मोहित सोमण : आज इक्विटी बेंचमार्क निर्देशांकात मोठ्या प्रमाणात पडझड कायम राहिली आहे. सकाळी गिफ्ट निफ्टीच्या सकारात्मक संकेतानंतरही सुरवातीलाच सेन्सेक्स व निफ्टी निर्देशांक गडगडायला सुरूवात झाली होती. संध्याकाळी देखील अखेरच्या सत्रात बाजार बंद होताना सेन्सेक्स (Sensex) ६८७.४० अंशाने घसरत ८०६८२.८३ पातळीवर तर निफ्टी ५० (Nifty 50 Index) निर्देशांक १८८.९५ अंकांनी कोसळून २४५२७.६५ पातळीवर पोहोचला आहे.आंतरराष्ट्रीय बाजारातील दबाव कायम राहतानाच अमेरिकन फ्युचर निर्देशांकात काल वाढ झाली होती. भारतीय बाजारातील गुंतवणूकदारांनी आजही पाठ फिरवल्याने बाजारात मोठे नुकसान पहायला मिळत आहे.
कालप्रमाणे आजही सकाळपासूनच बाजारात अस्थिरता (Volatility) कायम होती. बीएससीत क्षेत्रीय निर्देशांकात (Sectoral Indices) मध्ये फोकस मिडकॅप (Focus Midcap)मध्ये सर्वाधिक १.४ टक्क्यांनी तर मिडकॅपचे ०.५५ टक्क्यांनी नुकसान झाले. एनएससीत (NSE) खाजगी बँका (१.१७ टक्क्यांनी तर पीएसयु बँकांच्या समभागात (Shares) ०.५९ टक्क्यांनी घट झाली आहे.फायनांशियल सर्विसेस समभागांचे ०.७९ टक्क्यांनी व आयटी समभाग ०.६७ टक्क्यांनी घसरले आहेत.मात्र बाजारातील रिअल्टी समभागात १.२० टक्क्याने व मिडिया समभागात ०.५४ टक्क्याने वाढ झाल्याने बाजारात सपोर्ट पातळी कायम राखणे बाजाराला शक्य झाले आहे.बीएएसी बँक निर्देशांक देखील तब्बल ५६१.०६ अंशाने घसरण होऊन ६२७२१ पातळीवर पोहोचला आहे. बँक निफ्टीतही ३०३ अंशाने व ०.५४ टक्क्याने घसरण होत पातळी ५५५९९ वर पोहोचली आहे. परिणामी बाजाराने गटांगळ्या खाल्ल्या आहेत.
बीएसीत (BSE) एम अँड एम समभागात ०.५० टक्क्यांनी वाढ झाली होती. याशिवाय आरसीएफ (RCF) मध्ये तब्बल (६.२९ टक्के)गार्डन रिच (६.१ टक्के),लाईड मेटल (Lloyds Metals)(५.८९ टक्के), कोचिन शिपयार्ड (५.८९ टक्के),रेडिओ खैतान (४.८ टक्के) या समभागात सर्वाधिक वाढ झाली.तर येस बँक (९.९७ टक्के),सुझलोन एनर्जी (४.३१%),जे के लक्ष्मी सिमेंट (३.५९ टक्के),अदानी पोर्टस (२.४२ टक्के), बजाज फिनसर्व्ह (१.७४ टक्के),पॉवर ग्रीड (१.६२ टक्के),इंडसइंड बँक (१.५१ टक्के), मारूती सुझुकी (१.३३ टक्के) या समभागात सर्वाधिक नुकसान झाले आहे.
