प्रतिनिधी: भारतीय सेवा क्षेत्रात १५ वर्षातील सर्वाधिक वाढ झाली आहे. तसा निष्कर्ष एस अँड पी ग्लोबल संचलित एचएसबीसी सर्वेक्षणात नमूद केला आहे. नुकताच एचएसबीसीने आपला सेवा क्षेत्रातील नवी आकडेवारी जाहीर केली ज्यामध्ये ऑगस्ट महिन्याच्या सर्वेक्षणात इयर ऑन इयर बेसिसवर गेल्या १५ वर्षातील सर्वाधिक वाढ झाल्याचे यानिमित्ताने स्पष्ट केले गेले आहे. मोठ्या प्रमाणात वाढलेल्या ऑर्डर, वाढलेल्या आऊटपुट व वाढलेल्या मागणीमुळे ही वाढ झाल्याचे या निमित्ताने स्पष्ट झाले. एचएसबीसी सर्वेक्षणाती ल पीएमआय (Purchasing Manager Index PMI) जुलै महिन्यातील ६०.५ आकडेवारीवरून ऑगस्ट महिन्यात ६२.९ पातळीवर गेल्याचे अहवालात म्हटले आहे.साधारणतः परचेसिंग मॅनेजर इंडेक्समध्ये ५० पेक्षा खाली आकडेवारी असल्यास घसरण मानली जाते व ५० हून अधिक वाढ मानली जाते. तथापि जुलैमध्ये हा आकडा ६०.५ च्या अंतिम आकडेवारीपेक्षा अधिक राहिला आहे जो जून २०१० नंतर सेवा क्षेत्रातील सर्वात मजबूत वाढ मानली जाते. कारण २०१० च्या मध्यापासून नवीन ऑर्डर आणि उत्पादन दोन्हीही सर्वात वेगाने वाढले होते. परदेशी विक्रीतही वाढ झाली, जी सप्टेंबर २०१४ मध्ये सुरू झालेल्या मालिकेपासून तिसऱ्या क्रमांकाची सर्वात मोठी वाढ आहे. अहवालातील माहितीनुसार, अर्धवेळ भरतीतही वाढ झाल्यामुळे रोजगारात मध्यम वाढ झाली.
निरिक्षणानुसार, सेवा किमतीच्या बाबतीत, इनपुट खर्चात वाढ होत राहिली, तर विक्रीच्या किमती १३ वर्षांहून अधिक काळातील सर्वात मोठ्या दराने वाढल्या, कारण कंपन्यांनी ग्राहकांना जास्त खर्च दिला. पुढे पाहता, जाहिरातींसाठी वाढलेले बजेट वाटप आणि स तत मागणीच्या अपेक्षांमुळे व्यावसायिक भावना पाच महिन्यांच्या उच्चांकावर यानिमित्ताने बळकट झाली आहे. सर्वेक्षणात जून २०१० नंतरच्या विस्ताराच्या या सर्वात तीव्र दराचे संकेत मिळाले आहेत. 'मागणीतील तेजी, कार्यक्षमता वाढ आणि नवीन व्यवसायाचा मो ठा प्रवाह ही कंपन्यांनी वाढीची काही कारणे दिली आहेत' असे सर्वेक्षणात नमूद केले आहे.ऑगस्टमध्ये मागणीत लक्षणीय सुधारणा झाल्यामुळे भारतीय सेवा अर्थव्यवस्थेला फायदा झाला, ज्यामुळे नवीन ऑर्डर आणि क्रियाकलापांमध्ये वाढ १५ वर्षांहून अधिक का ळातील सर्वोच्च पातळीवर पोहोचली, असे सर्वेक्षणात म्हटले आहे. सप्टेंबर २०१० मध्ये मालिका सुरू झाल्यापासून आंतरराष्ट्रीय विक्रीतील वाढ ही तिसरी सर्वात मोठी वाढ होती. सेवा क्षेत्रातील मजबूत कामगिरी उत्पादन क्षेत्रातील ताकद दर्शवते, जी ऑगस्टमध्ये वा ढत्या जागतिक अनिश्चितता आणि अमेरिकेने लादलेल्या दंडात्मक शुल्का असूनही जवळजवळ १८ वर्षांच्या सर्वात जलद गतीने वाढली.
याविषयी प्रतिक्रिया देताना एचएसबीसीचे मुख्य भारतीय अर्थशास्त्रज्ञ प्रांजुल भंडारी म्हणाल्या आहेत की,'नवीन ऑर्डर वाढल्यामुळे ऑगस्टमध्ये भारताचा सेवा पीएमआय १५ वर्षांच्या उच्चांकावर पोहोचला. आंतरराष्ट्रीय विक्रीतील व्यापक विस्तारामुळे एकूण मागणी वाढली, ज्यामुळे भारतीय सेवा कंपन्यांना अतिरिक्त कामगार नियुक्त करावे लागले.जास्त कामगार खर्च आणि मागणीची मजबूत परिस्थिती दर्शविल्याने, ऑगस्टमध्ये इनपुट आणि आउटपुट दोन्ही किमतींमध्ये लक्षणीय वाढ झाली. दरम्यान, ऑगस्ट मध्ये संयुक्त पीएमआय १७ वर्षांच्या उच्चांकावर ६३.२ वर पोहोचला, जो उत्पादन आणि सेवा दोन्ही क्षेत्रांमध्ये मजबूत व्यापक-आधारित उत्पादन वाढ दर्शवितो'.सर्वेक्षणात म्हटले आहे की सेवा कंपन्यांनी मागणीतील ताकद वाढत्या विक्री किमतींचे प्रमुख निर्धारक (Key Determinant) म्हणून ओळखली आहे, जरी कंपन्यांनी ग्राहकांना वाढत्या खर्चाचा पास देखील दिला आहे. शुल्क चलनवाढीचा दर ऐतिहासिकदृष्ट्या तीव्र होता आणि १३ वर्षांहून अधिक काळातील सर्वात तीव्र पातळीवर पोहोचला होता.
रोजगाराच्या बाबतीत, सर्वेक्षणात असे नमूद केले आहे की जुलैपासून भारताच्या सेवा अर्थव्यवस्थेत भरती वाढ ऑगस्टमध्ये मध्यम राहिली, जरी जुलैपासून ती वाढली असली तरी, अर्धवेळ भरतीमध्ये वाढ झाल्याचे किस्से आढळून आले आहेत. 'शाश्वत रोजगार नि र्मितीमुळे सेवा प्रदात्यांना त्यांच्या कामाच्या ओझ्याखाली काही प्रमाणात टिकून राहण्यास मदत झाली. ऑगस्टमध्ये थकबाकीदार व्यवसायाचे प्रमाण अजूनही वाढले, परंतु ते केवळ किरकोळ आणि जवळजवळ एका वर्षातील सर्वात कमकुवत गतीने' असे त्यात म्हटले आहे.अर्थव्यवस्थेतील व्यापक-आधारित गती वाढीसाठी चांगली आहे. शुक्रवारी राष्ट्रीय सांख्यिकी कार्यालयाने (NSO) जून तिमाहीसाठीच्या तात्पुरत्या अंदाजात असे दिसून आले आहे की आर्थिक वर्ष 26 च्या पहिल्या तिमाहीत अर्थव्यवस्थेचा विस्तार ७.८% झाला आहे, जो अंदाजांपेक्षा जास्त आहे. अर्थतज्ज्ञांचा असा अंदाज आहे की उच्च-वारंवारता डेटा सूचित करतो की लवचिकता दुसऱ्या तिमाहीतही चालू राहण्याची शक्यता आहे.
