प्रॉक्सी अ‍ॅडव्हायझर व्होटिंग फीचरसह शेअरहोल्डर्सचा सहभाग बळकट करण्यासाठी डिपॉझिटरीज सहकार्य करतात
मुंबई: नॅशनल सिक्युरिटीज डिपॉझिटरी लिमिटेड (NSDL) आणि सेंट्रल डिपॉझिटरी सर्व्हिसेस इंडिया लिमिटेड (CDSL) यांना त्यांच्या गुंतवणूकदार अ‍ॅप्समध्ये एक नवीन फीचर सादर करण्याची घोषणा करताना आनंद होत आहे असे दोन्ही संस्थांनी अँप लाँच दरम्यान आपल्या संयुक्त निवेदनात म्हटले आहे. यामुळे रिटेल शेअरहोल्डर्सना ई-व्होटिंग सिस्टमद्वारे कंपनीच्या ठरावांवर मतदान करताना प्रॉक्सी अ‍ॅडव्हायझरच्या शिफारशींमध्ये प्रवेश मिळतो असे त्यांनी यावेळी म्हटले. नुकतीच प्रॉक्सी अ‍ॅडव्हायझर ई- व्होटिंग फीचरसह नवे अँप शेअर बाजारातील गुंतवणूकदारांसाठी काढले गेले आहे. कुठल्याही प्रकारचा सल्ला, शेअरहोल्डर ठरावावर मत नोंदवण्यासाठी, तसेच अनेक उपयुक्त फिचर्स एकाच अँपमध्ये समाविष्ट केली गेली आहेत. सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (सेबी) चे अध्यक्ष तुहिन कांता पांडे यांनी हे नवीन फीचर अधिकृतपणे लाँच केले. कॉर्पोरेट गव्हर्नन्समध्ये रिटेल गुंतवणूकदारांचा सहभाग वाढवण्याच्या सेबीच्या चालू प्रयत्नांचा एक भाग म्हणून सादर केलेले हे अपडेट वैयक्तिक गुंतवणूकदारांच्या हातात अधिक पारदर्शकता आणि माहितीपूर्ण निर्णय घेण्याची क्षमता आणते.
हे फीचर एनएसडीएलने स्पीड-ई अॅप (Speed -e- app/वेब पोर्टल आणि सीडीएसएलने सादर केलेल्या मायईसी अ‍ॅपमध्ये (MyEasi) उपलब्ध आहे आणि शेअरहोल्डर्सची माहिती लोकशाहीकरण करण्याच्या आणि सेबी-नोंदणीकृत प्रॉक्सी अ‍ॅडव्हायझरी फर्म्सकडून तज्ञांच्या मतदानाच्या सल्ल्यापर्यंत पोहोच सुधारण्याच्या उद्देशाने लाँच केले गेले असे कार्यक्रमात संस्थानी म्हटले.
शिफारसी देणाऱ्या सेबी-नोंदणीकृत प्रॉक्सी सल्लागार कंपन्या म्हणजे स्टेकहोल्डर्स एम्पॉवरमेंट सर्व्हिस (एसईएस), इन्स्टिट्यूशनल इन्व्हेस्टर अँडव्हायझरी सर्व्हिस (आयआयएएस) आणि इनगव्हर्न रिसर्च सर्व्हिसेस या भागभांडवलधारकांना (Shareholders) सल्ला देतील.
निवेदनात म्हटले आहे की, हे वैशिष्ट्य गुंतवणूकदारांना खालील माहितीची सुविधा देते -
* मतदान करण्यापूर्वी प्रत्येक ठरावासाठी प्रॉक्सी सल्लागार शिफारसी पहा आणि त्यांची तुलना करा.
* "प्रॉक्सी सल्लागाराच्या शिफारसीनुसार मतदान करा" पर्याय ई-मतदान प्रक्रियेदरम्यान तज्ञांच्या अंतर्दृष्टीची सुविधा प्रदान करतो.
* लवचिकता प्राप्त करण्याच्या उद्देशाने अंतिम सबमिशनपूर्वी त्यांचे मत सुधारित करा.
* आत्मविश्वासाने मतदान करा आणि माहितीपूर्ण कॉर्पोरेट निर्णय प्रक्रियेत सक्रियपणे सहभागी व्हा.
हे वैशिष्ट्य दोन्ही डिपॉझिटरी ॲप्समधील ई-मतदान प्रवाहात एकत्रित केले आहे, ज्यामुळे गुंतवणूकदारांना महत्त्वपूर्ण फायदे मिळतात ज्यात हे समाविष्ट आहे:
* जटिल कॉर्पोरेट ठरावांवर अधिक माहितीपूर्ण निर्णय घेणे.
* मतदानाच्या वेळी मार्गदर्शन मिळवणे.
* मजबूत कॉर्पोरेट प्रशासन मानके वाढविण्यात सहभागी होणे.