एनएससीत (NSE)सर्वाधिक फायदा फॅक्ट (१७.८४ टक्के),ब्रेन बिज सोल्युशन (९ टक्के),इंडियन सिमेंट (६.७४ टक्के),रेडिओ खैतान (४.७८ टक्के),गार्डन रिच (६.२२ टक्के),हिन्दुस्तान झिंक (३.४४ टक्के) या समभागात झाला असून सर्वाधिक नुकसान येस बँक (१०.४ टक्के),ओला इलेक्ट्रिक (८.१ टक्के),अदानी पोर्टस (२.४३ टक्के),अदानी एंटरप्राईजेस (१.९० टक्के),कोल इंडिया (१.७१ टक्के),पॉवर ग्रीड (१.६४ टक्के),बजाज फायनान्स (१.५३ टक्के),अपोलो हॉस्पिटल (१.४९ टक्के),एसबीआय लाईफ इन्शुरन्स (१.५१ टक्के) या समभागात झाले.
बाजारात पडझडीची कारणे - अमेरिकन बाजारातील आयातीवरील वाढविलेल्या निर्बंधांमुळे युरोपियन कमिशनने केलेली मोर्चेबांधणी, भारतीय बाजारातील नफा बुकिंगसाठी केलेले गुंतवणूकदारांनी प्रयत्न,बँकिंग फायनान्स शेअर्समध्ये झालेले नुकसान यामुळे आज बाजारातील निर्देशांकावर मोठा परिणाम झाला.याखेरीज अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी ४ जून २०२५ पासून आयात केलेल्या स्टील आणि ॲल्युमिनियमवरील शुल्क दुप्पट करून ५०% करण्याची योजना जाहीर केली. या निर्णयामुळे टाटा स्टील,हिंडाल्को आणि जेएसडब्ल्यू स्टील सारख्या भारतीय धातू निर्यातदारांची चिंता वाढली आहे.याखेरीज अमेरिकन व चीनच्या बाजारात उत्पादनात सुरू झालेली मोठी घट,युएस,आशियाई बाजार घसरल्यामुळे त्याचा फटका भारतीय बाजारात बसला आहे.
कच्च्या तेलाच्या (Crude Oil) किंमतीत झालेली मोठी उलाढाल झाल्याने बाजारात मोठ्या प्रमाणात पडझड झाली. दुपारपर्यंत ब्रेट तेलाच्या (Brent Oil) निर्देशांकात वाढ होऊन प्रति बॅरेल तेलाची किंमत ६४.५८ वर तर डब्लूटीआय तेलाचा निर्देशांक ६२.४६ रुपये प्रति बॅरेल किंमत पोहोचली ज्याचा फटका बाजारात बसला.याशिवाय युएस फेडरल रिझर्व्ह गर्व्हनर ख्रिस्तोफर वालर यांनी आगामी काळातील परिस्थितीवर रेट कट करण्याचे भाकीत केल्याने बाजारात संदिग्धता कायम राहिली होती परिणामी बाजारात सप्टेंबर पर्यंत रेट कट (Repo Rate) ठरण्याची शक्यता आहे.
दुसरीकडे भारतीय बाजारात मोठ्या प्रमाणात उद्यापासून होणार असलेल्या रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या दोन दिवसीय वित्तीय धोरणाच्या बैठकीच्या पार्श्वभूमीवर गुंतवणूकदारांनी सावधतेने पाऊले उचलली आहेत.४ ते ६ जून या दोन दिवसीय बैठकीत रेपो दराबाबत आरबीआयचे गर्व्हनर व वित्तीय समिती बहुमताने निर्णय घेतील. या मुद्यांचा एकत्रित परिणाम बाजारावर झालेला दिसून आला.
