्स, ईमेल आणि व्हॉट्सॲप (७३%) द्वारे एएमसी कम्युनिकेशन्सवर अवलंबून असतात, त्यानंतर ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म (७१%) असतात. टेलिव्हिजन आणि वर्तमानपत्रे यांसारख्या पारंपारिक माध्यमांचा वाटा ३४% आहे, तर सोशल मीडिया (२३%) आणि मित्र आणि कुटुंब (१०%) कमी भूमिका बजावतात.गुंतवणूकदारांच्या मागणीचा ट्रेंड: अर्ध्याहून अधिक वितरकांनी (५४%) निरीक्षण केले आहे की मिलेनियल गुंतवणूकदार निष्क्रिय निधीमध्ये सर्वात जास्त रस दाखवत आहेत,ज्या मध्ये जनरेशन एक्स नंतर आहे. हे दर्शविते की ही लोकसंख्याशास्त्र निष्क्रिय गुंतवणु कीच्या भविष्यातील वाढीला दत्तक घेण्यास आणि आकार देण्यास प्रवृत्त करत आहे.
उत्पादन प्राधान्ये:निष्क्रिय उत्पादनांचा विचार केला तर, ४९% वितरक इंडेक्स फंड आणि ईटीएफ दोन्ही ऑफर करण्यास प्राधान्य देतात, ३५% प्रामुख्याने इंडेक्स फंडांवर लक्ष केंद्रित करतात आणि १६% ईटीएफकडे झुकतात. सुमारे ७९% प्रामुख्याने त्यांच्या क्लायंटसाठी मुख्य वाटप म्हणून ब्रॉड-बेस्ड इंडेक्स फंड आणि ईटीएफची शिफारस करतात, तर ~४८% इक्विटीच्या पलीकडे विविधता आणण्यासाठी सोने आणि चांदीसारख्या वस्तूंचा समावेश करतात.
मूल्यांकन मेट्रिक्स:निष्क्रिय निधीचे मूल्यांकन करताना, ट्रॅकिंग एरर हा ६८% वितरकांसाठी सर्वात महत्त्वाचा निकष राहिला आहे, त्यानंतर खर्चाचे प्रमाण येते, जे क्लायंटसाठी उत्पादने निवडताना अचूक निर्देशांक प्रतिकृती आणि खर्च कार्यक्षमतेला दिले जाणारे प्राधान्य अधोरेखित करते.
अतिरिक्त अहवालातील माहिती -
१) Passive Fund Adoption-
2023 - 61% Invested in atleast 1 passive fund
2025 - 68% Invested in at least 1 passive fund
2) Long Term Orientation -
2023- 80% Investors plan to hold passive funds for over 3 Years
2025- 85% Investors plan to hold passive funds over the 3 years
3) Over 50% Allocation to passive -
2023 -12% passive fund investors ..
2025- 40% passive fund investors
4) ETF usage among Passive Fund Investors -
2023- 41% Invested in atleast 1 ETF
2025 - 65% Invested in atleast 1 ETF
5) Smart beta funds usage among passive fund investors -
2023- 13% invested in atleast 1 smart beta funds
2025- 61 Invested in atleast 1 smart beta funds
6) Drivers -
2023 - Low Cost 57%
Simplicity -56%
Performance - 54%
2025 - Low Cost 54%
Diversification 46%
Simplicity - 46%
Performance -29%
Source -Motilal Oswal Survey (MOAMC Survey), AMFI Data
मोतीलाल ओसवाल ग्रुपकडे ३ दशकांहून अधिक काळ इक्विटीजमध्ये वारसा आहे. मोतीलाल ओसवाल अँसेट मॅनेजमेंट कंपनी लिमिटेड (MOAMC) ही सेबीकडे मोतीलाल ओसवाल म्युच्युअल फंडासाठी गुंतवणूक व्यवस्थापक म्हणून नोंदणीकृत आहे. ती १४ नोव्हेंबर २००८ रोजी स्थापन झाली. ती भारताच्या आत आणि बाहेरील गुंतवणूकदारांना गुंतवणूक व्यवस्थापन आणि सल्लागार सेवा प्रदान करते आणि म्युच्युअल फंड, AIF आणि पोर्टफोलिओ मॅनेजमेंट सेवा व्यवसाय करते.
Disclaimer:म्युच्युअल फंड गुंतवणूक बाजारातील जोखमींच्या अधीन आहे, सर्व योजना संबंधित कागदपत्रे काळजीपूर्वक वाचा.
