Friday, October 3, 2025

Madhya Pradesh : कफ सिरप नाही, विष! औषधामुळे ११ चिमुकल्यांचा दुर्दैवी मृत्यू; मध्य प्रदेश-राजस्थान हादरले, दोन्ही सिरपवर तात्काळ बंदी

Madhya Pradesh : कफ सिरप नाही, विष! औषधामुळे ११ चिमुकल्यांचा दुर्दैवी मृत्यू; मध्य प्रदेश-राजस्थान हादरले, दोन्ही सिरपवर तात्काळ बंदी

मध्य प्रदेश : मध्य प्रदेश आणि राजस्थानमधील सरकारी आरोग्य केंद्रांमधून वाटण्यात येत असलेल्या एका कफ सिरपमुळे (Cough Syrup) मोठी दुर्घटना घडली आहे. या सिरपचे सेवन लहान मुलांसाठी जीवघेणे ठरले असून, दोन्ही राज्यांमध्ये आतापर्यंत किडनीच्या संसर्गामुळे (Kidney Failure) ११ मुलांचा दुर्दैवी मृत्यू झाल्याची धक्कादायक माहिती समोर आली आहे. हा प्रकार समोर आल्यानंतर आरोग्य विभागात आणि पालकांमध्ये भीतीचे वातावरण पसरले आहे. सामान्य सर्दी आणि तापावर उपचार म्हणून हे कफ सिरप मुलांना देण्यात आले होते. मात्र, याच औषधामुळे मुलांचे जीव धोक्यात आले आहेत आणि ते या मृत्यूंना जबाबदार ठरले आहे. मध्य प्रदेशातील छिंदवाडा येथे परिस्थिती विशेषतः चिंताजनक आहे. येथे गेल्या १५ दिवसांत या कफ सिरपचे सेवन केल्यामुळे नऊ मुलांचा मृत्यू झाला आहे. या गंभीर स्थितीमुळे प्रशासनाला तातडीने कठोर उपाययोजना करण्यास भाग पाडले आहे. हा कफ सिरपचा पुरवठा आणि त्याची गुणवत्ता यावर आता मोठे प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले असून, संबंधित सिरपची सखोल तपासणी सुरू झाली आहे.

घातक सिरपमुळे छिंदवाडा हादरले

मध्य प्रदेशातील छिंदवाडा येथे कफ सिरपमुळे झालेल्या मुलांच्या मृत्यूची घटना अत्यंत गंभीर वळणावर पोहोचली आहे. या दुर्दैवी घटनेत नऊ मुलांचा किडनी निकामी झाल्यामुळे मृत्यू झाल्याची पुष्टी करण्यात आली आहे. मृत्यू झालेल्या नऊ मुलांपैकी किमान पाच जणांनी 'कोल्डरेफ सिरप' घेतले होते, तर एका मुलाने 'नेक्ट्रो सिरप' घेतले होते. या दोन्ही सिरपवर आता संशयाची सुई आहे. परसियाचे उपविभागीय दंडाधिकारी शुभम यादव यांनी या नऊ मुलांच्या मृत्यूला दुजोरा दिला असून, खबरदारीचा उपाय म्हणून तात्काळ उपाययोजना सुरू केल्याचे सांगितले आहे. या घटनेनंतर, आरोग्य विभागाने परिस्थिती नियंत्रणात आणण्यासाठी युद्धपातळीवर काम सुरू केले आहे. विभागाने तातडीने १,४२० मुलांची यादी तयार केली आहे. सर्दी, ताप किंवा फ्लू (Flu) सारख्या लक्षणांसाठी या मुलांवर बारीक लक्ष ठेवले जात आहे. ज्या मुलांची प्रकृती दोन दिवसांपेक्षा जास्त काळ बिघडत असेल, अशा कोणत्याही मुलाला तातडीने सिव्हिल हॉस्पिटलमध्ये दाखल करण्याचे निर्देश आरोग्य प्रशासनाने दिले आहेत. या सिरपमुळे झालेल्या मृत्यूंमुळे पालकांमध्ये प्रचंड भीती असून, प्रशासनाने या औषधांच्या तपासणीवर आणि वितरणावर अधिक कठोर नियंत्रण ठेवणे आवश्यक झाले आहे.

