नवी दिल्ली : मुंबई आणि अहमदाबाद दरम्यान धावणाऱ्या बुलेट ट्रेनचे स्वप्न आता खऱ्या अर्थाने वास्तवाकडे वाटचाल करत आहे. या हाय-स्पीड रेल्वे कॉरिडॉर प्रकल्पात एक महत्त्वाचा टप्पा पूर्ण झाला असून, प्रवाशांना जागतिक दर्जाच्या सुविधा मिळणार असल्याची माहिती केंद्रीय रेल्वे मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी दिली आहे. रेल्वे मंत्री अश्विनी वैष्णव यांच्या उपस्थितीत या प्रकल्पातील एक मोठे यश नोंदवले गेले. शिळफाटा आणि घणसोली या दोन महत्त्वाच्या ठिकाणांदरम्यानचा ४.८८ किलोमीटर लांबीचा बोगदा (Tunnel) आता पूर्णपणे बांधून तयार झाला आहे. मंत्र्यांनी या कामाचे वर्णन 'एक मोठे यश' असं केलं आहे. प्रकल्पातील सर्व रेल्वे स्थानके आता अंतिम टप्प्यात आहेत. ही स्थानके केवळ आधुनिक तंत्रज्ञानाने सुसज्ज नसतील, तर ती प्रवाशांना अतुलनीय आराम आणि सुविधा प्रदान करतील.
रेल्वेमंत्र्यांनी स्पष्ट केले की, ही बुलेट ट्रेन केवळ उच्चभ्रूंसाठी नसून, ती मध्यमवर्गीयांसाठी परवडणारी असेल. या ट्रेनचे भाडे (Fare) वाजवी ठेवले जाईल. या महत्त्वाकांक्षी प्रकल्पाचा पहिला टप्पा कधी सुरू होणार, याची उत्सुकता असतानाच, रेल्वेमंत्र्यांनी मोठी घोषणा केली. सुरत आणि बिलीमोरा दरम्यानचा हाय-स्पीड कॉरिडॉरचा हा पहिला टप्पा डिसेंबर २०२७ मध्ये कार्यान्वित (Operational) होईल.
सुरत ते बिलीमोरा: बुलेट ट्रेन प्रकल्पाचा पहिला टप्पा वेगळ्या तंत्रज्ञानाने सज्ज
केंद्रीय रेल्वे मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी मुंबई-अहमदाबाद बुलेट ट्रेन प्रकल्पाच्या सुरत ते बिलीमोरा या महत्त्वाकांक्षी पहिल्या टप्प्याच्या कामाची नुकतीच पाहणी केली. या पाहणीदरम्यान, या विभागाच्या कामात झालेली उत्कृष्ट प्रगती पाहून त्यांनी समाधान व्यक्त केले. रेल्वेमंत्र्यांनी स्पष्ट केले की, बुलेट ट्रेन प्रकल्पाचा हा पहिला भाग (First Section) असून, येथील स्टेशन आणि ट्रॅक (Track) टाकण्याचे काम वेगाने आणि नियोजनबद्ध पद्धतीने सुरू आहे. "आम्ही स्टेशन आणि ट्रॅक टाकण्याच्या कामाची पाहणी केली आणि त्यात खूप चांगली प्रगती दिसून आली आहे." या प्रकल्पासाठी ट्रॅकचे काम करताना अनेक नवीन आणि प्रगत तंत्रज्ञानाचा (New Technologies) अवलंब करण्यात आला आहे. ही तंत्रज्ञान वापरल्यामुळे या प्रकल्पाचे वैशिष्ट्य आणखी वाढले आहे. रेल्वेमंत्री म्हणाले की, बुलेट ट्रेन प्रकल्पासाठी ही नवीन तंत्रज्ञाने अद्वितीय (Unique) आहेत, म्हणजेच ती खास या प्रकल्पासाठी तयार केली किंवा वापरली गेली आहेत. या अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा फायदा केवळ याच प्रकल्पाला होणार नाही, तर "देशातील इतर अनेक रेल्वे प्रकल्पांमध्येही आम्हाला या नवीन तंत्रज्ञानाचा फायदा घेता येईल," असे महत्त्वाचे मत रेल्वे मंत्री वैष्णव यांनी व्यक्त केले.
कॅलिफोर्निया : टेक्नॉलॉजी क्षेत्रातील सर्वात मोठे नाव आणि जगातील सर्वात शक्तिशाली सर्च इंजिन असलेल्या गूगलने (Google) नुकताच आपला २७ वा वाढदिवस उत्साहात ...
