१० वर्षांवरील आधार कार्ड अपडेट करणे अनिवार्य; वडिल-पतीचे नाव हटवले, 'बायोमेट्रिक' अपडेटसाठी शुल्क वाढले

मुंबई: भारतीय नागरिकांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे ओळखपत्र असलेल्या आधार कार्ड संदर्भात १ ऑक्टोबरपासून मोठे बदल लागू होत आहेत. आधार कार्ड जारी करणारी संस्था UIDAI ने हे पाच नवीन नियम जारी केले आहेत, ज्यामुळे आधार वापरण्याची आणि अपडेट करण्याची प्रक्रिया बदलणार आहे. विशेषतः ज्यांचे आधार कार्ड १० वर्षांपूर्वीचे आहे, त्यांना ते तातडीने अपडेट करणे अनिवार्य झाले आहे.

येथे आधार कार्ड संदर्भात १ ऑक्टोबर २०२५ पासून लागू होणारे ५ महत्त्वाचे बदल दिले आहेत, जे प्रत्येक नागरिकाला माहीत असणे आवश्यक आहे.

आधार कार्डचे ५ नवीन नियम

१. १० वर्षांवरील कार्ड अपडेट करणे अनिवार्य:

ज्या नागरिकांचे आधार कार्ड तयार होऊन १० वर्षांपेक्षा जास्त काळ झाला आहे आणि ज्यांनी या काळात एकदाही ते अपडेट केलेले नाही, त्यांना आता त्यांचे ओळखपत्र (POA - Proof of Address) आणि पत्त्याचा पुरावा (POI - Proof of Identity) अपलोड करून ते अपडेट करणे अनिवार्य असेल.

२. सर्व प्रक्रिया होणार पूर्णपणे 'डिजिटल':

आजपासून आधार कार्डमधील दुरुस्ती किंवा बदलाची प्रक्रिया पूर्णपणे डिजिटल होणार आहे. याचा अर्थ, तुम्ही UIDAI च्या वेबसाइट (uidai.gov.in) किंवा mAadhaar ॲपवर रिक्वेस्ट सबमिट करून जवळच्या आधार केंद्रावर आपले मूळ कागदपत्रे व्हेरिफाय करू शकता आणि त्यानंतर तुमचे आधार कार्ड ऑनलाइन अपडेट केले जाईल.

३. अपडेट शुल्कात बदल (शुल्क वाढले):

आधार कार्डमधील विविध बदलांसाठी आता नागरिकांना वाढीव शुल्क द्यावे लागेल.

नाव किंवा पत्ता (सामान्य सुधारणा) बदलासाठी - ₹७५ शुल्क लागेल.

बायोमेट्रिक माहिती (उदा. फिंगरप्रिंट, फोटो) बदलायचा असल्यास - ₹१२५ शुल्क लागेल.

मुलांचे बायोमेट्रिक अपडेट करण्यासाठीही आता ₹१२५ शुल्क भरावे लागेल.

नवीन आधार कार्ड बनवण्यासाठी कोणतेही शुल्क आकारले जाणार नाही, ते पूर्णपणे मोफत असेल.

४. लहान मुलांचे बायोमेट्रिक अपडेट शुल्क माफ:

५ ते ७ वयोगटातील मुले आणि १५ ते १७ वयोगटातील किशोरांसाठी बायोमेट्रिक अपडेटसाठी पूर्वीचे ₹५० चे शुल्क आता पूर्णपणे माफ (Exempted) करण्यात आले आहे. तथापि, या वयोगटांसाठी बायोमेट्रिक अपडेट करणे अनिवार्य आहे. वेळेवर हे अपडेट न केल्यास त्यांचे आधार कार्ड अवैध (Invalid) ठरण्याची शक्यता आहे.

५. आधारवर वडिल/पतीचे नाव दिसणार नाही:

१५ ऑगस्ट २०२५ पासून १८ वर्षे किंवा त्याहून अधिक वय असलेल्या नागरिकांच्या आधार कार्डवर वडिल किंवा पतीचे नाव आता दिसणार नाही. ही माहिती फक्त UIDAI च्या रेकॉर्डसाठीच ठेवली जाईल. हा बदल विशेषतः महिलांसाठी खूप महत्त्वाचे पाऊल आहे, ज्यामुळे त्यांना सतत नाव बदलण्याची गरज भासणार नाही आणि लोकांची प्रायव्हसी (गोपनीयता) सुरक्षित राहील.

आधार कार्डवर आता फक्त वय आणि पत्ताच दिसेल!

या बदलांमुळे तुमच्या आधार कार्डवर तुमची जन्मतिथी आता फक्त वर्षाच्या स्वरुपातच (उदा. १९९०) दिसेल. सुरुवातीची पूर्ण जन्मतारीख (उदा. ०१/०१/१९९०) UIDAI च्या रेकॉर्डमध्ये कायम ठेवली जाईल. म्हणजेच, आता तुमच्या आधार कार्डवर फक्त नाव, वय आणि पत्ता या प्रमुख गोष्टीच दिसतील. हे सर्व बदल आजपासून (१ ऑक्टोबर) लागू होत असल्याने, नागरिकांनी त्वरित आपले आधार कार्ड तपासणे आणि आवश्यक असल्यास अपडेट करणे गरजेचे आहे.