लेखक - प्रतिक दंतरा (चीफ - इन्व्हेस्टर रिलेशन्स ऑफिसर अ‍ॅण्ड हेड - स्ट्रॅटेजी, नेक्सस सिलेक्ट ट्रस्ट अँड एक्झिक्युटिव्ह कमिटी मेंबर, इंडियन REITs असोसिएशन)
रिअल इस्टेट इन्व्हेस्टमेंट ट्रस्ट (REITs) ने भारतात लोकप्रियता मिळवली आहे, ज्यामुळे किरकोळ गुंतवणूकदारांना थेट मालकीच्या त्रासाशिवाय प्रीमियम रिअल इस्टेटमध्ये गुंतवणूक करण्याची संधी मिळते. पूर्वी, अशा संधी फक्त उच्च-निव्वळ-वर्थ (High Net Worth) असलेल्या व्यक्तींसाठी उपलब्ध होत्या, परंतु आरईआयटीज (REITs) ने व्यावसायिक रिअल इस्टेटला गुंतवणूकदारांच्या विस्तृत श्रेणीसाठी (Wide Range) अधिक सुलभ बनवले आहे.
REITs मधील मूलभूत गोष्टी समजून घ्या....
REITs म्हणजे उच्च-गुणवत्तेच्या (High Quality), उत्पन्न देणारी रिअल इस्टेट मालमत्ता मालकी (Income Generating Real Asset Assets),व्यवस्थापन किंवा ऑपरेट करणाऱ्या कंपन्या (Acquire and Manage Real Estate) गुंतवणूकदारांना भौतिक मालमत्ता खरेदी न करता रिअल इस्टेट बाजारात भाग घेण्याची परवानगी देतात.REITs अनेक गुंतवणूकदारांकडून रिअल इस्टेट मालमत्ता मिळविण्यासाठी आणि व्यवस्थापित करण्यासाठी पैसे गोळा करतात,दर सहा महिन्यांनी एकदा त्यांच्या कमाईच्या किमान ९० % वाटप करतात.हे नियमित उत्पन्न मिळवू इच्छिणाऱ्यांसाठी एक आकर्षक पर्याय बनवते.भारतात REITs भारतीय सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड (SEBI) द्वारे नियंत्रित केले जातात.
REITs मध्ये गुंतवणूक करण्याचा विचार कोणी करावा?
REITs अशा गुंतवणूकदारांसाठी योग्य आहेत जे, कमी भांडवली खर्चासह प्रीमियम ग्रेड-ए व्यावसायिक रिअल इस्टेटची मालकी घेऊ इच्छितात.
मध्यम जोखीम (Moderate Risk) आणि बाजारातील चढउतारांशी सोयीस्कर (Comfortable with market fluctuations)असतात.परंतु मालमत्तेची थेट मालकी आणि व्यवस्थापन करण्यापेक्षा कमी जटिलता हवी असते.
नियमित कर-कार्यक्षम वितरणाद्वारे (Tax efficient distirbutions)स्थिर उत्पन्न प्रवाह शोधा.रिअल इस्टेट एक्सपोजरसह त्यांच्या पोर्टफोलिओमध्ये विविधता (Portfolio Diversification) आणू इच्छितात.
भाडे उत्पन्न आणि संभाव्य भांडवल वाढीद्वारे दीर्घकालीन संपत्ती संचयनाचे लक्ष्य (Aim for wealth accumulation) ठेवा.
जोखीम आवश्यकतेचे मूल्यांकन करणे - (Assessing Risk Appetite) कोणत्याही गुंतवणुकीप्रमाणे, REITs मध्ये काही जोखीम येतात. विचारात घेण्यासारख्या काही प्रमुख जोखमींमध्ये हे समाविष्ट आहे:
बाजार जोखीम - जागतिक आणि देशांतर्गत आर्थिक परिस्थितीनुसार REIT युनिटच्या किमती चढ-उतार होऊ शकतात, ज्यामुळे गुंतवणूक परताव्यावर (Returns)परिणाम होतो.
वितरण जोखीम - (Distribution Risk) REITs चे नियमित वितरण भाडे उत्पन्न,व्याजदर,भाडेकरूंची मागणी,ऑपरेटिंग खर्च आणि आर्थिक परिस्थितीवर अवलंबून असते. भोगवटा दर किंवा भाडे मूल्यांमध्ये घट वितरणावर परिणाम करू शकते.
गुंतवणूक ध्येये निश्चित करणे -(Setting Investment Goals)
भारतीय REITs किरकोळ गुंतवणूकदारांसाठी आकर्षक गुंतवणूक संधी देतात. REITs चा विचार करताना तुमच्या प्राथमिक उद्दिष्टांमध्ये हे समाविष्ट असावे:
नियमित उत्पन्न मिळवणे - REITs ला दर सहा महिन्यांनी एकदा त्यांच्या रोख प्रवाहाच्या ९०% वाटप करणे आवश्यक आहे,ज्यामुळे सातत्यपूर्ण आणि नियमित पेमेंट सुनिश्चित होते.
वैविध्यपूर्ण पोर्टफोलिओ तयार करणे (Building Diversified Portfolio)- REITs चा इतर मालमत्ता वर्गांशी कमी संबंध असतो आणि ते विविध क्षेत्रे आणि स्थाने व्यापतात.
तरलता राखणे (Maintaining Liquidity)- पारंपारिक रिअल इस्टेट गुंतवणुकींपेक्षा, REIT युनिट्स स्टॉक एक्सचेंजवर मुक्तपणे व्यापार करतात, ज्यामुळे गुंतवणूकदारांना सहजपणे खरेदी आणि विक्री करता येते.
उद्दिष्टे आणि जोखीम संतुलित करणे (Balancing Goals and Risks) -
REITs स्थिर उत्पन्न आणि संभाव्य भांडवल वाढीची (Capital Appreciation) संधी प्रदान करतात, ज्यामुळे ते गुंतवणूक पोर्टफोलिओमध्ये एक मौल्यवान भर घालतात. तथापि गुंतवणूकदारांनी गुंतवणूक करण्यापूर्वी त्यांची आर्थिक उद्दिष्टे, जोखीम सहनशीलता (Risk Tolerance) आणि बाजार परिस्थिती (Market Conditions) काळजीपूर्वक मूल्यांकन केले पाहिजे.
सखोल संशोधन करून आणि REIT गुंतवणुकीला दीर्घकालीन आर्थिक योजनांसोबत संरेखित करून, किरकोळ गुंतवणूकदार एक लवचिक आणि वैविध्यपूर्ण पोर्टफोलिओ तयार करू शकतात.भारतीय REIT बाजार विकसित होत असताना, या नाविन्यपूर्ण मालमत्ता वर्गाचा फायदा घेऊ इच्छिणाऱ्यांसाठी ते लक्षणीय क्षमता सादर करते.
