संकष्टी चतुर्थी आणि विनायक चतुर्थीमधील फरक काय आहेत

मुंबई: हिंदू धर्मात गणपतीला विशेष महत्त्व आहे. प्रत्येक महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील आणि कृष्ण पक्षातील चतुर्थी तिथी गणपतीला समर्पित असते. यापैकी, कृष्ण पक्षातील चतुर्थीला संकष्टी चतुर्थी म्हणतात, तर शुक्ल पक्षातील चतुर्थीला विनायक चतुर्थी म्हणतात. संकष्टी चतुर्थी या चतुर्थीला चंद्रदर्शनाचे महत्त्व आहे. संकष्टी चतुर्थीला उपवास केला जातो आणि चंद्रोदय झाल्यावरच उपवास सोडला जातो. या दिवशी गणपतीची पूजा करून 'संकट' म्हणजे संकटातून मुक्ती मिळावी अशी प्रार्थना केली जाते, त्यामुळेच तिला 'संकष्टी' चतुर्थी म्हणतात. हा उपवास केल्याने सर्व दु:ख आणि संकटे दूर होतात, असे सांगतात. विनायक चतुर्थी विनायक चतुर्थी ही शुक्ल पक्षात येते. या दिवशीही गणपतीची पूजा केली जाते. हा उपवास केल्याने विनायक म्हणजे ज्ञान आणि बुद्धीची प्राप्ती होते, असे मानले जाते. प्रत्येक कामात यश मिळवण्यासाठी विनायक चतुर्थीचा उपवास खूप महत्त्वाचा मानला जातो. थोडक्यात, दोन्ही चतुर्थी गणपतीला समर्पित आहेत, पण त्यांच्या तिथी आणि उद्देशात फरक आहे.संकष्टी चतुर्थी मंगळवारी आल्यास अंगारकी चतुर्थी किंवा अंगारकी म्हणूनही ओळखली जाते, तर विनायक चतुर्थी ज्ञान आणि यशासाठी साजरी केली जाते. दोन्ही दिवशी गणपतीची पूजा करून त्याचे आशीर्वाद घेतले जातात.