नीरा खोऱ्यातील भाटघर धरणाने गाठला तळ!

धरणात उर्वरित ८ टक्के पाणीसाठा शिल्लक

पुणे : पुणे जिल्ह्यात गेल्या तीन महिन्यांपासून धरणातून सतत पाण्याचा विसर्ग होत असल्याने आणि यंदा उन्हाळी आवर्तन सोडण्यात आल्याने पाणीसाठा झपाट्याने कमी झाला आहे. यामुळे धरणाचे बुडीत क्षेत्र कोरडे पडत असून, पाणीटंचाईचे संकट गडद होत आहे.

नीरा खोऱ्यातील ब्रिटिशकालीन भाटघर धरणातील पाणीसाठा केवळ ८ टक्क्यांवर आला आहे. नीरा खोऱ्यातील भाटघर धरण हे पुणे आणि सोलापूर जिल्ह्यांतील शेती आणि पिण्याच्या पाण्याचा प्रमुख आधार आहे. २४ टीएमसी (हजार दशलक्ष घनफूट) पाणी साठवण क्षमता असलेल्या या धरणातून भोर, खंडाळा, पुरंदर, बारामती, इंदापूर आणि फलटण तालुक्यांसह सोलापूर जिल्ह्यातील काही भागांना पाणीपुरवठा होतो. मात्र, गेल्या तीन महिन्यांपासून धरणातून सतत पाण्याचा विसर्ग होत असल्याने पाण्याची पातळी झपाट्याने खालावली आहे.

यंदाच्या उन्हाळी आवर्तनामुळे पाणीसाठा आणखी कमी झाला असून, धरणाने तळ गाठला आहे. धरण परिसरातील अनेक विहिरींनीही तळ गाठला असून, गावांना पाणीटंचाई जाणवू लागली आहे. स्थानिक ग्रामस्थांनी याबाबत चिंता व्यक्त केली असून, पुढील काळात पाणीटंचाई टाळण्यासाठी योग्य नियोजनाची मागणी केली आहे. तसेच पाणीटंचाईच्या संकटाला तोंड देण्यासाठी स्थानिक प्रशासनाने तातडीने पावले उचलण्याची गरज आहे. धरणातील पाण्याचा कार्यक्षम वापर, पाणलोट क्षेत्राचा विकास आणि पावसाच्या पाण्याचा संचय यासारख्या उपाययोजनांमुळे पाणीटंचाईवर मात करता
येऊ शकते.

‘पाणीटंचाई टाळण्यासाठी उपाययोजना करा’

भाटघर धरणावर अवलंबून असलेल्या तालुक्यांमध्ये शेती हा प्रमुख व्यवसाय आहे. धरणातील पाण्याचा तुटवडा शेतीसाठी धोकादायक ठरू शकतो. विशेषतः खरीप आणि रब्बी हंगामासाठी पाण्याची गरज असते. जर पावसाळा वेळेवर दाखल झाला नाही, तर या भागात पाणीटंचाईचे संकट गंभीर रूप धारण करू शकते. धरण परिसरातील गावांमध्ये पिण्याच्या पाण्याचा प्रश्नही गंभीर बनत आहे. विहिरी कोरड्या पडल्याने गावकऱ्यांना पाण्यासाठी वणवण करावी लागत आहे. स्थानिक शेतकरी आणि ग्रामस्थांनी पाणीटंचाई टाळण्यासाठी तातडीने उपाययोजना करण्याची मागणी केली आहे.

पाणी नियोजनाची गरज

धरणातील पाणीसाठा कमी होत असताना, पाण्याचे योग्य नियोजन करणे अत्यंत गरजेचे आहे. स्थानिक प्रशासनाने पाणीवापरावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आणि उपलब्ध पाण्याचा कार्यक्षम वापर करण्यासाठी पावले उचलण्याची आवश्यकता आहे.

• शेती आणि गावांवर संकट


• पाण्याची पातळी झपाट्याने खालावली


• भविष्यातील आव्हाने आणि उपाय


• विहिरी आटल्याने पाणीटंचाईची समस्या