प्रतिनिधी:भारतीय सेवा क्षेत्रात किरकोळ वाढ झाली असली तरी रोजगार निर्मितीत मोठी घसरण झाल्याचे एचएसबीसीने आपल्या अहवालात १५ महिन्यातील सर्वाधिक घसरण झाल्याचे म्हटले आहे. मंगळवारी यासंबंधीची आकडेवारी व माहिती एचएसबीसी इंडि या सर्विसेस पीएमआयने जाहीर केली. अहवालात सेवेसह रोजगार पातळी व उत्पादन निर्मिती यांची नोंद घेतली गेली आहे. त्यातील निरिक्षणानुसार जुलै महिन्यात केवळ जुन महिन्यातील ६०.४ वरून जुलै महिन्यात ६०.५ अंकावर वाढ झाली आहे. यातील मजकु रात प्रसिद्ध केलेल्या माहितीनुसार ही वाढ मुख्यतः अर्थव्यवस्थेतील वाढलेल्या आऊटपुटमुळे झाली आहे. अहवालातील दाव्यानुसार ही वाढ ऑगस्ट २०२४ पासून सर्वाधिक पातळीवर पोहोचली आहे. उत्पादक (Purchasing Manager Index PMI) निर्देशांक जुन महिन्यातील ५९.२ अंकांच्या तुलनेत जुलैत ५९.१ अंकावर गेला आहे.
अहवाल उत्पादन व सेवा या क्षेत्राच्या सततच्या ताकदीवर प्रकाश टाकत आहे. नवीन ऑर्डर्समध्ये झपाट्याने आणि वेगवान वाढ झाली, जवळजवळ पाच वर्षांतील सर्वात वेगवान दराने वाढली त्याला मजबूत मागणी परिस्थिती आणि यशस्वी बाजार धोरणांचा पाठिं बा होता. परिणामी, उत्पादन वाढीनेही वेग घेतला आणि पंधरा महिन्यांच्या उच्चांकावर पोहोचला. दरम्यान, दुसऱ्या आर्थिक तिमाहीच्या सुरुवातीला भरती क्रियाकलाप (Activity) कायम राहिला जरी रोजगार निर्मितीचा दर आठ महिन्यांतील सर्वात कमी पातळी वर आला. चलनवाढीच्या आघाडीवर, इनपुट खर्च जूनच्या तुलनेत जलद गतीने वाढला, तर उत्पादन शुल्कात थोडीशी वाढ झाली. शेवटी, उत्पादक पुढील बारा महिन्यांत उत्पादन वाढीबद्दल आशावादी राहिले, परंतु एकूणच व्यवसाय भावना तीन वर्षांतील सर्वात कमी पातळीवर पोहोचल्याचे अहवालात नमूद केले गेले आहे. अहवालातील निरीक्षणानुसार, जूनच्या तुलनेत थोडीशी घट झाली असली तरी एकूण नवीन व्यवसाय मजबूत (Robust) राहिला आहे . जाहिरातींचे प्रयत्न आणि नवीन ग्राहकांच्या अधिग्रहणामुळे (Ac quisition) व्यवसायांना पाठिंबा मिळत राहिला आहे. सेवा श्रेणींमध्ये (Service Sector) नवीन ऑर्डर आणि व्यवसाय क्रियाकलापांसाठी वित्त आणि विमा हे सर्वोच्च कामगिरी करणारे क्षेत्र म्हणून उदयास आले, तर रिअल इस्टेट आणि व्यवसाय सेवांमध्ये सर्वात कमी वाढ नोंदवली गेली.