याविषयी प्रतिक्रिया देताना, एलकेपी सिक्युरिटीजचे वरिष्ठ तांत्रिक विश्लेषण यांनी सांगितले की,'निफ्टीने आपला एकत्रित टप्पा आणखी एका दिवसासाठी वाढवला आहे.स्पष्ट दिशात्मक कल स्थापित करण्यासाठी कोणतीही तत्परता दर्शविली नाही किंवा घाई केलेली नाही.असे दिसत आहे की,गुंतवणूकदार आरबीआयच्या व्याजदर निर्णयानंतर निर्णायक भाष्याची वाट पाहत आहेत.तांत्रिकदृष्ट्या,अतिशय अल्पकालीन आधार २४,५०० वर ठेवण्यात आला आहे.या पातळीपेक्षा कमी झाल्यास शॉर्ट पोझिशन्समध्ये वाढ होऊ शकते, ज्यामुळे २४,००० पर्यंत जलद घसरण होण्याची शक्यता आहे.दुसरीकडे,जर निफ्टी २४,५०० च्या वर राहिला तर नजीकच्या काळात तो २४,७००-२४,७५० झोनकडे रिकव्हरी पाहू शकतो. बाजारातील प्रतिकूल परिस्थितीवर प्रतिक्रिया देताना,बजाज ब्रोकिंग रिसर्चने म्हटले आहे की,'३ जून रोजी सलग तिसऱ्या सत्रात बेंचमार्क निर्देशांकांनी त्यांची घसरण सुरू ठेवली,परंतु व्यापक विक्रीचा दबाव आणि उच्च पातळीवर नफा बुकिंगमुळे ते कमी झाले.सकारात्मक सुरुवात असूनही,दुसऱ्या सहामाहीत बाजारातील भावना जोखीम-प्रतिरोधक बनली, ज्यामुळे इंट्राडेमध्ये तीव्र उलटफेर झाली.
निफ्टी ५० निर्देशांकाने दिवसाच्या शेवटी २४,८४५ चा उच्चांक गाठला,जो बाजारातील सहभागींमध्ये सुरुवातीचा आशावाद दर्शवितो.तथापि,गुंतवणूकदारांनी प्रतिकार पातळीजवळ नफा घेण्याचा मार्ग अवलंबल्याने निर्देशांकात वाढ टिकून राहिली नाही आणि त्यामुळे बेंचमार्क २४,५०२ च्या इंट्राडे नीचांकी पातळीवर खेचला गेला.निर्देशांक अखेर १७४ अंकांनी किंवा ०.७०% ने घसरून २४,५४२.५० वर स्थिरावला,जो प्रमुख मॅक्रो आणि राजकीय संकेतांपूर्वी सावध भावना दर्शवितो.बीएसई सेन्सेक्सनेही अशाच ट्रेंडचे प्रतिबिंब दाखवले आणि दिवसाच्या शेवटी ६३६ अंकांनी किंवा ०.७८% ने घसरून ८०,७३७.५१ वर बंद झाला, कारण हेवीवेट घटकांना विक्रीचा दबाव आला.व्यापक बाजारात,मिड-कॅप समभागांनी कमी कामगिरी केली,बीएसई मिडकॅप निर्देशांक ०.५% ने घसरला,तर बीएसई स्मॉल कॅप निर्देशांक मोठ्या प्रमाणात अपरिवर्तित राहिला, जो नॉन-लार्ज-कॅप क्षेत्रात मिश्र कल दर्शवितो.सुरुवातीच्या व्यापारादरम्यान ५६,१६१ च्या नवीन उच्चांकावर पोहोचलेला निफ्टी बँक निर्देशांक अस्थिरता आणि क्षेत्रीय फिरण्यामुळे वाढीला उलटून खाली बंद झाला.अलीकडील सत्रांमध्ये जोरदार तेजीनंतर वित्तीय हेवीवेट्समध्ये नफा-बुकिंगची उलटी ही उलटी स्थिती दर्शवते.
क्षेत्रीयदृष्ट्या,बाजाराची व्याप्ती नकारात्मक होती,बहुतेक प्रमुख निर्देशांक लाल रंगात बंद झाले.निफ्टी रिअल्टी निर्देशांकाने ट्रेंडला मागे टाकले,१% वाढ झाली,अनुकूल मागणी गतिमानतेमध्ये गृहनिर्माण आणि व्यावसायिक रिअल इस्टेट विभागांमध्ये गुंतवणूकदारांच्या सततच्या रसामुळे वाढ झाली याउलट,बँकिंग, भांडवली वस्तू,ग्राहकोपयोगी वस्तू,आयटी,तेल आणि वायू,वीज,खाजगी बँका आणि सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका सर्वत्र विक्रीचा दबाव दिसून आला, सर्वत्र ०.५% ते १% च्या श्रेणीत घसरले.'
