बंगळुरू : भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (इस्रो) आणि नासाचे संयुक्त उपक्रम असलेला 'निसार' उपग्रह ३० जुलै रोजी प्रक्षेपित केला जाणार आहे. श्रीहरिकोटा येथून संध्याकाळी ५.४० वाजता हा उपग्रह प्रक्षेपित होईल. हे मिशन १.५ अब्ज डॉलर्सचे असून पृथ्वीच्या पृष्ठभागाचे निरीक्षण करण्यास उपयुक्त ठरेल. निसार उपग्रह दर १२ दिवसांनी पृथ्वीच्या जमिनीचे आणि बर्फाळ पृष्ठभागांचे स्कॅन करेल आणि नैसर्गिक आपत्तींचे निरीक्षण करण्यास मदत करेल.
इस्रोने ट्विटरवर (एक्स) पोस्ट केलेल्या माहितीनुसार नासासोबतचा संयुक्त उपग्रह निसार प्रक्षेपित करण्यास सज्ज आहे. पहिला संयुक्त पृथ्वी निरीक्षण उपग्रह निसार भारतीय वेळेनुसार 30 जुलै 2025 रोजी श्रीहरिकोटा येथून प्रक्षेपित केला जाईल. निसार उपग्रह दर 12 दिवसांनी संपूर्ण पृथ्वीचे स्कॅन करेल आणि उच्च-रिझोल्यूशन, सर्व हवामान आणि दिवस-रात्र डेटा प्रदान करेल. तो पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील सूक्ष्म बदल देखील शोधू शकतो. निसार उपग्रह जमिनीचे विकृतीकरण, बर्फाच्या चादरीत बदल आणि वनस्पती गतिशीलता यातील परिवर्तनाची नोंद घेईल.
हे अभियान समुद्रातील बर्फाचे निरीक्षण, जहाजे शोधणे, वादळांचे निरीक्षण करणे, मातीतील आर्द्रतेतील बदल, पृष्ठभागावरील पाण्याचे मॅपिंग आणि आपत्ती प्रतिसाद यासारख्या अनेक महत्त्वाच्या अनुप्रयोगांमध्ये उपयुक्त ठरेल.इस्रोने म्हटले आहे की हे नासा आणि जेपीएल यांच्यातील एका दशकाहून अधिक काळच्या सहकार्यात एक मैलाचा दगड ठरेल.
निसार उपग्रह हा जगातील पहिला उपग्रह आहे जो दर 12 दिवसांनी संपूर्ण पृथ्वीच्या जमिनीचे आणि बर्फाळ पृष्ठभागांचे स्कॅन करेल.हा उपग्रह एक सेंटीमीटर पातळीपर्यंत अचूक छायाचित्रे घेण्यास आणि प्रसारित करण्यास सक्षम आहे. यात नासाने विकसित केलेले एल-बँड रडार आणि इस्रोने विकसित केलेले एस-बँड रडार बसवले आहेत, जे जगातील सर्वात प्रगत मानले जातात.
हे तंत्रज्ञान भूकंप, त्सुनामी, ज्वालामुखीचा उद्रेक, भूस्खलन आणि पूर यासारख्या नैसर्गिक आपत्तींचे रिअल-टाइम निरीक्षण करण्यास मदत करेल. म्हणूनच ते भारतासाठी विशेषतः उपयुक्त मानले जाते. हे अभियान केवळ नैसर्गिक आपत्तींचा अंदाज आणि व्यवस्थापन करण्यात उपयुक्त ठरणार नाही तर शेती, हवामान बदल आणि मातीतील आर्द्रतेचा अचूक अंदाज घेण्यासाठी डेटा देखील पाठवेल.