यातील माहितीनुसार, जुलैमध्ये कंपन्यांना अन्नपदार्थ, मालवाहतूक आणि कामगारांसाठी जास्त खर्च सहन करावा लागल्याने किमतींचा दबाव वाढला ज्याचा फटका बाजारात बसल. सेवा पुरवठादारांनी ही वाढ ग्राहकांवर सोपवली ज्यामुळे शुल्क चलनवाढीचा दर इनपुट कॉस्ट चलनवाढीपेक्षा किंचित अधिक झाला आहे. चलनवाढीचा कोणताही वेग भारतीय रिझर्व्ह बँकेच्या चलनविषयक धोरण निर्णय प्रक्रियेवर परिणाम करू शकतो.एका सर्वेक्षणानुसार, मध्यवर्ती बँक ४-६ ऑगस्टच्या बैठकीत आपला रेपो दर ५.५०% वर स्थिर ठेवेल अशी अपेक्षा आहे परंतु पुढील तिमाहीत आपला प्रमुख धोरणात्मक दर कमी करेल, असे प्रसारमाध्यमांनी म्हटले होते. एचएसबीसी इंडिया कंपोझिट पीएमआय आउटपुट इंडेक्स, ज्यामध्ये मॅन्युफॅक्चरिंगचा समावेश आहे, जुलैमध्ये ६१.१ पर्यंत वाढला, जो जूनमध्ये ६१.० होता, जो एप्रिल २०२४ नंतरचा सर्वात मजबूत विस्तार दर्शवितो असेही अहवालात नमूद करण्यात आले आहे.
याविषयी नेमक्या शब्दात बोलतांना एचएसबीसी इंडिया सर्विसेस पीएमआय अहवालात म्हटले आहे की,' जुलैमध्ये भारताच्या सेवा क्षेत्राने चांगली वाढ कायम ठेवली, त्याला स्थिर मागणी आणि मजबूत आंतरराष्ट्रीय ऑर्डरचा पाठिंबा होता. तथापि, रोजगार निर्मितीचा वेग गेल्या एका वर्षातील नीचांकी पातळीवर घसरला, ज्यामुळे व्यावसायिक आशावाद असूनही सावध भरतीची भावना दिसून येते.
रोजगारनिर्मितीत होत असलेल्या घसरणीवर अहवालात म्हटले आहे की,'चालू विस्तार असूनही, सेवा क्षेत्रातील रोजगार वाढीचा वेग लक्षणीयरीत्या मंदावला.' व्यवसायाचा आत्मविश्वास वाढला असला तरी जुलैमध्ये रोजगारातील वाढ १५ महिन्यांतील सर्वात मंद हो ती' असे अहवालात म्हटले आहे. सर्वेक्षण केलेल्या कंपन्यांपैकी २ टक्क्यांपेक्षा कमी कंपन्यांनी नवीन कर्मचाऱ्यांना कामावर ठेवले, तर बहुतेक कंपन्यांनी जूनपासून त्यांचे कर्मचारी अपरिवर्तित (Unchanged) ठेवले.' या अहवालात वाढत्या चलनवाढीच्या दबावाक डे ही प्रकाश टाकला गेला आहे ज्यामध्ये इनपुट खर्च आणि आउटपुट किमती दोन्ही जलद गतीने वाढत आहेत. आउटपुट किमतीतील चलनवाढ दीर्घकालीन सरासरीपेक्षा जास्त झाली आहे, जी उच्च ऑपरेटिंग खर्चाचे प्रतिबिंब आहे.' असे म्हटले आहे.एकूणच व्यवसाय भावना उत्साही राहिली असली तरी, काही कंपन्यांना भविष्यातील वाढीबद्दल कमी विश्वास होता. भविष्यातील आउटपुट निर्देशांक मार्च २०२३ नंतरच्या नीचांकी पातळीवर घसरला, जो दीर्घकालीन नियोजनात काही प्रमाणात अनिश्चितता (Uncertainty) दर्शवितो.
माहितीनुसार, उत्पादन आणि सेवा दोन्ही क्षेत्रातील डेटा एकत्रित करणारा एचएसबीसी इंडिया कंपोझिट पीएमआय आउटपुट निर्देशांक जूनमधील ६१.० वरून जुलैमध्ये ६१.१ वर किंचित वाढला. एप्रिल २०२४ नंतर खाजगी क्षेत्रातील सर्वात मजबूत वाढ दर्शवितो. तथापि यात गती असूनही, १५ महिन्यांतील सर्वात कमकुवत रोजगार निर्मिती खाजगी क्षेत्रात (Private Sector) नोंदवण्यात आली, ज्यामुळे तज्ञांच्या मते भरतीच्या अपेक्षा कमी झाल्या आहेत.
