नवरात्रोत्सव हा हिंदू धर्मातील शक्ती उपासनेचा एक अत्यंत पवित्र आणि महत्त्वाचा उत्सव आहे. या नऊ दिवसांमध्ये, भक्तगण आदिशक्तीच्या नऊ वेगवेगळ्या रूपांची (Navadurga) भक्तिभावाने पूजा करतात. अनेक लोक हे नऊ दिवस उपवास (Vrat) करतात, ज्यामुळे शारीरिक शुद्धीसह आत्मिक बळही प्राप्त होते. नवरात्रीतील सर्व विधींमध्ये कन्या पूजन (Kanya Pujan) हा एक सर्वात महत्त्वाचा विधी मानला जातो. या विधीमध्ये लहान मुलींना साक्षात देवीचे स्वरूप मानले जाते आणि त्यांची पूजा केली जाते. हिंदू धर्मानुसार, लहान मुलींमध्ये दैवी शक्तीचा वास असतो. त्यांची पूजा करणे म्हणजे साक्षात देवीचा आदर करणे आहे. असा विश्वास आहे की, जेव्हा भक्तीभावाने आणि आदराने मुलींची पूजा केली जाते, तेव्हा देवी त्वरित प्रसन्न होते. कन्या पूजनामुळे देवी संबंधित कुटुंबाला सुख, समृद्धी, आरोग्य आणि कल्याण प्रदान करते.
तेव्हा नवरात्र सुरू झाली की आम्हा मुलींना अगदी आनंदाचं भरतं यायचं. बहुतेक करून शाळेतच, वर्गातच खुसुखुसू करत, एकमेकींच्या कानात कुजबुजत भोंडल्याचा ...
नवरात्रीतील नऊ दिवसांच्या उपवास आणि भक्तीनंतर अष्टमी तिथी (Ashtami Tithi) हा कन्या पूजनासाठी (Kanya Pujan) सर्वात विशेष आणि महत्त्वाचा दिवस मानला जातो. या वर्षी शारदीय नवरात्रीची अष्टमी तिथी ३० सप्टेंबर, मंगळवार रोजी आहे. धार्मिक परंपरेनुसार, अष्टमीच्या दिवशी लहान मुलींची पूजा केली जाते. याचे कारण असे आहे की, या निष्पाप मुलींना साक्षात देवीचे तेजस्वी रूप मानले जाते. अष्टमीच्या दिवशी कन्या पूजन करणे हे अत्यंत शुभ आणि फलदायी मानले जाते. या विधीमुळे देवी त्वरित प्रसन्न होते, अशी भक्तांची श्रद्धा आहे. कन्या पूजन केवळ एक धार्मिक विधी नाही, तर ते स्त्री शक्तीचा आणि त्यांच्या निष्पाप बालपणाचा आदर करण्याचे एक प्रतीक आहे. या पूजेमुळे भक्तांच्या जीवनात देवीचा आशीर्वाद मिळतो आणि घरात सुख, समृद्धी व सकारात्मक ऊर्जेचा संचार होतो.
अष्टमी तिथीतील कन्या पूजनाचा शुभ मुहूर्त
- ब्रह्म मुहूर्त: सकाळी ५.०० ते ६.१२
- कन्या पूजनाचा वेळ: सकाळी १०. ४० ते दुपारी १२. १५
पूजनासाठी आमंत्रण
- २ ते १० वर्षे वयोगटातील मुलींना आमंत्रित करा.
- सोबतच भैरवस्वरूप मानल्या जाणाऱ्या एका लहान मुलालाही बोलवा.
- मुलींचे पाय धुऊन त्यांचा सन्मान करा.
- स्वच्छ आसनावर बसवून त्यांना कुंकू व अक्षता लावा.
- पारंपरिक पदार्थ जसं की हलवा, पुरी, काळे चणे, खीर इत्यादी प्रेमाने वाढा.
- पूजा संपल्यावर दक्षिणा व भेटवस्तू द्या.
- शेवटी मुलींचे आशीर्वाद घेऊन आदराने निरोप द्या.
नवरात्रीतील महाअष्टमीचे महत्त्व
नवरात्रोत्सवामध्ये अष्टमी तिथीला स्वतःचे एक अत्यंत विशेष आणि केंद्रीय महत्त्व आहे. हा दिवस नवरात्रीच्या संपूर्ण नऊ दिवसांच्या उत्सवातील मुख्य दिवस मानला जातो, म्हणूनच या तिथीला आदराने 'महाअष्टमी' (Maha Ashtami) असेही म्हटले जाते. महाअष्टमीच्या दिवशी देवीच्या नऊ रूपांपैकी (Navadurga) महागौरी या रूपाची भक्तिभावाने पूजा केली जाते. महागौरीला पवित्रता (Purity), शांती (Peace) आणि करुणेची (Compassion) देवी मानले जाते. तिच्या उपासनेने भक्तांना आंतरिक शुद्धी आणि शांती प्राप्त होते. महाअष्टमीच्या दिवशी मुलींची पूजा (कन्या पूजन) करण्याला अतिशय मोठे महत्त्व आहे. असे मानले जाते की, या विशेष तिथीला निष्पाप मुलींची पूजा केल्यास भक्तांना विशेष आणि तात्काळ आशीर्वाद मिळतात.