बुलेट ट्रेनचा वेग: ३४० किमी/ताशी; सुरत स्टेशनची रचना आहे 'अद्वितीय'
केंद्रीय रेल्वे मंत्री अश्विनी वैष्णव म्हणाले की, बुलेट ट्रेनचा नियोजित वेग ३२० ते ३४० किमी/ताशी असल्याने, स्थानक आणि ट्रॅकची रचना करताना अत्युच्च सुरक्षा मानके (Highest Safety Standards) पाळण्यात आली आहेत. रेल्वेमंत्री वैष्णव यांच्या माहितीनुसार, सुरत बुलेट ट्रेन स्टेशनचे डिझाइन पूर्णपणे अद्वितीय (Unique) आहे: सुरत स्टेशनवर सर्व बुलेट ट्रेन्स थांबतील. स्थानकावर बाजूला दोन ट्रॅक आणि मध्यभागी दोन ट्रॅकची व्यवस्था करण्यात आली आहे. यासोबतच दोन प्लॅटफॉर्म आहेत, एक मुंबईसाठी आणि दुसरा अहमदाबादसाठी. प्लॅटफॉर्मच्या मध्यभागी एक मोठा कॉन्कर (Concourse) असेल, जो प्रवाशांना विविध सुविधा आणि सहज कनेक्टिव्हिटी देईल. बुलेट ट्रेनच्या प्रचंड वेगामुळे ट्रॅकच्या जोडणीसाठी विशेष तंत्रज्ञानाचा वापर करण्यात आला आहे. वैष्णव म्हणाले, "हाय-स्पीड रेल्वे टर्नआउट्स (Turnouts) विशेषतः डिझाइन केलेले आहेत, कारण जेव्हा गाड्या ३२०, ३३०, ३४० किमी/ताशी वेगाने प्रवास करतात आणि दोन ट्रॅक एकमेकांना जोडतात, तेव्हा कोणतेही अंतर (Zero Gap) नसावे." या 'झिरो गॅप' तंत्रज्ञानामुळे प्रचंड वेगातही प्रवास अत्यंत सुरक्षित आणि गुळगुळीत (Smooth) होईल.
बुलेट ट्रेन प्रकल्पाची सुरुवात २०१७ मध्ये
भारताच्या वाहतूक आणि पायाभूत सुविधा (Infrastructure) क्षेत्रातील एक ऐतिहासिक पाऊल म्हणून मुंबई-अहमदाबाद हाय-स्पीड रेल कॉरिडॉर प्रकल्पाकडे पाहिले जाते. या महत्त्वाकांक्षी बुलेट ट्रेन प्रकल्पाचे उद्घाटन सप्टेंबर २०१७ मध्ये भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि तत्कालीन जपानचे पंतप्रधान शिंजो आबे यांच्या हस्ते झाले होते. या कॉरिडॉरची एकूण लांबी अंदाजे ५०८ किलोमीटर असून, ही भारतातील पहिली हाय-स्पीड रेल्वे मार्ग असेल. या मार्गावर गाड्या ३२० किमी/तास इतक्या प्रचंड वेगाने धावतील. ही ट्रेन जपानच्या जगप्रसिद्ध शिंकानसेन (Shinkansen) तंत्रज्ञानावर आधारित चालेल. हे तंत्रज्ञान जगभरात उत्कृष्ट सुरक्षितता आणि वेळेवर पोहोचण्यासाठी (Punctuality) ओळखले जाते. या प्रकल्पाला यशस्वी करण्यासाठी जपानकडून आर्थिक आणि तांत्रिक सहाय्य (Financial and Technical Assistance) मिळत आहे.या प्रकल्पांतर्गत प्रवाशांच्या सोयीसाठी एकूण १२ जागतिक दर्जाची स्थानके बांधली जात आहेत. या स्थानकांमध्ये खालील प्रमुख शहरांचा समावेश आहे. मुंबई, ठाणे, वसई, वापी, सुरत, बिलीमोरा, भरूच, वडोदरा, आणंद, अहमदाबाद (इतर दोन स्थानके) हा प्रकल्प केवळ दोन शहरांना जोडणार नाही, तर तो देशाच्या आर्थिक विकासाला आणि नागरिकांच्या प्रवासाच्या अनुभवाला एक नवी दिशा देईल.
