
नवी दिल्ली : देशात येत्या २२ सप्टेंबरनंतर वस्तू व सेवा कर (GST) सुधारणा लागू होणार असून, त्याचा थेट परिणाम सर्वसामान्य नागरिकांच्या खिशावर होणार आहे. नवीन GST दर लागू झाल्यामुळे अनेक खाद्यपदार्थ आणि दैनंदिन वापराच्या वस्तूंच्या किंमतीत कपात होणार आहे. यामुळे नागरिकांना मोठा दिलासा मिळेल, अशी अपेक्षा आहे. विशेषतः या GST सुधारणा लागू झाल्यानंतर एलपीजी गॅस सिलेंडरचे भाव कमी होणार का? हा प्रश्न घराघरात चर्चेला आला आहे. कारण गेल्या काही महिन्यांत गॅस सिलेंडरच्या किंमतींमध्ये चढ-उतार होत असल्याने सर्वसामान्य गृहिणींना मोठा ताण सहन करावा लागत आहे. मिळालेल्या माहितीनुसार, सरकारने आधीच काही मूलभूत खाद्यपदार्थ व घरगुती वस्तूंवरील कर दर कमी करण्याचा निर्णय घेतला आहे. त्यामुळे एलपीजी गॅस सिलेंडरचाही दर कमी होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. मात्र, याबाबतचे अंतिम चित्र २२ सप्टेंबरनंतरच स्पष्ट होईल. सध्या तरी ग्राहकांमध्ये या बदलांबाबत उत्सुकता वाढली आहे. GST सुधारणा लागू झाल्यानंतर वस्तूंच्या दरात नक्की किती फरक पडतो, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरणार आहे.

मुंबई : जागतिक समुद्र किनारा स्वच्छता दिनाचे औचित्य साधत आज राज्यभरात स्वच्छतेचे महत्त्व अधोरेखित करणाऱ्या विविध उपक्रमांना सुरुवात झाली आहे. ...
घरगुती आणि व्यावसायिक LPG सिलेंडरवर वेगवेगळा GST दर
एलपीजी सिलेंडर हा देशातील प्रत्येक घरात तसेच हॉटेल, रेस्टॉरंट आणि अन्न उद्योगात वापरला जाणारा अत्यावश्यक इंधन स्रोत आहे. मात्र, घरगुती आणि व्यावसायिक LPG सिलेंडरवर वेगवेगळा जीएसटी लागू होतो, हे अनेकांना माहीत नसते. त्यामुळे घरगुती स्वयंपाकघरात लागणारा सिलेंडर आणि हॉटेल-रेस्टॉरंटमध्ये लागणारा सिलेंडर यांच्या किंमतीत थेट फरक पडतो. घरगुती वापरासाठीच्या LPG सिलेंडरवर कमी GST दर आकारला जातो. कारण हा सर्वसामान्य नागरिकांच्या दैनंदिन जीवनाशी निगडीत आहे. मात्र, व्यावसायिक वापरासाठी लागणाऱ्या LPG सिलेंडरवर तुलनेने जास्त GST आकारला जातो. त्यामुळे हॉटेल, रेस्टॉरंट आणि फूड इंडस्ट्रीला अतिरिक्त खर्च करावा लागतो. याचाच परिणाम ग्राहकांकडून आकारल्या जाणाऱ्या जेवणाच्या दरांवर दिसून येतो. थोडक्यात सांगायचे तर, आपण घरी स्वयंपाकासाठी वापरत असलेला गॅस सिलेंडर तुलनेने स्वस्त असतो, तर हॉटेलमध्ये बनणाऱ्या जेवणात वापरला जाणारा गॅस सिलेंडर महाग ठरतो. या फरकामुळे ग्राहकांना हॉटेल किंवा रेस्टॉरंटमध्ये जेवताना जास्तीची रक्कम मोजावी लागते, हे गणित आता अधिक स्पष्ट होत आहे.
घरगुती एलपीजी सिलेंडरवर ५% GST कायम
घरगुती एलपीजी सिलेंडरवर किती GST लागू होतो? हा प्रश्न अनेक घरगुती ग्राहकांसाठी नेहमीच महत्त्वाचा राहतो. ३ सप्टेंबर रोजी झालेल्या GST परिषदेच्या बैठकीत घरगुती एलपीजी सिलेंडरवरील GST दरात कोणताही बदल झालेला नाही. २२ सप्टेंबरपासून घरगुती एलपीजी सिलेंडरवर ५ टक्क्यांचा GST लागू राहणार आहे. याचा अर्थ असा की, घरगुती गॅसच्या किमतीत ग्राहकांना काही अतिरिक्त दिलासा मिळणार नाही. गेल्या काही वर्षांत एलपीजी गॅसच्या दरात सातत्याने वाढ झाली असून, काही ठिकाणी किंमती दुप्पट झाल्याचेही निदर्शनास आले आहे. त्यामुळे ग्राहकांच्या खिशावर अजूनही ताण आहे. सरकारकडून जरी काही कर दरात बदल केला जात नसलाही, तरी एलपीजी सिलेंडरच्या किंमतीत होणारी वाढ आणि GST दर यामुळे ग्राहकांचे तणाव कमी होण्यास अजून वेळ लागणार आहे.
नवीन जीएसटी दर आता किती?
घरगुती गॅस (सबसिडी) ५ टक्के घरगुती गॅस (विना सबसिडी) ५ टक्के
GST सुधारणा झाली तरी ग्राहकांच्या खिशावर ताण कायम
३ सप्टेंबर रोजी झालेल्या GST परिषदेच्या बैठकीत घरगुती एलपीजी सिलेंडरवरील GST दरात कोणताही बदल करण्यात आलेला नाही. २२ सप्टेंबरपासून लागू होणाऱ्या GST सुधारणा नंतरही घरगुती LPG सिलेंडरवर ५% GST लागू राहणार आहे. तसेच, व्यावसायिक ग्राहकांसाठी घरगुती गॅस सिलेंडर वापरणे सुरू असल्यास त्यांना १८% GST द्यावा लागणार आहे. याचा अर्थ असा की, व्यावसायिक ग्राहकांनाही GST कपातीमुळे कोणताही दिलासा मिळणार नाही. सरळ शब्दांत सांगायचे तर, २२ सप्टेंबरनंतर घरगुती आणि व्यावसायिक एलपीजी सिलेंडरच्या किंमतीत कोणताही फरक दिसणार नाही. गेल्या काही वर्षांत एलपीजी गॅसच्या किमतींमध्ये सातत्याने वाढ झाल्यामुळे ग्राहकांचा आर्थिक ताण टिकून राहणार आहे.