प्रतिनिधी:चालू वर्ष भारतीय इतिहासात जीएसटी कपात हा अविस्मरणीय क्षण ठरेल, ज्यामुळे सरासरी १.५ लाख कोटी रुपयांपेक्षा जास्त बचत होईल असे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी काल जनतेला संबोधित केलेल्या आपल्या भाषणात नमूद केले आहे. यावर नेम क्या शब्दात बोलताना,'आयकर सवलत आणि जीएसटी पुनर्रचना एकत्रितपणे सरासरी मध्यमवर्गासाठी १.५ लाख कोटी रुपयांपेक्षा जास्त टर्बो चार्ज बचत करेल. अप्रत्यक्ष कर कपातीपासून काही तास दूर राहून मोदींनी आश्वासन दिले की हे दुहेरी वरदान असेल.' असे मोदी म्हणाले आहेत. पंतप्रधान मोदींनी लोकांना बचत महोत्सवाचा फायदा घेण्याचे आणि खर्च करण्याचे आवाहन केले. या निर्णयामुळे आज २२ सप्टेंबरपासून साबणांपासून ते औषधे, घरगुती वस्तू आणि ऑटोमोबाईलपर्यंत सामान्य माणसाच्या दैनंदिन वापरा च्या शेकडो वस्तू सामान्य व्यक्तीसाठी स्वस्त होणार आहेत प्रवासापासून ते पादत्राणे,अनेक वस्तू स्वस्त होतील. तज्ज्ञ संस्थांनी आधीच म्हटले आहे की जीएसटी कपातीमुळे किरकोळ महागाईचा दर आणखी कमी होईल, जो गेल्या काही महिन्यांत अनेक वर्षांच्या नीचांकी पातळीवर आहे. बाजारात एकीकडे तरलता (Liquidity) वाढण्यासह वस्तूंच्या उपभोगातही (Goods Consumption) मध्ये वाढ होणार आहे.यापूर्वी अनेक मुख्य कंपन्या कर कपातीचा पूर्ण फायदा ग्राहकांना देणार आहेत असे त्यांनी जाहीर केले होते. सरकारने म्हटले आहे की कंपन्या कर कपातीचे फायदे ग्राहकांना देत आहेत की नाही यावर लक्ष केंद्रित करतील.
जीएसटी बद्दल सर्व निर्णय घेण्याचा अधिकार असलेली संस्था जीएसटी कौन्सिलची ३ सप्टेंबर रोजी बैठक झाली आणि त्यांनी अनेक निर्णय घेतले ज्यांनी एकत्रितपणे जीएसटी प्रणालीत मूलभूत बदल केले आहेत.याखेरीज पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी आपल्या निवेदनात 'आत्मनिर्भर भारत' चा नारा बुलंद केला आहे. भारत आत्मनिर्भर होण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलत आहे असे पंतप्रधान यावेळी म्हणाले आहेत.'उद्या सूर्योदयासोबत जीएसटी बचत उत्सव सुरू होईल असे ते म्हणाले. कर सुधारणांमुळे व्यावसायिकां चे जीवन कसे सोपे होईल हे सांगताना ते म्हणाले आहेत की,' या सुधारणा भारताच्या विकासाच्या कथेला गती देतील. यापूर्वी, जकात, विक्री कर, प्रवेश कर, सेवा कर आणि अशा अनेक करांनी व्यावसायिकांना एका गुंतागुंतीच्या जाळ्यात अडकवले होते आणि जी एसटीने त्यांना अशा सापळ्यातून मुक्त केले.'
त्यांनी एका प्रकरणाचा देखील उल्लेख केला जिथे एका कंपनीला बंगळुरूहून युरोपला वस्तू निर्यात करणे आणि नंतर युरोपहून हैदराबादला थेट बंगळुरूहून हैदराबादला पाठवण्यापेक्षा फक्त ५७० किमी अंतरावर पाठवणे सोपे वाटले.अशा संदर्भांनी त्यांना अप्रत्य क्ष कर सुधारणांना चालना देण्यास मदत केली असे उदाहरण देत जीएसटी परिवर्तन मोदींनी अधोरेखित केले. 'एक राष्ट्र एक कर हे स्वप्न' यशस्वी झाले आहे असे ते पुढे म्हणाले.भारतात १ जुलै २०१७ रोजी जीएसटी लागू करण्यात आला. तेव्हापासून केंद्राने प्रक्रिया सुरळीत करण्यासाठी आणि अनुपालन (Compliance) सोपे करण्यासाठी आणि गुंतागुंत दूर करण्यासाठी प्रयत्न विशेष केले आहेत.
१५ ऑगस्ट रोजी स्वातंत्र्यदिनी पंतप्रधानांनी जाहीर केलेला भाषणात जीएसटी पुनर्रचना हा त्या दिशेने सर्वात महत्त्वाचा टप्पा अ सल्याचे म्हटले होते. सरकारने चार स्तरीय संरचना दोन स्लॅब रचनेत कमी केली - ५%, १२%, १८% आणि २८% वरून ५% आणि १८% अशी कररचना केली आहे. तसेच ४०% कररचना पाप-आणि-अल्ट्रा-लक्झरी स्लॅबसह (Sin Goods and Ultra Luxury Goods) फक्त काही वस्तूंसह केली आहे .तसेच नोंदणी प्रक्रिया सुलभ केल्या आहेत आणि अपीलीय न्यायाधिकरण कार्यान्वित केले आहेत ज्यामुळे विवादांचे जलद निराकरण करण्याचा मार्ग मोकळा झाला असल्याचे सरकारने आपल्या अधिनियमात स्पष्ट केले हो ते.व्यवसाय सुलभता वाढवण्याच्या प्रयत्नांचा कर सुधारणा हा एक आवश्यक भाग असला तरी, जीएसटी पुनर्रचनाचा आणखी एक थेट परिणाम म्हणजे किमतींमध्ये तात्काळ घट होईल, ज्यामुळे अर्थव्यवस्थेतील उपभोग पातळी वाढण्यास मदत होऊ शकते, अशी धोरणकर्त्यांना आशा आहे.