२ वर्षांखालील मुलांना हे औषध विषारी

मध्य प्रदेश आणि राजस्थानमध्ये मुलांच्या मृत्यूला कारणीभूत ठरलेल्या कफ सिरपच्या मालिकेमध्ये आता एकाच औषधाकडे संशयाची सुई वळली आहे. या सर्व दुर्दैवी मृत्यूंच्या केंद्रस्थानी 'डेक्सट्रोमेथोर्फन हायड्रोब्रोमाइड' (Dextromethorphan hydrobromide) नावाचे रसायन असलेले कफ सिरप असल्याचे समोर आले आहे. डॉक्टरांच्या मते, हे औषध प्रामुख्याने कोरड्या खोकल्यासाठी वापरले जाणारे आणि खोकला कमी करणारे (Cough Suppressant) आहे. ते मेंदूमध्ये खोकला निर्माण करणारे सिग्नल रोखून खोकल्यावर नियंत्रण ठेवण्याचे काम करते. आरोग्य तज्ज्ञांनी या औषधाच्या वापराबाबत अत्यंत गंभीर इशारा दिला आहे. या इशाऱ्याकडे दुर्लक्ष करणे मुलांसाठी जीवघेणे ठरू शकते. २ वर्षांखालील मुलांना धोका: डॉक्टरांनी स्पष्ट केले आहे की, हे औषध दोन वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांना कोणत्याही परिस्थितीत देऊ नये, कारण ते त्यांच्यासाठी धोकादायक ठरू शकते. दोन ते सहा वयोगटातील मुलांसाठी देखील डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार योग्य डोस देणे अत्यंत आवश्यक आहे. वैद्यकीय सल्ल्याशिवाय किंवा चुकीच्या डोसमध्ये हे औषध वापरल्यास मुलांना चक्कर येणे तसेच मूत्रपिंड आणि यकृतावर गंभीर आणि कायमस्वरूपी परिणाम होऊ शकतो. छिंदवाडा आणि राजस्थानमध्ये घडलेल्या घटनांनी या औषधाच्या वापराबाबत असलेली निष्काळजीता आणि त्याचे गंभीर परिणाम अधोरेखित केले आहेत.

घातक सिरपवर बंदी

मध्य प्रदेश आणि राजस्थानमध्ये 'कफ सिरप'मुळे मुलांचे झालेले मृत्यू लक्षात घेऊन, दोन्ही राज्यांच्या सरकारने या प्रकरणाचे गांभीर्य ओळखले आहे आणि तात्काळ मोठी कारवाई केली आहे. दोन्ही राज्यांनी संशयित कफ सिरपच्या विक्री आणि वितरणावर तात्काळ बंदी घातली आहे. नमुने चाचणीसाठी पाठवले: केंद्र सरकारची प्रमुख आरोग्य एजन्सी असलेल्या राष्ट्रीय रोग नियंत्रण केंद्राने (NCDC) मध्य प्रदेश आणि राजस्थानमधून पाणी आणि औषधांचे नमुने गोळा केले आहेत. हे नमुने नेमका दोष कशात आहे हे शोधण्यासाठी चाचणीसाठी पाठवण्यात आले आहेत. या दुर्घटनेनंतर राजस्थान वैद्यकीय सेवा महामंडळाने (RMSCL) तातडीने कठोर पाऊल उचलले आहे. आरएमएससीएलने संशयित सिरपच्या १९ बॅचेसच्या विक्री आणि वापरावर संपूर्ण राज्यात बंदी घातली आहे. या परिस्थितीत आरोग्य विभागाने पालक आणि डॉक्टरांना अत्यंत सतर्क राहण्याचा सल्ला दिला आहे. मुलांना कोणतेही औषध देताना सावधगिरी बाळगणे आणि कोणतीही असामान्य लक्षणे दिसल्यास त्वरित डॉक्टरांशी संपर्क साधणे गरजेचे आहे. या कठोर उपायांमुळे या प्रकरणाची सत्यता लवकरच समोर येईल आणि पुढील दुर्घटना टळण्यास मदत होईल, अशी अपेक्षा आहे.

Comments
Add Comment