लाँचबद्दल बोलताना, भारतीय सिक्युरिटीज अँड एक्स्चेंज बोर्डाचे अध्यक्ष (SEBI President) तुहिन कांता पांडे म्हणाले, 'ई-व्होटिंग प्रक्रिया शेअरहोल्डर बैठकींमध्ये भागधारकांचा सहभाग वाढवून, पारदर्शकता आणि कॉर्पोरेट प्रशासन मानके (Standards) वाढवून, सुनिश्चित करण्याचा प्रयत्न करते. प्रॉक्सी सल्लागार शिफारसीपर्यंत पोहोचल्याने गुंतवणूकदारांना आत्मविश्वासाने माहितीपूर्ण निर्णय घेता येतात. सह-निर्मितीच्या भावनेने, आम्ही गुंतवणूकदार सक्षमी करणाला चालना देण्यासाठी आणि भारतातील भांडवली बाजारात तंत्रज्ञान-चालित समावेशाला चालना देण्यासाठी डिपॉझिटरीजमधील सहकार्याचे स्वागत करतो.'
या वाढीबद्दल बोलताना, एनएसडीएलचे व्यवस्थापकीय संचालक आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी विजय चांडोक म्हणाले: 'हे वैशिष्ट्य गुंतवणूकदारांना कॉर्पोरेट निर्णयांमध्ये सक्रिय, माहितीपूर्ण सहभागी होण्यासाठी आवश्यक असलेल्या व्यावहारिक साधनांसह सक्षम करण्याच्या आमच्या उद्दिष्टाचे आणखी एक उदाहरण आहे. आम्ही सर्व भागधारकांना फायदा होईल अशी विश्वासार्ह, लवचिक परिसंस्था तयार करण्यासाठी वचनबद्ध आहोत.'
सीडीएसएलचे एमडी आणि सीईओ नेहल व्होरा पुढे म्हणाले, 'ई-व्होटिंग प्रक्रियेत प्रॉक्सी सल्लागार इनपुट जोडल्याने, आम्ही निर्णय घेण्याची प्रक्रिया थेट आमच्या गुंतवणूकदारांच्या हातात देत आहोत. गुंतवणूकदार सेवा वाढविण्यासाठी आणि बाजारातील सहभाग विस्तृत करण्यासाठी तंत्रज्ञान आणि नावीन्यपूर्णतेचा वापर करण्याच्या आमच्या चालू वचनबद्धतेला ते बळकटी देते.'
हे वैशिष्ट्य आता NSDL च्या SPEED-e आणि CDSL च्या MyEasi गुंतवणूकदार अनुप्रयोगांद्वारे उपलब्ध आहे.
NSDL बद्दल -
नॅशनल सिक्युरिटीज डिपॉझिटरी लिमिटेड (NSDL) ही भारतातील पहिली आणि आघाडीची डिपॉझिटरी आहे. ३१ डिसेंबर २०२४ पर्यंत जारीकर्त्यांची संख्या, सक्रिय साधनांची संख्या, सेटलमेंट व्हॉल्यूमच्या डीमॅट मूल्यात बाजारातील वाटा आणि ताब्यात ठेवलेल्या मालमत्तेच्या मूल्याच्या बाबतीत ही भारतातील सर्वात मोठी डिपॉझिटरी आहे. आर्थिक वर्ष २०१८ ते आर्थिक वर्ष २०२४ दरम्यान NSDL मधील अनलिस्टेड कंपन्यांची संख्या CAGR (Compound Annual Growth Rate) २१.५% ने वाढली. ३१ डिसेंबर २०२४ रोजी संपलेल्या नऊ महिन्यांपर्यंत, एनएसडीएल (NSDL) कडे ५३,१६९ अनलिस्टेड कंपन्या नोंदणीकृत होत्या. NSDL डिमटेरियलाइज्ड स्वरूपात सिक्युरिटीज होल्डिंग आणि ट्रान्सफर सुलभ करते. एनएसडीएल त्याच्या सहभागींना एनएसडीएल स्पीड-ई अॅप, एपीआय/तंत्रज्ञान एकत्रीकरण, मार्जिन प्लेज, ई-डीआयएस, डिजिटल एलएएस यासारख्या मूल्यवर्धित सेवांची श्रेणी प्रदान करते.
एनएसडीएल, त्याच्या उपकंपन्यांद्वारे आयटी सक्षम उपायांची श्रेणी प्रदान करते
* एनएसडीएल डेटाबेस मॅनेजमेंट लिमिटेड (एनडीएमएल) सध्या भारतातील एसईझेडसाठी ई-गव्हर्नन्स प्रकल्पासाठी सेवा प्रदान करत आहे जसे की भारत सरकारसाठी एसईझेड ऑनलाइन, केवायसी नोंदणी एजन्सी (केआरए), नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडियाच्या वतीने प्रक्रिया अनुसरण करण्यासाठी कागदपत्रांचे व्यवस्थापन करते,सेबी नोंदणीकृत भांडवली बाजार मध्यस्थांना नवीन क्लायंटना डिजिटली ऑनबोर्ड करण्यास आणि आवश्यक परिश्रम आणि केवायसी करण्यास मदत करते.
* एनएसडीएल पेमेंट्स बँक लिमिटेड (एनपीबीएल) सध्या पेमेंट बँकिंगच्या व्यवसायात गुंतलेली आहे, ज्यामध्ये डिमांड डिपॉझिट स्वीकारणे, पेमेंट सोल्यूशन्स प्रदान करणे, डेबिट कार्ड आणि प्रीपेड कार्ड जारी करणे आणि देशांतर्गत मनी ट्रान्सफर आणि म्युच्युअल फंड गुंतवणूक सेवा प्रदान करणे समाविष्ट आहे.