निफ्टी विषयी प्रतिक्रिया देताना बजाज ब्रोकिंग रिसर्चने म्हटले की,' निफ्टीने उच्च पातळीवर नफा बुकिंग दर्शविणारा एक मंदीचा मेणबत्ती तयार केला कारण निर्देशांक २४,८०० च्या वर टिकू शकला नाही आणि सुरुवातीचा नफा सोडून नीचांकी पातळीच्या जवळ बंद झाला.या प्रक्रियेत निर्देशांक १५ एप्रिल २०२५ नंतर पहिल्यांदाच २० दिवसांच्या EMA च्या खाली बंद झाला.अपेक्षा आहे की निर्देशांक २४,४००-२५,०८० झोनच्या श्रेणीत शेवटच्या १५ सत्रांचे एकत्रीकरण वाढवेल.२४,५००-२४,४०० पातळींभोवती प्रमुख आधार असल्याने, मागील ब्रेकआउट झोन,अलीकडील स्विंग नीचांकी पातळी आणि २३,९३५ वरून २५,११६ पर्यंत मागील रॅलीचे ६१.८% फिबोनाची रिट्रेसमेंट झाली आहे. समर्थन क्षेत्र २४,५००-२४,४०० पातळींपेक्षा खाली ब्रेकडाउन घसरणीच्या प्रवेगाचे संकेत देईल.गेल्या आठवड्यातल्या दोन उच्चांकांनी २५,०५०-२५,०८० च्या आसपास एकत्र येऊन निर्देशांकासाठी अल्पकालीन प्रतिकार मर्यादा स्थापित केली आहे.'
बँक निफ्टीवर प्रतिक्रिया देताना बजाज ब्रोकिंग रिसर्चने म्हटले आहे की, 'सत्राची सुरुवात निर्देशांकाने चांगली केली आणि सुरुवातीच्या व्यवहारात तो एक नवीन उच्चांक (५६,१६१) वर पोहोचला.तथापि,उच्च पातळीवर नफा बुकिंगमुळे निर्देशांकाने आपला फायदा सोडून दिला आणि तो ०.५% ने खाली बंद झाला.या प्रक्रियेत निर्देशांकाने चार सत्रांच्या वाढीचा वेग कमी केला आणि उच्च पातळीवर नफा बुकिंगचे संकेत देणारी बेअर कॅन्डल तयार केली.गेल्या पाच आठवड्यात निर्देशांक ५६,०००-५३,५०० च्या विस्तृत श्रेणीत एकत्रित होताना दिसत आहे. निर्देशांक ५६,००० च्या वर टिकून राहिल्यास नजीकच्या काळात ५६,७०० झोनकडे वरच्या दिशेने वाटचाल वाढेल असे सूचित होईल.असे करण्यात अयशस्वी झाल्यास गेल्या पाच आठवड्यांच्या एकत्रीकरणाचा विस्तार होईल असे सूचित होईल.अल्पकालीन रचना रचनात्मक राहते कारण तात्काळ आधार ५५,०००-५५,२०० पातळीवर आहे,तर प्रमुख अल्पकालीन आधार ५४,०००-५३,५०० वर दिसून येतो, जो ५०-दिवसांच्या EMA,प्रमुख फिबोनाची रिट्रेसमेंट पातळी आणि स्थापित पाच-आठवड्यांच्या एकत्रीकरण बँडच्या खालच्या टोकाशी जुळतो.'
यापुढील बाजाराची दिशा-
यामुळेच उद्या सुरु होणार असलेल्या आरबीआयच्या बैठकीवर सर्वसामान्य गुंतवणूकदारांचे लक्ष केंद्रित झाले आहे. तसेच चौथ्या तिमाहीचा आगामी निकालातून येणाऱ्या काळाची बाजाराची दिशा स्पष्ट होऊ शकते.